COMPARISON OF CONE BEAM COMPUTED TOMOGRAPHY, PANORAMIC RADIOGRAPHY AND ULTRASONOGRAPHY FOR THE DETECTION OF SOFT TISSUE CALCIFICATION

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 1, 19 - 29, 29.04.2024

Çiğdem Şeker , Gediz Geduk , Murat İçen

https://doi.org/10.21306/dishekimligi.1390566

Öz

Aim: The aim of the study is to determine the distribution of soft tissue calcifications according to age, gender and localization and to compare 3 different imaging techniques in the detection of these heterotopic structures.
Methods: The data of 1150 patients who were previously examined and known to have calcification were scanned. 102 patients, aged between 13 and 90, with calcification detected in cone beam computed tomography (CBCT), panoramic radiography and ultrasonography(USG) images, were selected and included in the study. Patient data were evaluated by two dentomaxillofacial radiology specialists retrospectively one month apart to evaluate the detectability of calcifications. A two-degree scale was adopted for the presence/absence of lesions.
Results: When it was evaluated whether there was a difference between the three different imaging techniques in detecting calcification, a statistically significant difference was found between CBCT, panoramic radiography and USG (p<0.001). The sensitivity of panoramic radiography was lower compared to CBCT in the detection of tonsillolith, arterial calcification, antrolith and triticeous cartilage calcifications (34%, 75%, 40%, 75%, respectively). The sensitivity of ultrasonography (USG) was found to be quite low compared to CBCT in the detection of tonsillolith and triticeous cartilage calcifications (5.7%, 12.5%, respectively). Laryngeal cartilage calcification, anthrolith, rhinolith, and stylohyoid ligament ossification could not be detected by USG.
Conclusions: Panoramic radiography can be used as an alternative imaging method compared to CBCT in the detection of maxillofacial soft tissue calcifications. USG is useful in evaluating some calcifications noticed on radiographs. The detectability of soft tissue calcifications with USG will increase with the widespread use of USG in the field of dentistry and the increase in the experience of physicians.

Anahtar Kelimeler

Calcification, panoramic radiography, tomography, ultrasonography

YUMUŞAK DOKU KALSİFİKASYONLARININ TESPİTİNDE KONİK IŞINLI BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ, PANORAMİK RADYOGRAFİ VE ULTRASONOGRAFİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Öz

Amaç: Çalışmanın amacı yumuşak doku kalsifikasyonlarının yaşa, cinsiyete ve lokalizasyona göre dağılımını belirlemek ve bu heterotopik yapıların tespitinde 3 farklı görüntüleme tekniğini karşılaştırmaktır.
Gereç ve Yöntemler: Daha önce muayene edilen ve kalsifikasyon olduğu bilinen 1150 hastanın verileri tarandı. CBCT, panoramik radyografi ve ultrasonografi görüntülerinde kalsifikasyon tespit edilen, yaşları 13 ile 90 arasında değişen 102 hasta seçilerek çalışmaya dahil edildi. Hasta verileri, kalsifikasyonların tespit edilebilirliğini değerlendirmek amacıyla iki dentomaksillofasiyal radyoloji uzmanı tarafından birer ay arayla retrospektif olarak değerlendirildi. Lezyonların varlığı/yokluğu için iki dereceli bir ölçek benimsendi.
Bulgular: Üç farklı görüntüleme tekniği arasında kalsifikasyonların saptanmasında fark olup olmadığı değerlendirildiğinde CBCT, panoramik radyografi ve USG arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulundu (p<0,001). Tonsillolit, arteriyel kalsifikasyon, antrolit ve tritisöz kıkırdak kalsifikasyonlarının tespitinde panoramik radyografinin duyarlılığı CBCT'ye göre daha düşüktü (sırasıyla %34, %75, %40, %75). Tonsillolit ve tritisöz kıkırdak kalsifikasyonlarının saptanmasında ultrasonografinin (USG) duyarlılığı yine CBCT'ye göre oldukça düşüktü (sırasıyla %5,7, %12,5). USG'de laringeal kıkırdak kalsifikasyonu, antrolit, rinolit ve stilohyoid ligament ossifikasyonu tespit edilemedi.
Sonuç: Panoramik radyografi, maksillofasiyal yumuşak doku kalsifikasyonlarının tespitinde CBCT'ye kıyasla alternatif bir görüntüleme yöntemi olarak kullanılabilir. USG radyografilerde fark edilen bazı kalsifikasyonların değerlendirilmesinde faydalıdır. USG'nin diş hekimliği alanında kullanımının yaygınlaşması ve hekimlerin deneyiminin artmasıyla birlikte yumuşak doku kalsifikasyonlarının USG ile tespit edilebilirliği artacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kalsifikasyon, panoramik radyografi, tomografi, ultrasonografi

