Dinler Tarihi Dergisi; Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü Dinler Tarihi anabilim dalı tarafından elektronik olarak yılda iki defa (Nisan ve Ekim) yayımlanır. Dinler Tarihi Dergisi; yeryüzündeki dinî gelenekleri ve kültürleri dinler tarihi perspektifiyle ele alan Türkçe ve İngilizce özgün akademik araştırmalara yer vererek ulusal ve uluslararası seviyede bilgi paylaşımını önemser. Bu doğrultuda dergimiz Dinler Tarihi, Dinler Tarihi Metodolojisi, mitoloji, antropoloji gibi alanlarda akademik ve disiplinler arası bir vizyonla yayın yapılmasını amaçlamaktadır. Dinler Tarihi dergisi, çift kör hakemli, açık erişimli ve elektronik ortamda yayın yapan bir dergidir. Dergimiz özgünlüğe ve orijinal bilimsel yayınlara önem vermektedir. Ön değerlendirmede başka dergide yayımlanmamış, dergi kabul şartlarına uyan ve dergi alanının kapsamında uygun görülen makaleler alanında uzman en az iki hakem tarafından bilimsel olarak değerlendirmeye tabi tutulur. Makalelerin değerlendirmesinde ve uygunluğunun karar verilmesinde Editör kurulunun ve hakemlerin kararları ve yorumları dikkate alınır. Makaleler ile ilgili son karar Baş Editör'e aittir.
Dergimizin kapsamı genel olarak aşağıdaki alanlardan oluşmaktadır. Fakat dergimizin kapsamı bu alanlar sınırlı olmayıp Dinler Tarihi kapsamındaki her çalışmaya açıktır.
Anahtar kelimeler: Dinler Tarihi, Mitoloji, Fenomenoloji, Hermonoloji, Teoloji
Dinler Tarihi Dergisi Nisan ve Ekim tarihlerinde yayın yapacaktır. Dergimizin yayın dili Türkçe ve İngilizcedir.
Makale Hazırlama
Makale hazırlarken makale yazım şablonunu dikkate alınız.
Yazar bilgileri künye bilgileri şablonunda ayrı olarak gönderilmelidir.
Dil: Yayın dili Türkçe ve İngilizcedir. Editörler ve Yayın Kurulunun uygun görmesi halinde farklı dillerden de makaleler yayımlanabilir.
Makale Türleri: Araştırma makalesi, derleme makalesi, editöre mektup, kitap incelemesi, çeviri
Makale Formatı: Word
Kaynak Gösterim Stili: ISNAD Dipnotlu Atıf Sistemi (2. Edisyon). Makale yazımında Zotero atıf programının kullanılması tavsiye edilir.
Yazar Değişikliği: Yalnızca makale kabul edilmeden önce işleme alınır. Yazarlar, makalelerini göndermeden önce yazarların listesini ve sırasını dikkatlice gözden geçirmeleri ve orijinal gönderim sırasında kesin yazar listesini sağlamaları gerekir.
Birden fazla makale gönderme: Bir yazar, aynı yayın döneminde birden fazla makale gönderiminde bulunamaz.
Sayfa Düzeni:
*Makale Microsoft Word ortamında A4 kâğıdı formatında yazılmalıdır.
Üst Kenar Boşluk 2,5 cm
Alt Kenar Boşluk 2,5 cm
Sol Kenar Boşluk 2,5 cm
Sağ Kenar Boşluk 2,5 cm
Biçim:
Yazı Tipi Crimson Text
Yazı Tipi Stili Normal
Yazı Boyutu (normal metin) 11
Yazı Boyutu (dipnot metni) 9
Tablo-grafik 9
Paragraf Girintisi (İlk Satır) 1,25 cm
Paragraf Aralığı Önce 6 nk, sonra 0 nk (Tablo ve grafiklerde önce ve sonra 0 nk)
Satır Aralığı (1,15)
Kaynakça : girinti sağ-sol 0 cm, özel (asılı), değer 1,27
Hizalama: Her iki yana yasla, Aralık önce 6 nk, sonra 0 nk, satır aralığı 1 cm
*Sayfa Numaraları sağ alt köşeye eklenmelidir.
*Özel bir yazı tipi kullanılmış yazılarda, yazar gönderi dosyasına özel yazı tipi dosyasını eklemelidir
*İlk başlık metnin yazıldığı dilde, 13 punto, İlk harfler büyük, ortalanarak ve koyu yapılarak yazılmalıdır. İkinci ve sonrasındaki başlık/başlıklar 11 punto, her kelimenin ilk harfi büyük olacak şekilde ve sola dayalı olarak verilmelidir.
*Ana başlık ve alt başlıklar, gerekli görülmesi durumunda I., A., 1., a. şeklinde en fazla dört düzeye kadar numaralandırılabilir.
