Çocukluk Çağı Konuşma Apraksisinde Uygulanan Terapi Yöntemleri

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 2, 218 - 240, 08.09.2020

Ayşe Nur Koçak , Nihal Aydın

Öz

Amaç: Bu araştırmada, Çocukluk Çağı Konuşma Apraksisinde (ÇÇKA) uygulanan terapi yöntemlerine yer verilmiştir. Bu sistematik derlemede ülkemizde bulunan dil ve konuşma terapistlerinin, çocukluk çağı konuşma apraksisi hakkında farkındalıklarını arttırmak, değerlendirme aşamasında etkin olmalarına yardımcı olabilmek ve uygulanabilecek olan terapi yöntemleri hakkında bilgilerini desteklemek amaçlanmaktadır. Yöntem: Çalışmada 2000-2019 yılları arasında, çocukluk çağı konuşma apraksisi terapisini konu alan 34 yabancı kaynak kullanılmıştır. Seçilen kaynaklarda, çalışmanın amacına uygun bölümler bulunup düzenlenerek bu çalışma hazırlanmıştır. Bulgular: Apraksinin pek çok türü olmasına karşın, bu çalışmada ayrıntılı olarak 'Konuşma Apraksisinin’ yönetimi ve terapisi incelenmiştir. Konuşma apraksisi gelişimsel olarak ortaya çıktığında buna ‘Çocukluk Çağı Konuşma Apraksisi’ denmektedir. ÇÇKA terapisinde pek çok yaklaşımın uygulandığı bilinmektedir. Bu yaklaşımlar, motor temelli yaklaşım, dilsel temelli yaklaşım ve çoklu-model iletişim yaklaşımı olmak üzere 3 ana başlık etrafında toplanmaktadır. Sonuç: Motor temelli terapi yöntemlerini temel alan çalışmalar, çocukluk çağı konuşma apraksisine müdahalede, bozulmuş olan motor planlamayı ve motor programlamayı daha iyi yönettiğini söylemektedirler. Aynı çalışmalar; bütüncül uyaran terapi yöntemi, dinamik temporal taktil uyaran yöntemi ve PROMPT yöntemi en çok kullanılan ve etkililiği kanıtlanmış yöntemler olduğunu belirtmektedir. Ancak seçilen terapi yöntemi ne olursa olsun, uygulamanın bireyselleştirilmesi ve terapinin buna göre düzenlenmesi gerektiği vurgulanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

motor temelli konuşma bozuklukları, apraksi, konuşma apraksisi, çocukluk çağı konuşma apraksisi, , konuşma apraksisinde kullanılan terapi yöntemleri