Kaynakça

• 1. Harorlı A. Ağız Diş ve Çene Radyolojisi. 1. baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri; 2014.p. 416-20.
• 2. Üçok CÖ, Alkurt TM, Peker İ, Özdede M. Maksillofasiyal bölgede görülen heterotopik kalsifikasyonlar ve ossifikasyonlar. In: Özcan İ. Diş Hekimliğinde Radyolojinin Esasları. 1. Baskı. İstanbul: İstanbul Medikal Sağlık ve Yayıncılık 2017. p. 759-78.
• 3. Carter LC. Soft Tissue Calcifications and Ossifications. In: White SC, Pharoah MJ. (ed). White and Pharoah's Oral Radiology Principles and Interpretation. 7 Edition. St. Louis, Missouri. Elsevier; 2014. p. 524-41.
• 4. Avsever H, Orhan K. Çene Kemiği ve Çevre Dokuları Etkileyen Kalsifikasyonlar. Turkiye Klinikleri J Oral Maxillofac Radiol-Special Topics. 2018;4(1):43-52.
• 5. Omami G. Soft tissue calcification in oral and maxillofacial imaging: a pictorial review. Int J Dentistry Oral Sci. 2016;3(4):219-224.
• 6. Noffke CEE, Raubenheimer EJ, Chabikuli NJ. Radiopacities in soft tissue on dental radiographs: diagnostic considerations. SADJ. 2015;70(2):53-9.
• 7. Nasseh I, Sokhn S, Noujeim M, Aoun G. Considerations in detecting soft tissue calcifications on panoramic radiography. Journal of International Oral Health, 2016;8(6):742-46.
• 8. Arsan B, Erdem TL. Siyalolit teşhisinde ultrasonografi kullanımı. Turkiye Klinikleri J Oral Maxillofac Radiol-Special Topics. 2016;2(3):15-8.
• 9. Çağlayan F, Sümbüllü MA, Miloğlu Ö, Akgül HM. Are all soft tissue calcifications detected by cone-beam computed tomography in the submandibular region sialoliths? Oral Maxillofac Surg. 2014;72:1531.
• 10. Özemre MÖ, Seçgin CK, Gülşahı A. Yumuşak doku kalsifikasyonları ve ossifikasyonları: derleme. Acta Odontol Turc. 2016:33(3):166-75.
• 11. Kumar V, Abbas AK, Aster JC. Inflammation and repair. In: Kumar V, Abbas AK, Aster JC (ed) Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease. Philadelphia: Elsevier Saunders. 2015. p. 65-66.
• 12. Kremkau FW. Sonography principles and instruments. Elsevier Health Sciences. 2015. p. 11-20.
• 13. Welkoborsky HJ, Jecker P. Ultrasonography of the Head and Neck: An Imaging Atlas. Springer. 2019. p. 86-9.
• 14. Feldman MK, Katyal S, Blackwood MS. US artifacts. Radiographics. 2009:29(4);1179-89.
• 15. Alok A, Singh S, Kishore M, Shukla AK. Ultrasonography–A boon in dentistry. J Res Dent Sci 2019;10(2):98.
• 16. Patil SR, Alam MK, Moriyama K, Matsuda S, Shoumura M, Osuga N. 3D CBCT Assessment of soft tissue calcification. J Hard Tissue Biol. 2017;26(3):297-300.
• 17. Takahashi A, Sugawara C, Kudoh T, Uchida D, Tamatani T, Nagai H, Miyamoto Y. Prevalence and imaging characteristics of palatine tonsilloliths detected by CT in 2,873 consecutive patients. Scientific World Journal. 2014;2014:940960.
• 18. Khojastepour L, Haghnegahdar A, Sayar H. Prevalence of Soft Tissue Calcifications in CBCT Images of Mandibular Region. J Dent (Shiraz). 2017;18(2):88-94.
