Yahudi Geleneği Perspektifinden Kadının Ailedeki Statüsü

Yıl 2024, Cilt: 1 Sayı: 2, 273 - 294, 31.10.2024

Meryem Şahin Akyol

Öz

Kadının tarih boyunca maruz kaldığı ötekileştirme, çeşitli akademik disiplinlerde önemli bir araştırma konusu olmuştur. Sosyal, kültürel ve biyolojik faktörlere dayandığı görülen ötekileştirmenin, özellikle dini inançların kadının ötekileştirilmesinde referans noktası olarak kullanılması dikkat çekicidir. Hemen hemen tüm dinlerde görülen bu ötekileştirme, oran ve alan bakımından farklılıklar göstermektedir. Bu kapsamda geleneğinde kadının ötekileştirilmesi konusunda yaratılış, cennetten düşüş, inanç, ibadet, eğitim ve aile hayatı gibi birçok alanda çarpıcı örnekler bulunduğu tespit edilmiş olup; Yahudi geleneğinde kadının ötekileştirilmesi konusu, evlilik kurumu içerisinde ve evliliğin son bulması durumunda kadının statüsü kapsamında ele alınmıştır. Evlilik ve boşanma süreçlerinde kadının söz hakkının olmaması, erkek çocuklarına daha fazla önem verilmesi ve kız çocuklarının Tevrat eğitiminden mahrum bırakılması, kadının ailedeki ikincil konumunu belirginleştirmektedir. Regl döneminde kadına karşı sergilenen aşağılayıcı tutumlar ve anneliğin sadece ev içi görevlerle sınırlanması, get belgesi ve levirat evliliği gibi uygulamalar Yahudi geleneğinde kadının ötekileştirilmesine dair diğer önemli unsurlardır. Bahsi geçen konular ele alındığında, Yahudi geleneğinde kadının aile içindeki konumunun erkeğe göre ikincil statüde olduğu, söz hakkının olmadığı ve dini görev ve sorumluluklarda evi ve çocuklarına daha çok zaman ayırabilmesi için kadının muaf tutulması adı altında ötekileştirilmeye maruz kaldığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dinler Tarihi, Yahudilik, Kadın, Aile, Statü

Destekleyen Kurum

Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi

Women's Status in the Family in Jewish Tradition

Öz

The marginalization of women throughout history has been an important re-search topic in various academic disciplines. It is noteworthy that the marginalization, which is based on social, cultural, and biological factors, particularly uses religious beliefs as a reference point. This marginalization is observed in nearly all religions, exhibiting differences in proportion and context. In this regard, striking examples of the marginali-zation of women can be found in the Jewish tradition, particularly concerning creation, the fall from grace, beliefs, worship, education, and family life. The marginalization of women within the Jewish tradition is discussed in the context of the institution of mar-riage and the status of women in cases of divorce. The lack of a voice for women during marriage and divorce processes, the greater importance placed on male children, and the exclusion of female children from Torah education underscore women's secondary posi-tion in the family. Additionally, humiliating attitudes during menstruation and the con-finement of motherhood to household duties, along with practices such as the get docu-ment and levirate marriage, are other significant aspects of the marginalization of wo-men in Jewish tradition. In light of these issues, it can be concluded that in the Jewish tradition, women occupy a secondary status compared to men, lack a voice, and are mar-ginalized under the pretext of being exempted from religious duties and responsibilities to allow them to spend more time with their homes and children.