*Tablo, resim ve şekiller sayfanın dışına taşmamalı ve içindeki yazılar 10 punto ve tek satır aralığında olmalıdır. Şekil ve tablolar numaralandırılmalı ve içeriğine göre adlandırılmalıdır.
*Kısaltma kullanımlarında Türk Dil Kurumu Kılavuzu ve alanın terminolojik kullanımları esas alınmalıdır.
*Dipnotlar, 9 punto, tek aralıklı, iki yana yaslı, 0.6 cm asılı şekilde verilmelidir.
*Alıntılar tırnak içinde verilmeli; üç satırdan az alıntılar satır arasında, üç satırdan uzun alıntılar ise satırın sağından ve solundan 1.5 cm içeride, blok hâlinde ve 1 satır aralığıyla 1 punto küçük yazılmalıdır.
1. Tablolar ve Şekiller: Tabloların numarası ve başlığı bulunmalıdır. Tablo çiziminde dikey çizgiler kullanılmamalıdır. Yatay çizgiler ise sadece tablo içindeki alt başlıkları birbirinden ayırmak için kullanılmalıdır. Tablo numarası üste, tam sola dayalı olarak dik yazılmalı; tablo adı ise, her sözcüğün ilk harfi büyük olmak üzere italik yazılmalıdır. Tablolar metin içinde bulunması gereken yerlerde olmalıdır. Şekiller siyah beyaz baskıya uygun hazırlanmalıdır. Şekil numaraları ve adları şeklin hemen altına ortalı şekilde yazılmalıdır. Şekil numarası italik yazılmalı, nokta ile bitmeli, sadece ilk harf büyük olmak üzere şekil adı dik yazılmalıdır.
2. Resimler: Yüksek çözünürlüklü, baskı kalitesinde taranmış halde makaleye ek olarak gönderilmelidir. Resim adlandırmalarında, şekil ve çizelgelerdeki kurallara uyulmalıdır. Şekil, çizelge ve resimler toplam 10 sayfayı (yazının üçte birini) aşmamalıdır.
3. Alıntı ve Göndermeler: Alıntılar tırnak içinde verilmeli; üç satırdan az alıntılar satır arasında, üç satırdan uzun alıntılar ise satırın sağından ve solundan 1,5 cm içeride, blok hâlinde ve 1 satır aralığıyla 1 punto küçük yazılmalıdır.
Dolaylı aktarım yapıldığında, alıntılanan cümleden sonra dipnot numarası verilerek dipnotta kaynak ve sayfa numarası belirtilir. Dipnotta atıf kısaltması kullanılacaksa kısaltmadan sonra (bk., ayrıntılı bilgi için bk., bu konu hakkında bk. gibi) kaynak ve sayfa numarası belirtilir. Doğrudan alıntı yapıldığında, alıntılanan cümle “çift tırnak” ile yazılarak cümlenin sonuna dipnot eklenir ve kaynak ile sayfa numarası belirtilir. Dipnotta atıf kısaltması kullanılacaksa kısaltmadan sonra (bk., ayrıntılı bilgi için bk., bu konu hakkında bk. gibi) kaynak ve sayfa numarası belirtilir.
Yukarıdaki kurallar uygulanırken eğer alıntı yapılacak kısım üç satırdan uzunsa ayrı bir paragrafta ve ana metnin yazı boyutundan bir küçük yazı tipi boyutunda (10) satır aralığı 1,0 olacak şekilde yazılmalıdır. Alıntılanan paragrafın tamamı, soldan satır başı hizasında girintili (1,25 cm), sağdan ise 1 cm içeriye girintili olarak yazılmalı, öncesinde ve sonrasında 12 nk paragraf aralığı bırakılmalıdır. Alıntılanan metin içerisinde de alıntı varsa bu kısmın ‘tek tırnak’ içerisinde gösterilmesi gerekir.
Aktarım Yapmak: Birincil kaynak yerine ikincil kaynağa atıf yapılırken öncelikle asıl kaynak yazılır, daha sonra ise aktaran kaynak yazılır. (Asıl kaynak yazarının Soyadı, eserin basım yılı, sayfa numarası akt. Aktaran yazarın Soyadı, eserin basım yılı, sayfa numarası). Sayfa numarasından önce yazılması gereken ayrıntılar (örneğin cilt, sayı vb.) varsa bunları dipnot ve kaynakça gösterim yöntemine uygun şekilde belirtiniz. Dipnot alıntılarda uyulacak kurallar için dipnota bakınız.
Genel Kurallar:
*Gönderilen makaleler, dil bilgisi kurallarına uygun olmalıdır. Türkçe çalışmalarda güncel Türk Dil Kurumu (TDK) Yazım Kılavuzu ve alanın terminoloji kullanımları, yabancı dillerdeki yazılar için o dilin dil bilgisi kuralları esas alınmalıdır.
