Torii in the Relationship of Sacred and Profane

Yıl 2024, Cilt: 1 Sayı: 2, 345 - 364, 31.10.2024

Sümeyye Kasap

Öz

At the foundation of all religious systems lies the concept of the sacred. Mircea Eliade defines the sacred in opposition to the profane and notes that the manifestations of the sacred, or hierophanies, occur through objects from the profane world. As a result of these manifestations, objects such as stones or wood lose their former nature and become sacred. The sacred becomes visible solely through its manifestations. This state of visibility only exists for the believer. Shintoism is one of the religious traditions where distinction between the sacred and profane is observed. Many elements within Shintoism, such as Shrines, torii gates, and shimenawa, reflect the distinction between the sacred and the profane in a tangible way. It could be said that Shintoism is a religion built upon these two concepts. Torii gates are clear examples of the dualism between the sacred and the profane. The torii serves as a threshold containing the sacred on one side and the profane on the other. Torii gates, serving as a passage where the sacred separates from the profane, alert believers to the presence of the sacred. Once a person passes through the threshold, they are no longer in the ordinary world but within the realm of the sacred. In this sense, torii gates signify to believers the need to prepare to approach the kamis, and to ascend into their presence. The purpose of the study is to examine torii gates in Shintoism within the framework of the concepts of the sacred and the profane. To achieve this goal, definitions of the sacred and profane were provided, followed by a discussion of the structural and historical characteristics of torii gates. Subsequently, torii gates were examined within the framework of these concepts.

Anahtar Kelimeler

History of Religions, Shintoism, Torii Gates, Sacred, Profane.

Kutsal-Profan İlişkisinde Şintoizm’de Torii

Öz

Tüm dinî sistemlerin temelinde kutsal anlayışı bulunmaktadır. Mircea Eliade, kutsalı, onun zıttı olan profanla tanımlamış ve kutsalın tezahürlerinin, yani hiyerofanilerin, profan dünyaya ait nesnelerde ortaya çıktığını belirtmiştir. Bu tezahür sonucunda, bir taş ya da tahta gibi nesneler kutsallaşarak eski varlıklarını kaybeder. Kutsal olan yalnızca tezahürleri vasıtasıyla görünürlük kazanmaktadır. Bu görünürlük hali, inanan kimse için var olmaktadır. Şintoizm kutsal ve profan ayrımının gözlemlendiği dinî geleneklerden biridir. Şintoizmin içindeki birçok unsur; mabetler, torii kapıları, shimenawa gibi, kutsal ve profan ayrımını somut bir şekilde yansıtmaktadır. Şintoizm’in kutsal ve profan kavramları üzerine kurulu bir din olduğu söylenebilir. Torii kapıları kutsal ve profan düalizminin net örneklerinden biridir. Torii, bir yanında kutsalı diğer yanında profanı barındıran bir eşiktir. Kutsalın profandan ayrıldığı bir geçiş yeri olarak torii kapıları, inananları kutsalın varlığı konusunda uyarmaktadır. Eşikten geçen kişi artık sıradan dünyada değil, kutsalın alanındadır. Torii kapıları bu anlamda, inananlar için Kamilerin huzuruna çıkmayı, bu çıkış için hazırlık yapma gerekliliğini haber vermektedir. Çalışma konusunun amacı, Şintoizm’de bulunan torii kapılarının, kutsal ve profan kavramları çerçevesinde incelenmesidir. Bu amaçla öncelikle kutsal ve profan kavramlarının tanımlamaları yapılmış, torii kapılarının yapısal ve tarihî özelliklerinden bahsedilmiş, daha sonra ise kutsal ve profan kavramları çerçevesinde torii kapıları incelenmiştir. Çalışmanın temel iddiası, kutsal ve profan kavramlarının Torii kapıları üzerinden soyut bir değer kazandığıdır.

Anahtar Kelimeler

dinler tarihi, şintoizm, torii kapıları, kutsal, profan

Kaynakça

• Bocking, Brian. A Popular Dictionary of Shinto. Taylor & Francis e-Library, 2005.
• Cali, Joseph, Dougill, John. Shinto Shrines. Honolulu: University of Hawai’i Press, 2013.
• Cox, James L. Kutsalı İfade Etmek. İstanbul: İz Yayıncılık, 2004.
• Demirci, Kürşat. “Kutsiyet”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 26/495-496. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2002.
• Demirci, Kürşat. “Şintoizm”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 39/177-179. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2010.
• Eliade, Mircea. Kutsal ve Dindışı. Ankara: Gece Yayınları, 1. Basım 1991.
• Güvenç, Bozkurt. Japon Kültürü. İstanbul: Türkiye iş Bankası Kültür Yayınları, 6. Basım 2002.
• Hardacre, Helen. Shinto. New York: Oxford University Press, 2017.
• Karataş, Hüsamettin. “Japon Halk Dini Geleneğinde Kami Kültü”. The Journal of Academic Sociel Science Studies 13/79 (Mart 2020), 307-319. http://dx.doi.org/10.29228/JASSS.41471
• Karataş, Hüsamettin. “Erken Dönem Japon Budizmi”. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 18/2 (2013), 53-67.
• Karataş, Hüsamettin. “Şintoizm’de Arınma Ayinleri”. The Journal of Academic Sociel Science Studies 78 (Aralık 2019), 1-12.
• Kaplan, Azize. Geleneksel Şinto Dininde Yaşam ve Ölüm. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2022.
• Otto, Rudolf. Kutsala Dair. İstanbul: Altıkırkbeş Yayınları, 2014.
• Picken, Stuart D. B. Historical Dictionary of Shinto. Plymouth: The Scarecrow Press, 2011.
• Picken, Stuart D. B. Sourcebook of Shinto. Westport: Greenwood Publishing Group, 2004.
• Reader, Ian. Religion in a Contemporary Japan. London: MacMillan Press LTD, 1991.
• Roberts, Jeremy. Japanese Mythology A to Z. New York: Chelsea House Publishers, 2010.
• Şenavcu, Halil İbrahim. “Japon Dinleri”. Dünya Dinleri. ed. Şinasi Gündüz. 262-282. İstanbul: MilelNihal Yayınları, 2019.
• Şenavcu, Halil İbrahim. “Şintoizm’deki Tanrı İnancının Japon Sosyal Yaşamına Etkisi”. Eskiyeni 46, (Mart 2022), 73-88.
• Şenavcu, Halil İbrahim. Dünden Bugüne Japon Budizmi: İnanç ve Uygulamaları. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 2015.
• The Kojiki. çev. Basil H. Chamberlain. Rutland, Vermont & Tokyo: Charles E. Tuttle Company, 4. Basım, 1990. Yamı, Vedat Şafak. “Şintoizm’in Kutsal Metinlerinde Yaratılış Hikâyesi”. Tarihin Peşinde 3 (Nisan 2010), 263-277.
• Yaşkan, Samet. Şintoizm’de İbadet. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2020.