Kaynakça

• Kaynakça Aasland, W. A., Baum, S. R., & McFarland, D. H. (2006). Electropalatographic, acoustic, and perceptual data on adaptation to a palatal perturbation. The Journal of the Acoustical Society of America, 119(4), 2372-2381.
• American Speech-Language-HearingAssociation. (2007). Childhoodapraxia of speech.
• Ballard, K. J., Robin, D. A., McCabe, P., & McDonald, J. (2010). A treatment for dysprosody in childhood apraxia of speech. Journal of Speech, Language, and Hearing Research.
• Banajee, M., Dicarlo, C., & BURAS STRICKLIN, S. A. R. I. N. T. H. A. (2003). Core vocabulary determination for toddlers. Augmentative and Alternative Communication, 19(2), 67-73.
• Beathard, B., & Krout, R. E. (2008). A music therapy clinical case study of a girl with childhood apraxia of speech: Finding Lily's voice. The Arts in Psychotherapy, 35(2), 107-116.
• Binger, C. (2007). Aided AAC intervention for children with suspected childhood apraxia of speech. Perspectives on Augmentative and Alternative Communication, 16(1), 10-12.
• Buxbaum, L. J. (2001). Ideomotor apraxia: a call to action. Neurocase, 7(6), 445-458.
• Chainay, H., & Humphreys, G. W. (2003). Ideomotor and ideational apraxia in corticobasal degeneration: A case study. Neurocase, 9(2), 177-186.
• Dale, P. S., & Hayden, D. A. (2013). Treating speech subsystems in childhood apraxia of speech with tactual input: The PROMPT approach. American Journal of Speech-Language Pathology.
• Dodd, B., Crosbie, S., McIntosh, B., Holm, A., Harvey, C., Liddy, M., ... & Rigby, H. (2008). The impact of selecting different contrasts in phonological therapy. International Journal of Speech-Language Pathology, 10(5), 334-345.
• Gierut, J. A., Morrisette, M. L., & Ziemer, S. M. (2010). Nonwords and generalization in children with phonological disorders. American Journal of Speech-Language Pathology.
• Hedge, M. N. (2008). Hegde'spocket Guide to assessment in speech-language pathology. (Third edition)
• Holm, A., Crosbie, S., & Dodd, B. (2007). Differentiating normal variability from inconsistency in children's speech: Normative data. International Journal of Language & Communication Disorders, 42(4), 467-486.
• Iuzzini-Seigel, J., Hogan, T. P., Guarino, A. J., & Green, J. R. (2015). Reliance on auditory feedback in children with childhood apraxia of speech. Journal of Communication Disorders, 54, 32-42.
• Maas, E., Gildersleeve-Neumann, C. E., Jakielski, K. J., & Stoeckel, R. (2014). Motor-based intervention protocols in treatment of childhood apraxia of speech (CAS). Current developmental disorders reports, 1(3), 197-206.
• Martikainen, A. L., & Korpilahti, P. (2011). Intervention for childhood apraxia of speech: A single-case study. Child Language Teaching and Therapy, 27(1), 9-20.
• McCauley, R. J., & Strand, E. A. (2008, November). Treatment of childhood apraxia of speech: Clinical decision making in the use of nonspeech oral motor exercises. In Seminars in Speech and Language (Vol. 29, No. 04, pp. 284-293). © Thieme Medical Publishers.
• McIntosh, B., & Dodd, B. (2008). Evaluation of core vocabulary intervention for treatment of inconsistent phonological disorder: three treatment case studies. Child Language Teaching and Therapy, 24(3), 307-327.
• McNeill, B. C., Gillon, G. T., & Dodd, B. (2009). Phonological awareness and early reading development in childhood apraxia of speech (CAS). International journal of language & communication disorders, 44(2), 175-192.
• McNeill, B. C., Gillon, G. T., & Dodd, B. (2010). The longer term effects of an integrated phonological awareness intervention for children with childhood apraxia of speech. Asia Pacific Journal of Speech, Language and Hearing, 13(3), 145-161.
• Morgan, A. T., & Webster, R. (2018). Aetiology of childhood apraxia of speech: A clinical practice update for paediatricians. Journal of paediatrics and child health, 54(10), 1090-1095.
• Murray, E., McCabe, P., & Ballard, K. J. (2012). A comparison of two treatments for childhood apraxia of speech: Methods and treatment protocol for a parallel group randomised control trial. BMC pediatrics, 12(1), 112.
• Murray, E., McCabe, P., & Ballard, K. J. (2014). A systematic review of treatment outcomes for children with childhood apraxia of speech. American Journal of Speech-Language Pathology, 23(3), 486-504.
• Nijland, L. (2009). Speech perception in children with speech output disorders. Clinical Linguistics & Phonetics, 23(3), 222-239.
• Ochipa, C., & Rothi, L. J. G. (2000). Limb apraxia. In Seminars in neurology (Vol. 20, No. 04, pp. 471-478). Copyright© 2000 by Thieme Medical Publishers, Inc., 333 Seventh Avenue, New York, NY 10001, USA. Tel.:+ 1 [phone].
• Parnandi, A., Karappa, V., Lan, T., Shahin, M., McKechnie, J., Ballard, K., ... & Gutierrez-Osuna, R. (2015). Development of a remote therapy tool for childhood apraxia of speech. ACM Transactions on Accessible Computing (TACCESS), 7(3), 1-23.
• Pema, W. T. (2016). CHILDHOOD APRAXIA OF SPEECH (CAS)-OVERVIEW AND TEACHING STRATEGIES. European Journal of Special Education Research.
• Preston, J. L., & Leaman, M. (2014). Ultrasound visual feedback for acquired apraxia of speech: A case report. Aphasiology, 28(3), 278-295.
• Preston, J. L., Leece, M. C., McNamara, K., & Maas, E. (2017). Variable practice to enhance speech learning in ultrasound biofeedback treatment for childhood apraxia of speech: A single case experimental study. American Journal of Speech-Language Pathology, 26(3), 840-852.
• Rochet-Capellan, A., Richer, L., & Ostry, D. J. (2012). Nonhomogeneous transfer reveals specificity in speech motor learning. Journal of neurophysiology, 107(6), 1711-1717.
• Strand, E. A., & Debertine, P. (2000). The efficacy of integral stimulation intervention with developmental apraxia of speech. Journal of Medical Speech-Language Pathology, 8(4), 295-300.
• Strand, E. A., Stoeckel, R., & Baas, B. (2006). Treatment of severe childhood apraxia of speech: A treatment efficacy study. Journal of Medical Speech-Language Pathology, 14(4), 297-308.
• Thomas, D. C., McCabe, P., & Ballard, K. J. (2014). Rapid syllable transitions (ReST) treatment for childhood apraxia of speech: The effect of lower dose-frequency. Journal of Communication Disorders, 51, 29-42.
• Wambaugh, J. L., & Martinez, A. L. (2000). Effects of rate and rhythm control treatment on consonant production accuracy in apraxia of speech. Aphasiology, 14(8), 851-871.