*Sisteme yüklenen makalenin başında Türkçe ve İngilizce öz kısımları olmalıdır. Her öz için 5 kelimeden oluşan anahtar kelimeler yer almalıdır. Gönderilen özler 200 kelimeden az olmamalı ve 300 kelimeyi aşmamalıdır. Ayrıca Türkçe ve İngilizce olmak üzere 500-700 kelime arası genişletilmiş özetler yer almalıdır.
*Ana metin, sonuç ve kaynakça kısımları mutlaka yer almalıdır. Gönderilen metinlerin 5000-10000 kelime arasında olması gerekmektedir.
*Dergiye gönderilen makaleler, dergi tarafından iThenticate programında taranır; ve alınacak benzerlik raporunun % 20 geçmemesi tavsiye edilir. Bu konuda raporların değerlendirilmesi Editör Kurulu’na aittir.
*Makale, herhangi bir tez, konferans bildirisi ya da başka bir bilimsel çalışmadan türetilmişse, makalenin başlığına verilecek bir dipnotta belirtilmeli ve türetilen çalışmanın ayrıntıları (makale, tezden türetilmişse, çalışmanın başlığı ile birlikte üniversite, enstitüsü, anabilim dalı ve danışmanın adı; kongre veya sempozyumda sunulmuş ancak yayınlanmamış bildiriyse makalenin başlığı, sunulma tarihi, sempozyum/kongre adı) yer almalıdır.
*Bir araştırma kurumu/kuruluşu tarafından desteklenen çalışmalarda (BAP, TÜBİTAK, Kalkınma Bakanlığı vb.), söz konusu kurumun/kuruluşun ve projenin adı, varsa, tarihi ve sayısı dipnotla belirtilmelidir.
*Kitap tanıtım ve eleştiri yazılarında, söz konusu kitabın künyesi (basım tarihi, kaçıncı baskı olduğu, basım yeri bilgileri) bulunmalıdır.
*Dergimize makale gönderen/gönderecek araştırmacıların, unvan, kurum bilgisi, e-posta ve ORCID numarasını da eklemeleri gerekmektedir.
*Yazarlar çalışmalarını yayımlanmak üzere Dinler Tarihi Dergisi'ne göndermekle telif haklarını, Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi bünyesindeki Dinler Tarihi Dergisi’ne devretmiş olur. Yayımlanan çalışmaların telif hakkı dergiye aittir ve referans gösterilmeden aktarılamaz.
*Yazarların çalışmalarında kullandıkları görsellerin telif hakları ise yazara aittir. Kullanılan görseller ile ilgili telif hakkı ve sorumluluğu yazara aittir.
*Dinler Tarihi Dergisi’nde yayımlanan çalışmaların bilimsel, içerik, dil ve hukukî sorumluluğu yazar/yazarlara aittir.
Teşekkür Bildirimi: Çalışmaya yazarlık dışında destek veren kimseler makale metninin sonunda belirtilmelidir.
Takip etmeniz gereken süreçler;
*Makale Üst Verileri: Bu kısımda makaleniz ile alakalı yayın türü, konusu, dili gibi bilgileri girmeniz gerekmektedir. Başlık, anahtar kelimeler ve öz eksiksiz olarak doldurulmalıdır.
*Yazarlar: Yazar bilgileri otomatik olarak eklenmektedir. Eğer ikinci bir yazar varsa Dergipark'ta kullandığı mail adresini yazarak eklemeniz gerekmektedir.
*Dosyalar: Bu kısımda tam metinler işlemler başlığı altındaki "Dosya Yükle" butonundan yüklenmelidir. Yazar künye bilgilerinin olduğu diğer şablon ise ek dosya olarak eklenmelidir.
*Ek Bilgiler: Proje numarası, Etik Beyan, destekleyen kurum ve teşekkür bu kısımda eklenmektedir.
*Ön İzleme: Bu kısımda makale sistemine eklediğiniz bilgileri kontrol etmeniz gerekmektedir. Kontrol listesindeki dosyaların tam olduğundan emin olmalısınız. Kontrol Listesi ve Taahüt kutucukları işaretlenecektir.
*Çalışmanızı dergimize göndermeden önce yüklediğiniz şablonların aşağıda özellikleri taşıdığından emin olunuz.
1. Yazar bilgisi (Ünvan, Çalıştığı Kurum, Orcid ID) Şablonu
2. E-posta Adresi
3. Açık Posta Adresi
4. Telefon Numarası
5. Makale Metni
Dinler Tarihi dergisi, dinî gelenekler ve kültürler hakkında ve genel dinler tarihi konularında özgün bilimsel makalelerin, makale çevirilerinin, kitap tanıtımı ve eleştirilerinin ve benzeri akademik çalışmaların aşağıda belirtilen etik ilkeler doğrultusunda yayımlandığı uluslararası hakemli bir dergidir. Dergiye gönderilen makaleler çifte körleme sistemine göre hakemlenir. Editöryal süreçleri tamamlanarak yayıma uygun görülen yazılar, elektronik ortamda ücretsiz erişime açılarak yayımlanmaktadır.