Anahtar Kelimeler

history of religions, Judaism, woman, family, status

Kaynakça

• Alaskova, Pari. İlahi Dinlerde Kadının Statüsü. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2015.
• Ataşalan, Zeynel Abidin. Tevrat, İnciller ve Kur’an-ı Kerim’e Göre Aile Kavramı. Kahramanmaraş: Karamanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2008.
• BatYah ,Tamar Yael. “What’s love got to do with it?: Unions with Men as“Master”[ אדני], baal[ בעל] and male concubine[ פלגש] in The Hebrew Bible”. Academia. Erişim 12 Eylül 2024.https://www.academia.edu/43802520/Whats_love_got_to_do_with_it_Men_as_Master_%D7%90%D7%93%D7%A0%D7%99_Baal_%D7%91%D7%A2%D7%9C_and_Concubine_%D7%A4%D7%9C%D7%92%D7%A9%D7%99%D7%94%D7%9D_in_The_Hebrew_Bible
• Bindik, Sabuha. “Farklı Kültür, İnanç ve Zamanlarda Kadının Ailedeki Yeri ve Önemi”. Socrates Journal of Interdisciplinary Social Studies 12/7 (2021), 22-29.
• Börklü, Merve. Yahudilikte Evlilik ve Çocuk Algısı: Değişim ve Dönüşüm. Şırnak: Şırnak Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2022.
• Cansever, Mehmet. Eski Ahit’te ve Yeni Ahit’te Çocuk. Erzurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
• Eraslan Yiğit, Elif. Dinlerin Toplumdaki Kadın Algısı Üzerine Etkileri. Ankara: Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2023.
• Gürkan, Salime Leyla. Yahudilik. Ankara: İsam Yayıncılık, 8. Basım,2020.
• Hiçyılmaz, Muhammed İsmail - Eşmeli, İsmet. “Yahudiliğin Erkek Egemen Anlayışı”, Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7/1 (2020), 72-87.
• İçten, Erdinç. “Ketuba ve Aile İçi Sorumluluklar”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 29/1 (Haziran 2020), 229-255.
• İçten, Erdinç. “Yahudilikte Ketuba”, Balıkesir Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 4/1 (2018), 13-37.
• Kaval, Musa. “İlahi Dinlerde Kadının Kıymet Problemi”. Akademik Bakış Dergisi, 55 (Mayıs-Haziran 2016), 306- 324.
• Kitab-ı Mukaddes. Erişim 05 Eylül 2024. https://kutsalkitap.info.tr
• Kurt, Ali Osman. “Yahudilikte Levirat Evlilik: Geleneğin Tutsak Ettiği Kadınlar”. International Periodical for the Languages Literature and History of Turkish or Turkic 11/17 (2016), 245-266.
• Meral, Yasin. Yahudi Kaynakları Işığında Yahudilik. İstanbul: Milel Nihal Yayınları, 1. Basım, 2021.
• Muhammed, Şerif Abdülazim. “İslam, Hıristiyanlık ve Yahudilikte Kadın”. Misbah Dergisi 4/10 (İlkbahar 2015), 195-228.
• Salihoğlu, Mahmut. “Yahudi Hukukunda Mamzer”. Ekev Akademi Dergisi 15/47 (Bahar 2011), 269-275.
• Saylam, Ayşenur. Kadın Erkek Eşitliği Problemi ve Bunun Fıkhi Düşünceye Yansıması. İzmir: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
• Şeker, Cihat. “Yahudilikte Evlilik ve Cinsellik Anlayışı/Ahlakı”, İlahiyat Tetkikleri Dergisi 2/44 (2015), 247-271. Talmud. Erişim 5 Eylül 2024. https://eleven.co.il/talmud-%20rabbinics/
• Ullah, Neamat. Yahudi Hukukunda Boşanma ve Aguna Problemi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
• Ünal, Asife. “Yahudi Düğün Gelenekleri”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 5/2 (2016), 225-241.
• Ünal, Asife. “Yahudi Geleneğinde Kadının Yaratılışı ve Lilit Efsanesi”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi 17/2 (2017), 103-115.
• Yalman, Sevde. “Tevrat’a Göre İnsan Hayatı ve Onurunun Kutsallığı”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 5/2 (2016), 338-354.
• Yasdıman, Hakkı Şah. “Yahudi Dininde Ailenin Yeri”. Dokuz Eylül İlahiyat Fakültesi Dergisi 13/14 (2001), 241-266. Yiğitoğlu, Mustafa. “Yahudilikte Kadınların Regl Dönemi/ Niddah İle İlgili Hususlar”. Ekev Akademi Dergisi, Özel Sayı (2019), 225-232.