Modifiye Lip Buzz Egzersizi Protokolünün Sağlıklı Yetişkinlerde Etkililiğinin İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 3, 279 - 299, 13.01.2020

Furkan Ali Irklı , Elçin Tadıhan Özkan , Elif Meryem Ünsal Akkaya

Öz

Amaç: Yarı tıkalı ses yolu egzersizleri ses sistemini solunum, fonasyon ve rezonans gibi farklı düzeylerde kullanır. Yarı tıkalı ses yolu egzersizleri ses yolundaki göreli tıkanıklık ile glotis üstü ve ağız içi basıncı yükselterek kaynak filtre etkileşimini arttırır. Yarı tıkalı ses yolu egzersizleri ses kıvrımlarının çarpışma stresini en aza indirir ve solunum sistemini verimli olarak kullanılabilmeye olanak sağlar. Alan yazında yarı tıkalı ses yolu egzersizlerinin pek çok çeşidi bulunmaktadır. Bu çalışma yarı tıkalı ses yolu egzersizlerinden biri olan Lip Buzz Egzersizi temel alınarak oluşturulan Modifiye Lip Buzz Egzersizi Protokolü’nün herhangi bir ses bozukluğu yaşamayan ve profesyonel ses kullanıcısı olmayan bireylerde etkililiğini aerodinamik ve akustik olarak incelemeyi amaçlamaktadır. 

Yöntem: Çalışmaya 5 kadın 5 erkek olmak üzere toplam 10 gönüllü birey katılmıştır. Araştırmada tek grup ön test-son test modeli kullanılmıştır. Katılımcıların uzatılmış maksimum /s/, /z/ süreleri, s/z oranları, maksimum /ʌ/ fonasyon süresi ve akustik parametreleri (F0, jitter, shimmer, yumuşak fonasyon indeksi) egzersiz öncesinde egzersiz sonrasında olmak üzere iki kez ölçülmüştür. Katılımcıların egzersiz öncesi ve egzersiz sonrası fonasyon süreleri ve akustik parametreleri karşılaştırılmıştır. Ölçümlerden elde edilen veriler SPSS 22.0 paket programı kullanılarak Wilcoxon İşaretli Sıralar testi tekniği ile analiz edilmiştir.

Bulgular: Uzatılmış maksimum /s/, /z/ süreleri ve Shimmer akustik parametresinde egzersiz öncesi ve sonrası arasında anlamlı bir farklılık bulunurken F0, Jitter, yumuşak fonasyon indeksi akustik parametreleri, s/z oranı ve maksimum /ʌ/ fonasyon süresi egzersiz öncesi ve sonrası arasında anlamlı bir fark göstermemiştir. 

Sonuç: Modifiye Lip Buzz Egzersizi Protokolü solunum ve fonasyon sistemleri üzerinde olumlu etkiye sahiptir. Uzatılmış maksimum /s/, /z/ sürelerinde ve shimmer akustik parametresinde egzersiz öncesi ve sonrasında bulunan anlamlı fark katılımcıların Lip Buzz Egzersizinden fayda sağladığının göstergesidir.

Anahtar Kelimeler

yarı tıkalı ses yolu egzersizleri, lip buzz, akustik parametreler, s/z oranı, maksimum fonasyon süresi, ses kalitesi