Aşağıda yer alan etik ilke ve kurallar Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi ile Committee on Publication Ethics- COPE Yayın Etiği Komitesi Yönergesi doğrultusunda hazırlanmıştır.
Yazarların Etik Sorumlulukları:
• Dinler Tarihi Dergisi’ne gönderilecek makalelerin konularının belirtilmiş olan alanlar dâhilinde olması gerekmektedir.
• Dergimize gönderilecek makalelerin özgün olması, daha önce başka bir yerde yayımlanmamış olması ya da yayımlanmak üzere başka bir dergide değerlendirme sürecinde olmaması gerekmektedir.
• Makale yazımında yararlanılan tüm kaynaklar uygun bir biçimde referanslarda belirtilmeli; telif kanunları ve anlaşmaları gözetilerek telife bağlı materyaller gerekli izinler doğrultusunda kullanılmalıdır.
• Makale sisteme yüklendiğinde yazar, telif haklarını devrettiğini kabul ve beyan eder.
• Yazarlar makalelerinde sonradan bir hata tespit etmeleri durumunda ivedilikle editörler kurulunu bilgilendirmeli; düzeltme veya geri çekme sürecini işbirliği içerisinde yürütmelidir. Yayımlanan makalenin tüm sorumluğu yazarlara aittir. Makaledeki hiçbir görüş ve düşünce dergiye, editörlere, hakemlere yüklenemez.
• Dergimiz tarafından kabul edilen tüm çalışmalar iThenticate intihal tespit programı aracılığıyla kontrol edilir. İntihal denetimi sonucunda ortaya çıkan eşleşmeler incelenir ve sonrasında makaleye dair benzerlik raporu oluşturulur. Ortaya konan rapor doğrultusunda yazarlardan çalışmalarının belli kısımlarına ilişkin düzeltme yapması istenebileceği gibi çalışma yayım sürecinden de çıkartılabilir.
• Makaleler editör veya editör yardımcıları tarafından en az iki hakem tarafından çifte körleme değerlendirme sürecinden geçirilir. Çalışmalarda intihal, sahtecilik, çarpıtma, duplikasyon, dilimleme yayın, haksız yazarlık, telif hakları ihlali ve çıkar çatışmasının gizlenmesi etik dışı davranışlar olarak kabul edilmektedir.
Hakemlerin Etik Sorumlulukları:
• Dergimize gönderilen çalışmaların değerlendirilmesinde çifte körleme yöntemi uygulanmaktadır. Böylece yansız, nesnel ve bağımsız bir değerlendirme sürecinin sağlanabilmesi için hakemlerin ve yazarların kimlik bilgileri gizli tutulmaktadır.
• Makaleler değerlendirilmek üzere hakemlere Dergipark üzerinden gönderilmektedir.
• Hakemlerin yalnızca uzmanlık alanlarına ilişkin çalışmalara hakemlik yapmaları gerekmektedir.
• Hakemler değerlendirdikleri makaleye dair görüşlerini, çalışmanın yayımlanabilir olup olmadığına dair gerekçeli kararlarını yazılı olarak belirtmeli ve çifte körleme değerlendirme sürecine zarar vermemek açısından isimlerini belirtmemeleri gerekmektedir.
• Hakemler makaleleri yansız ve nesnel bir biçimde bilimsel açıdan değerlendirmekle sorumlulardır.
• Hakemlerin kendilerine tanınan süre zarfında değerlendirmelerini tamamlamaları ve dergimiz etik ilkelerine uygun hareket etmeleri beklenmektedir.
Editörlerin Etik Sorumlulukları:
• Editörler, dergiye gönderilen makaleleri objektif bir biçimde bilimsel ve etik ilkeler doğrultusunda değerlendirerek çalışmaların adil bir şekilde çifte körleme hakem değerlendirmesinden geçme sürecini organize ederler.
• Dergiye gönderilen makalelere ilişkin tüm bilgi ve verilerin makale yayımlama süreci sonlanana kadar gizli tutulmasını sağlarlar.
• Dergideki tüm içerik ve yayınların toplam kalitesinden sorumlularıdırlar. Gereken durumlarda hata sayfası yayımlayabilir ya da düzeltme yapabilirler.
• Editörler; yazarlar ve hakemler arasındaki herhangi bir çıkar çatışması ortamına izin vermezler. Hakem atama konusunda tam yetkililerdir ve dergide yayımlanacak makalelere ilişkin nihai kararı vermede sorumludurlar.
Yayın sürecine dahil olan tüm tarafların (yazarlar, okuyucular ve araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörler) etik ilkelere uyması büyük önem taşımaktadır. Dinler Tarihi dergisi, araştırma ve yayın etiği konusunda ulusal ve uluslararası standartlara bağlıdır. Basın Kanunu, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi’ne uymaktadır. Dinler Tarihi Dergisi, Committee on Publication Ethics (COPE), Directory of Open Access Journals (DOAJ), Open Access Scholarly Publishers Association (OASPA) tarafından yayınlanan Uluslararası Etik Yayıncılık İlkeleri’ni benimsemektedir. Ayrıca Türkiye Editörler Çalıştayı Kararlarına da uymayı taahhüt eder.