• 19. Çağlayan F. Ultrasonografinin diş hekimliğindeki klasik ve yeni kullanım alanları. Turkiye Klinikleri Oral and Maxillofacial Radiology-Special Topics, 2016;2(1):44-53.
• 20. Bayramov N, Üsdat A, Yalçınkaya ŞE. KIBT görüntülerinde rastlantı bulgusu olarak görülen yumuşak doku kalsifikasyonları. Selcuk J Dent. 2019; 6(4): 228-33.
• 21. Icoz D, Akgunlu F. Prevalence of detected soft tissue calcifications on digital panoramic radiographs. SRM J Res Dent Sci. 2019;10(1): 21.
• 22. Ribeiro A, Keat R, Khalid S, Ariyaratnam S, Makwana M, do Pranto M, et al. Prevalence of calcifications in soft tissues visible on a dental pantomogram: A retrospective analysis. J Stomatol Oral Maxillofac Surg. 2018; 119:369‑74.
• 23. Vengalath J, Puttabuddi JH, Rajkumar B, Shivakumar GC. Prevalence of soft tissue calcifications on digital panoramic radiographs: A retrospective study. JIAOMR. 2014;26(4):385.
• 24. Schwarz D, Kabbasch C, Scheer M, Mikolajczak S, Beutner D, Luers JC. Comparative analysis of sialendoscopy, sonography, and CBCT in the detection of sialolithiasis. Laryngoscope. 2015;125(5):1098-101.
• 25. Dreiseidler T, Ritter L, Rothamel D, Neugebauer J, Scheer M, Mischkowski RA. Salivary calculus diagnosis with 3-dimensional conebeam computed tomography. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod. 2010;110(1):94-100.
• 26. Yoon SJ, Yoon W, Kim OS, Lee JS, Kang BC. Diagnostic accuracy of panoramic radiography in the detection of calcified-carotid artery. Dentomaxillofac Radiol. 2008; 37:104-18.
• 27. Jashari F, Ibrahimi P, Johansson E, Ahlqvist J, Arnerlöv C, Garoff M, Henein M. Atherosclerotic calcification detection: a comparative study of carotid ultrasound and cone beam CT. Int J Mol Sci. 2015;16(8):19978-988.
• 28. Ertas ET, Sisman Y. Detection of incidental carotid artery calcifications during dental examinations: panoramic radiography as an important aid in dentistry. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod. 2011;112(4):11-7.
• 29. Özdede M, Akay G, Karadağ Ö, Peker I. The comparison of panoramic radiography and cone-beam computed tomography for detection of tonsilloliths. Med Princ Pract. 2020;29(3):279-84.
• 30. Çağırankaya LB, Akkaya N, Akçiçek G, Boyacıoğlu Doğru H. Is the diagnosis of calcified laryngeal cartilages on panoramic possible? Imaging Sci Dent. 2018;48(2):121-25.
• 31. Woo JW, Kim SK, Park I, Choe JH, Kim JH, Kim JS. A novel gel pad laryngeal ultrasound for vocal cord evaluation. Thyroid. 2017;27(4), 553-57.
• 32. Demiralp KO, Orhan K, Kurşun-Çakmak EŞ, Gorurgoz C, Bayrak S. Comparison of Cone Beam Computed Tomography and ultrasonography with two types of probes in the detection of opaque and non-opaque foreign bodies. Med Ultrason. 2018;20(4):467-74.
• 33. Zang Y, Chen S, Zang G, Hu M, Xu Q, Feng Z, Pan, A. The anatomic basis for ultrasound in the diagnosis and treatment of styloid process–related diseases. Ann Transl Med. 2020; 8(24):1666.
• 34. Maher T, Shankar H. Ultrasound-Guided Peristyloid Steroid Injection for Eagle Syndrome. Pain Pract. 2017;17(4):554-57.