Kaynakça

• Behrman, A., & Haskell, J. (2013). Exercises for voice therapy (2nd edition). Plural Publishing.
• Bengisu, S., Topbaş, S., & Koçak, İ. (2008). Kas gerilimi disfonisi tip 1 hastalığı ile yumuşak fonasyon indeksi arasındaki ilişki ve ses terapisinin etkinliği. Kulak Burun Boğaz İhtisas Dergisi, 18(3), 131-138.
• Bhuta, T., Patrick, L., & Garnett, J. D. (2004). Perceptual evaluation of voice quality and its correlation with acoustic measurements. Journal of Voice, 18(3), 299-304.
• Calvache, C., Guzman, M., Bobadilla, M., & Bortnem, C. (2019). Variation on vocal economy after different semioccluded vocal tract exercises in subjects with normal voice and dysphonia. Journal of Voice.
• Costa, B.C., Costa, L.H.C., Oliveira, G., & Behlau, M. (2011). Immediate effects of the phonation into a straw exercise. Brazillian Journal of Otorhinolaryngology. 77(4), 461-465.
• da Silva Antonetti, A. E., Ribeiro, V. V., Moreira, P. A. M., Brasolotto, A. G., & Silverio, K. C. A. (2019). Voiced high-frequency oscillation and LaxVox: analysis of their immediate effects in subjects with healthy voice. Journal of Voice, 33(5), 808-e7.
• Dargın, T.C. (2016). The impact of semi-occluded vocal tract exercises on vocal function in singers: straw phonation vs. lip trill. Yayınlanmış doktora tezi. Kansas Üniversitesi, Konuşma, Dil ve İşitme Bölümü.
• de Almeida Ramos, L., & Cortes Gama, A. C. (2017). Effect of performance time of the semi occluded vocal tract exercises in dysphonic children. Journal of Voice. 31 (3), 329-335.
• De Oliveira Lemos, I., da Cunha Pereira, G., Druck SantAnna, G., & Cassol, M. (2017). Effects of a voice therapy program for patients with muscle tension dysphonia. Folia Phoniatrica et Logopaedica, 69(5-6), 239–245.
• Demirhan, E., Ünsal, E. M., Yılmaz, C., & Ertan, E. (2016). Acoustic voice analysis of young Turkish speakers. Journal of Voice, 30(3), 378-e21.
• Eckel, F. C., & Boone, D. R. (1981). The s/z ratio as an indicator of laryngeal pathology. Journal of Speech and Hearing Disorders, 46(2), 147-149.
• Guzman, M., Higueras, D., Fincheira, C., Muñoz, D., Guajardo, C., & Dowdall, J. (2013). Immediate acoustic effects of straw phonation exercises in subjects with dysphonic voices. Logopedics Phoniatrics Vocology, 38(1), 35-45.
• Göktaş, M. (2016). Yetişkin bireylerde vokal ısınma egzersizlerinin etkililiğinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi. Anadolu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Kang, J., Xue, C., Chou, A., Scholp, A., Gong, T., Zhang, Y., & Jiang, J. J. (2019). Comparing the exposure- response relationships of physiological and traditional vocal warm-ups on aerodynamic and acoustic parameters in untrained singers. Journal of Voice, 33(4), 420-428.
• Kang, J., Xue, C., Piotrowski, D., Gong, T., Zhang, Y., & Jiang, J. J. (2019). Lingering effects of straw phonation exercises on aerodynamic, electroglottographic, and acoustic parameters. Journal of Voice, 33(5), 810-e5.
• Kapsner-Smith, M. R., Hunter, E. J., Kirkham, K., Cox, K., & Titze, I. R. (2015). A randomized controlled trial of two semi-occluded vocal tract voice therapy protocols. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 58(3), 535-549.
• Karamürsel, O. D. A., & Dursun, G. (2003). Organik ve fonksiyonel disfonilerde tedavi sonrası ses kalitesindeki değişikliklerin akustik olarak ölçümü. Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Dergisi, 11(3), 99-106. Karamürsel, A. E., Dursun, G., & Satı, O. I. (2004). Vokal nodüllerde ses kalitesindeki düzelmenin akustik olarak değerlendirilmesi. Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Dergisi, 12(2), 69-73.
• Laukkanen, A. M., Horáček, J., Krupa, P., & Švec, J. G. (2012). The effect of phonation into a straw on the vocal tract adjustments and formant frequencies. A preliminary MRI study on a single subject completed with acoustic results. Biomedical Signal Processing and Control, 7(1), 50-57.
• Maia, M. E. O., Maia, M. O., Gama, A. C. C., & Behlau, M. (2012). Immediate effects of the high-pitched blowing vocal exercise. Jornal da Sociedade Brasileira de Fonoaudiologia, 24(1), 1-6.
• Meerschman, I., Van Lierde, K., Ketels, J., Coppieters, C., Claeys, S., & D'haeseleer, E. (2019). Effect of three semi‐occluded vocal tract therapy programmes on the phonation of patients with dysphonia: lip trill, water‐ resistance therapy and straw phonation. International Journal of Language & Communication Disorders, 54(1), 50-61.
• Meerschman, I., Van Lierde, K., Peeters, K., Meersman, E., Claeys, S., & D'haeseleer, E. (2017). Short-term effect of two semi-occluded vocal tract training programs on the vocal quality of future occupational voice users:“Resonant voice training using nasal consonants” versus “straw phonation”. Journal of Speech, Language and Hearing Research, 60(9), 2519-2536.
• Mora, C., & Alberto, C. (2016). Efectividad del calentamiento vocal fisiológico para cantantes. Revista Ciencias de la Salud, 14(3), 365-378.
• Nam, I.-C., Kim, S.-Y., Joo, Y.-H., Park, Y.-H., Shim, M.-R., Hwang, Y.-S., & Sun, D.-I. (2018). Effects of voice therapy using the lip trill technique in patients with glottal gap. Journal of Voice, 33(6), 949-e11.
• Nergiz, T. (2019). Vokal kord nodülü olan yetişin bireylerde pipet fonasyonu egzersizinin etkililiğinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi. Anadolu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Nix, J. (2008). Voice research and technology: semi-occluded vocal tract postures and their application in the singing voice studio. Journal of Singing-The Official Journal of the National Association of Teachers of Singing, 64(3), 339-342.
• Portillo, M. P., Rojas, S., Guzman, M., & Quezada, C. (2018). Comparison of effects produced by physiological versus traditional vocal warm-up in contemporary commercial music singers. Journal of Voice, 32(2), 200- 208.
• Rosenberg, M. D. (2014). Using semi-occluded vocal tract exercises in voice therapy: the clinician's primer. Perspectives on Voice and Voice Disorders, 24(2), 71-79.
• Sampaio, M., Oliveira, G., & Behlau, M. (2008). Investigation of the immediate effects of two semi-ocluded vocal tract exercises. Pró-Fono Revista de Atualização Científica, 20(4), 261-266.
• Souza, R. C. D., Masson, M. L. V., & Araújo, T. M. D. (2017). Effects of the exercise of the semi-occluded vocal tract with a commercial straw in the teachers’ voice. Revista CEFAC, 19(3), 360-370.
• Tadıhan, E. (2006). Sulkus vokalis hastalarında algılanan diplofoni ile subharmonik bileşenler derecesi parametresi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans tezi. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Titze, I. R. (2006). Voice training and therapy with a semi-occluded vocal tract: rationale and scientific underpinnings. Journal of Speech, Language and Hearing Research, 49(2), 448-459
• Yılmaz, N., Poyraz, İ., Tetik, K., & Özkan, E. T. Yarı-tıkalı ses yolu egzersizlerinden bardak fonasyonunun sağlıklı yetişkinlerde etkililiğinin incelenmesi. Dil Konuşma ve Yutma Araştırmaları Dergisi, 2(1), 40-52.
• Yiu, E. M., ve Ho, E. Y. (2002). Short-term effect of humming on vocal quality. Asia Pacific Journal of Speech, Language and Hearing, 7(3), 123-137.