• Basın Kanunu (Ulusal Mevzuat)
• Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (Ulusal Mevzuat)
• Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi (Ulusal Mevzuat)
• Akademik Yayıncılıkta Şeffaflık ve En İyi Uygulama İlkeleri (Uluslararası Kriterler)
• Türkiye Editörler Çalıştayı Kararları (Ulusal Kriterler)
Tekrar Yayın
Tekrar yayın, aynı makalenin veya büyük ölçüde benzer makalelerin birden fazla dergide yayınlanmasıdır. Editör bu tür makaleyi incelemeden geri gönderir. Bundan sonra editör, tekrar yayına teşebbüs eden yazara belli bir süre ambargo uygulayabilir, yazarın daha önce yayın yaptığı dergide (belki de önceki makaleyi yayınlayan derginin editörü ile eşzamanlı duyuru olarak) kamuoyuna bu durumu açıklayabilir veya bu tedbirlerin hepsini birlikte uygulayabilir.
Aynı çalışmanın birden fazla dergiye eşzamanlı olarak gönderilmesi
Yazarlar aynı makaleyi aynı anda birden fazla dergiye gönderemezler. Editör, olası eşzamanlı gönderimi öğrenirse, makaleyi alan diğer editör(ler)e danışma hakkını saklı tutar. Ayrıca editör, makaleyi incelemeden iade edebilir veya incelemeleri dikkate almadan reddedebilir veya bu kararı ilgili diğer editör(ler)le tartışarak alabilir ve yazarlardan belli bir süre makale başvurusu kabul etmemeye karar verebilir. Ayrıca yazarların işverenlerine yazabilir veya bu tedbirlerin hepsini birlikte hayata geçirebilir.
İntihali Engelleme Amaçlı Kontrol
Başkalarının fikirlerini, metotlarını, verilerini, uygulamalarını, yazılarını, şekillerini veya eserlerini sahiplerine bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseriymiş gibi sunmaktır.
Dinler Tarihi Dergisi, gönderilen tüm makaleleri intihal engellemek için taramaktadır. İncelenmeye sunulan çalışmalarda intihal olup olmadığını Turnitin & İthenticate, yazılımı kullanılarak kontrol edilir. Benzerlik oranın %20’den az olması beklenir. Benzerlik oranında asıl ölçü, yazarın atıf yapma ve alıntılama kuralların uymasıdır. Benzerlik oranı %1 göründüğü hâlde atıf ve alıntı usulünce yapılmamışsa yine intihal söz konusu olabilir. Bu açıdan atıf ve alıntı kuralları yazar tarafından bilinmeli ve dikkatlice uygulanmalıdır.
İntihal, duplikasyon, sahte yazarlık/inkar edilen yazarlık, araştırma/veri fabrikasyonu, makale dilimleme, dilimleyerek yayın, telif hakları ihlali ve çıkar çatışmasının gizlenmesi, etik dışı davranışlar olarak kabul edilir. Kabul edilen etik standartlara uygun olmayan tüm makaleler yayından çıkarılır. Buna yayından sonra tespit edilen olası kuraldışı, uygunsuzluklar içeren makaleler de dahildir.
Sahtecilik
Araştırmaya dayanmayan veriler üretmek, sunulan veya yayınlanan eseri gerçek olmayan verilere dayandırarak düzenlemek veya değiştirmek, bunları rapor etmek veya yayımlamak, yapılmamış bir araştırmayı yapılmış gibi göstermektir.
Araştırma kayıtları ve elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan yöntem, cihaz ve materyalleri kullanılmış gibi göstermek, araştırma hipotezine uygun olmayan verileri değerlendirmeye almamak, ilgili teori veya varsayımlara uydurmak için veriler ve/veya sonuçlarla oynamak, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmektir.
Katılımcıların Kişisel Verilerinin Korunması
Dinler Tarihi Dergisi, yasal olarak kamuya açık olmayan insan katılımcılarla ilgili kişisel veya hassas verileri veya materyalleri içeren tüm araştırmaların resmi etik incelemeye tabi olmasını şart koşar.
Araştırma Suistimali İddialarının Ele Alınması
Dinler Tarihi Dergisi, COPE'un Başarılı Bir Yazı İşleri için Etik Araç Setine uyar. Dinler Tarihi dergisi editörleri; intihal, alıntı manipülasyonu, veri tahrifatı, veri uydurması ve diğer araştırma suiistimalinin meydana geldiği makalelerin yayınlanmasını önlemek için tedbir alacaktır. Hiçbir durumda Dinler Tarihi Dergisi editörleri bu tür bir suistimalin gerçekleşmesine bilerek izin vermeyecektir. Dinler Tarihi Dergisi editörleri, dergilerinde yayınlanan bir makaleyle ilgili herhangi bir araştırma suistimali iddiasından haberdar olmaları durumunda, iddialarla ilgili olarak COPE’un yönergelerini izleyeceklerdir.
Etik İhlal Bildirimleri
Okurlar, Dinler Tarihi Dergisi’nde yayınlanan bir makalede önemli bir hata ya da yanlışlık fark ettiklerinde ya da editoryal içerik ile ilgili (intihal, yinelenen makaleler vb.) herhangi bir şikâyetleri olduğunda dinlertarihi@asbu.edu.tr adresine e-posta göndererek bildirimde bulunabilir. Gelişmemiz için fırsat sağlayacağından başvuruları memnuniyetle karşılarız, hızlı ve yapıcı bir şekilde geri dönüş yaparız.
Düzeltme, Geri Çekme, Endişe İfadesi
Editörler, yayınlanan makalede, bulguları, yorumları ve sonuçları etkilemeyen küçük hatalar tespit edilirse düzeltme yayınlamayı düşünebilirler. Editörler, bulguları ve sonuçları geçersiz kılan büyük hatalar / ihlaller söz konusu olduğunda, makaleyi geri çekmeyi düşünmelidir. Yazarlar tarafından araştırma veya yayını kötüye kullanmaya yönelik olasılık söz konusu ise; bulguların güvenilir olmadığına ve yazarların kurumlarının olayı soruşturmadığına dair kanıtlar var veya olası soruşturma haksız veya sonuçsuz görünüyor ise, editörler endişe ifadesi yayınlamayı düşünmelidir. Düzeltme, geri çekme veya endişe ifadesi ile ilgili olarak COPE yönergeleri dikkate alınır.
Anket ve Mülakata Dayanan Çalışmaların Yayını
Dinler Tarihi Dergisi, bilimsel süreli yayıncılıkta etik güvence oluşturmak amacıyla, Yayın Etiği Komitesi’nin (COPE) “Dergi Editörleri için Davranış Kuralları ve En İyi Uygulama Rehber İlkeleri” ve “Dergi Yayıncıları için Davranış Kuralları” ilkelerini benimsemektedir. Bu kapsamda dergiye gönderilen çalışmalarda aşağıdaki hususlara uyulmalıdır:
1) Etik kurul izni gerektiren, tüm bilim dallarında yapılan araştırmalar için (etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir.
2) Etik kurul izni gerektiren araştırmalarda, izinle ilgili bilgilere (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde, ayrıca makalenin ilk/son sayfalarından birinde; olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmelidir.
Özel Sayı Yayımlama Politikası
Dergimizde Yayın Kurulu'nun talebi üzerine yılda bir kez özel sayı yayımlanabilir. Özel sayıda yer alması için gönderilen makaleler önce Editöryal ön incelemeye tabi tutulur. Sonra derginin yazım kurallarına uygunluk açısından incelenir ve intihali önlemek için benzerlik tarama yapılır. Bu aşamalardan sonra çift taraflı körleme modelinin kullanıldığı akran değerlendirmesi sürecine alınır.
Editöryal Gizlilik Yükümlülüğü
Dinler Tarihi dergisinin editörleri, gönderilen tüm yazıları gizli belgeler olarak ele alır; bu, yazarların izni olmadan bir yazı hakkındaki bilgileri kimseye ifşa etmeyecekleri anlamına gelir. Makale inceleme sürecinde şu kişiler makalelere erişebilir: Editörler, Hakemler, Yayın Kurulu Üyeleri. Bir yazıyla ilgili ayrıntıların yazarların izni olmadan üçüncü bir şahsa iletilebileceği tek durum, editörün ciddi araştırma suistimalinden şüphelenmesidir.
Bilimsel Suistimal İddiaları-Şüpheleri
Bilimsel suistimalin farklı tanımları vardır. Dinler Tarihi Dergisi olarak büyük yayın etiği kurumları tarafından oluşturulan rehberliği takip ederken bu sorunları vaka bazında ele alıyoruz. Editör, etik ihlalden şüphelenirse veya bir ihlal iddiası olursa harekete geçmekle yükümlüdür. Bu görev hem yayınlanmış hem de yayınlanmamış makaleleri kapsar. Editör, olası suistimallerle ilgili endişeleri dile getiren makaleleri basitçe reddetmemelidir. Etik olarak iddia edilen davaları takip etmekle yükümlüdür. Editör, uygun olduğunda COPE akış şemalarını izlemelidir. Editörler, öncelikle görevi kötüye kullandığından şüphelenilen kişilerden bir yanıt istemelidir. Yanıttan memnun kalmazlarsa, ilgili işverenlerden veya kurumdan araştırma yapmasını istemelidir. Editör, iddia edilen suistimalle ilgili uygun bir soruşturmanın yürütülmesini sağlamak için tüm makul çabayı göstermelidir; bu olmazsa, editör soruna bir çözüm bulmak için ısrar etmek için tüm makul girişimleri yapmalıdır. Bu zahmetli ama önemli bir görevdir.
Dinler Tarihi Dergisi, COPE'un Başarılı Bir Yazı İşleri için Etik Araç Setine uyar. Dinler Tarihi Dergisi editörleri; intihal, alıntı manipülasyonu, veri tahrifatı, veri uydurması ve diğer araştırma suiistimalinin meydana geldiği makalelerin yayınlanmasını önlemek için tedbir alacaktır. Hiçbir durumda Dinler Tarihi Dergisi veya editörleri bu tür bir suistimalin gerçekleşmesine bilerek izin vermeyecektir. Dinler Tarihi editörleri, dergilerinde yayınlanan bir makaleyle ilgili herhangi bir araştırma suistimali iddiasından haberdar olmaları durumunda, iddialarla ilgili olarak COPE’un yönergelerini izleyeceklerdir.
Hakemler, araştırma veya yayının suistimalinden şüphelendiklerinde durumu Editöre iletmelidir. Editör, COPE tavsiyelerine uyarak gerekli işlemleri yürütmekle görevlidir.
Dinler Tarihi Dergisi, aşağıdaki veya benzeri konularda suistimal iddialarıyla karşılaştığında COPE akış şemalarına uygulamayı taahhüt eder.
• Tekrar yayından şüphelenildiğinde yapılacaklar
• İntihalden şüphelenildiğinde yapılacaklar
• Uydurma verilerden şüphelenildiğinde yapılacaklar
• Yazarlık değişikliği taleplerinde yapılacaklar
• Açıklanmamış çıkar çatışması durumundan şüphelenildiğinde yapılacaklar
• Haksız veya hediye yazarlıktan şüphelenildiğinde yapılacaklar
• Bir yazıda etik probleminden şüphelenildiğinde yapılacaklar
• Etik ihlal şüphesi e-posta vb. ile doğrudan haber verildiğinde yapılacaklar
• Sosyal medya aracılığıyla etik ihlal şüphesi duyurulduğunda yapılacaklar
Şikayet Prosedürü
Bu prosedür, Dinler Tarihi Dergisi'nin veya yazı kadromuzun sorumluluğunda olan içerik, prosedürler veya politikalarla ilgili şikayetler için geçerlidir. Şikayetler, iyileştirme için bir fırsat ve teşvik sağlayabilir ve hızlı, nazik ve yapıcı bir şekilde yanıt vermeyi amaçlıyoruz.
Şikâyet, Dinler Tarihi Dergisi'nin veya yazı işleri ekibimizin sorumluluğunda olan içerik, prosedürler veya politikalarla ilgili olmalıdır. Şikayetler doğrudan dinlertarihi@asbu.edu.tr adresine e-posta ile gönderilmelidir ve gizli olarak ele alınacaktır. Editör, şikayetlere anında yanıt verir. Editör, şikayetlerle ilgili COPE akış şemasında belirtilen prosedürü takip eder.
Şikayetler, editör ekibinin ilgili üyesi tarafından incelenir ve çözülemezse şu süreçler izlenir:
• Bu ilk yanıtın yetersiz olduğu düşünülürse, şikayetçi, şikayetinin derginin daha kıdemli bir üyesine iletilmesini talep edebilir.
• Şikayetçi hoşnut kalmazsa, şikayetler baş editöre iletilebilir.
• Mümkünse iki hafta içinde tam bir yanıt verilecektir.
COPE, bilimsel dergilerin editörleri için bir uygulama kodu yayınlar. Bu editörler, dergiler ve yayıncılarla olan anlaşmazlıkların çözümünü kolaylaştıracaktır ancak yalnızca derginin kendi şikâyet prosedürleri tükendikten sonra buraya başvuru yapılabilir.
İtiraz Süreci
Editörler ve hakemler tarafından yapılan değerlendirmelere dair ciddi itirazları memnuniyetle karşılıyoruz. Bilimsel içeriğini yanlış anladığımız için makalenizi reddettiğimizi düşünüyorsanız, lütfen dinlertarihi@asbu.edu.tr adresinden editör ekibimize bir itiraz mesajı gönderin. Bu aşamada makalenizin gözden geçirilmiş bir versiyonunu göndermeye çalışmayın. İtiraz mektubunuzu okuduktan sonra itirazınızın haklı olduğunu anlarsak, sizi makalenizin gözden geçirilmiş bir versiyonunu göndermeye davet edebiliriz. Böylece çalışmanız dış hakem sürecine tekrar gönderilir. Lütfen itiraz mektubuna mümkün olduğunca fazla ayrıntı ekleyin. Son olarak, her makale için yalnızca bir itirazı dikkate alabiliriz, bu yüzden lütfen itirazınızı net bir şekilde ortaya koymak için ayrıntılı şekilde mektubu yazmaya zaman ve çaba harcayın - bir şansınız var, bu yüzden onu iyi kullanın. Reddedilen makaleler üzerinde uzun süreli müzakerenin genellikle hem yazarlar hem de editörler için tatmin edici olmadığını gördük, bu nedenle aynı çalışma için birden fazla itirazı işleme almıyoruz.
Çıkar Çatışmaları
Çıkar çatışması, birincil bir çıkarla ilgili mesleki yargı, ikincil bir çıkardan (mali kazanç veya kişisel rekabet gibi) etkilenebildiğinde ortaya çıkar. Bir makaleyi nasıl ele alacağımıza dair en iyi kararı verebilmek için yazarların rekabet halindeki çıkarlarını bilmemiz gerektiğine ve makaleyi yayınlarsak okuyucuların da bunları bilmesi gerektiğine inanıyoruz.
Kişinin yaptığı işte çelişkiye düşmesine yol açacak, objektifliğini önemli oranda bozabilecek veya herhangi bir kişi ya da kuruluş lehine adil olmayan avantaj sağlayabilecek herhangi finansal ya da diğer tür çıkarlardır. Araştırmanın yürütülmesi ve makalenin hazırlanması sürecinde alınan tüm mali destek kaynakları ve sponsorların çalışmadaki rolü açıklanmalıdır. Finansman kaynağı yoksa bu da belirtilmelidir. Açıklanması gereken olası çıkar çatışması örnekleri arasında danışmanlıklar, maaş alımı, hibeler yer alır. Potansiyel çıkar çatışmaları mümkün olan en erken aşamada açıklanmalıdır.
Dinler Tarihi Dergisi’nin tarafsız incelemeyi sağlamak için editörlerden, çalışanlardan veya yayın kurulu üyelerinden gelen gönderileri ele almak için belirlenmiş bir süreci vardır. Bu tür gönderiler öncelikle başka dergilere yönlendirilir. Bunun mümkün olmaması halinde gönderinin sahibinin dergideki görevi askıya alınır. Bu gönderiler çift taraflı körleme sürecinde incelenir.
Editör, kendisinin veya aile üyeleri tarafından yazılmış makalelerle ilgili kararlarda yer almamalıdır. Ayrıca, böyle bir çalışma, derginin tüm olağan prosedürlerine tabi olmalıdır. Editör, yazarlar ve hakemler tarafından olası çıkar çatışmalarının ifşa edilmesiyle ilgili COPE yönergelerini uygulamalıdır.
Araştırma Etiği İlkeleri
Dinler Tarihi Dergisi araştırma etiğinde en yüksek standartları gözetir ve aşağıda tanımlanan uluslararası araştırma etiği ilkelerini benimser. Makalelerin etik kurallara uygunluğu yazarların sorumluluğundadır.
• Araştırmanın tasarlanması, tasarımın gözden geçirilmesi ve araştırmanın yürütülmesinde, bütünlük, kalite ve şeffaflık ilkeleri sağlanmalıdır.
• Araştırma ekibi ve katılımcılar, araştırmanın amacı, yöntemleri ve öngörülen olası kullanımları; araştırmaya katılımın gerektirdikleri ve varsa riskleri hakkında tam olarak bilgilendirilmelidir.
• Araştırma katılımcılarının sağladığı bilgilerin gizliliği ve yanıt verenlerin gizliliği sağlanmalıdır. Araştırma katılımcıların özerkliğini ve saygınlığını koruyacak şekilde tasarlanmalıdır.
• Araştırma katılımcıları gönüllü olarak araştırmada yer almalı, herhangi bir zorlama altında olmamalıdırlar.
• Katılımcıların zarar görmesinden kaçınılmalıdır. Araştırma, katılımcıları riske sokmayacak şekilde planlanmalıdır.
• Araştırma bağımsızlığıyla ilgili açık ve net olunmalı; çıkar çatışması varsa belirtilmelidir.
• İnsan denekler ile yapılan deneysel çalışmalarda, araştırmaya katılmaya karar veren katılımcıların yazılı bilgilendirilmiş onayı alınmalıdır. Çocukların ve vesayet altındakilerin veya tasdiklenmiş akıl hastalığı bulunanların yasal vasisinin onayı alınmalıdır.
• Çalışma herhangi bir kurum ya da kuruluşta gerçekleştirilecekse bu kurum ya da kuruluştan çalışma yapılacağına dair onay alınmalıdır.
• İnsan öğesi bulunan çalışmalarda, “yöntem” bölümünde katılımcılardan “bilgilendirilmiş onam” alındığının ve çalışmanın yapıldığı kurumdan etik kurul onayı alındığı belirtilmesi gerekir.
Dergide makale yayını ve makale süreçlerinin yürütülmesi ücrete tabi değildir. Dergiye gönderilen ya da yayın için kabul edilen makaleler için hiçbir ad altında işleme ücreti ya da gönderim ücreti alınmaz.
Dinler Tarihi Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.