Öz
İran sahasında Hint Üslubunun önemli temsilcilerinden biri olan Sâib-i Tebrizî, XVII. yüzyılda yaşamış, kendisinden sonra İran ve Türk edebiyatlarında pek çok şairi etkilemiştir. Bilindiği gibi Hint Üslubu önce İran, sonra Hint ve nihayetinde Türk edebiyatını etkilemiş önemli üsluplardan biridir. Kendine özgü dili, tamlamaları, bağdaştırmaları, mazmunları olmak yönüyle ön plana çıkmaktadır. Bununla birlikte İran sahasındaki şairlerin orijinal kurgu ve tamlamalarının Türk şiirine de tamamen ve direkt yansıdığı düşüncesi hâkimdir. Hint üslubu etkisinde şiir söyleyen şairlerin şiirleri ayrıntılı olarak incelendiğinde İran sahasındaki bazı orijinal kurguların Türk edebiyatına hiç yansımadığı, bilakis Türk edebiyatında kullanılan bazı kurguların da İran şiirinde olmadığı görülmektedir. Örneğin Hint Üslubu etkisinde yazan Türk şairlerin şiirlerinde yaygın olarak geçen “bahâr-ı siyâh, siyah-bahar” tamlaması İran sahasında hiç görülmemektedir. Buna karşılık İran sahasının Hint Üslubu etkisinde yazan önemli şairlerden Sâib-i Tebrizî’nin şiirlerinde geçen “hâb-ı bahâr” tamlaması ise Türk edebiyatında hiç geçmemektedir. Sâib-i Tebrizî’nin şiirlerinde yirmi civarında, Bîdil’in şiirlerinde ise on civarında geçen bu tamlama, bahar mevsimindeki uyku düzensizliği ve buna bağlı olarak gündüz vakti kısa kısa yapılan şekerlemeleri ifade etmektedir. Zaman zaman şeker-hâb olarak da geçmektedir. Bu çalışma hem bu tamlamadaki orijinalliği hem de gerek İran şairleri arasında ve gerekse İran şairlerinin Türk şairlerini ne derecede etkilediklerine ışık tutmayı amaçlamaktadır
Anahtar Kelimeler
Sâib-i Tebrizî Hint Üslubu İran şiiri Türk Şiiri hâb-ı bahâr
Kaynakça
- Ahmet Paşa 1992; Ahmet Paşa Divanı (Haz. Prof. Dr. Ali Nihat Tarlan), Akçağ Yay., Ankara.
- Bâkî 1994; Baki Divanı (Haz. Prof. Dr. Sabahattin Küçük), TDK Yay., Ankara.
- F.Steingass 1930; Persian-English Dictionary, Scond İmpression, London.
- Fehîm-i Kadim 1991; Fehîm-i Kadim, Hayatı, Sanatı, Divanı ve Metnin Bügünkü Türkçesi, (Haz. Dr. Tahir Üzgör), AKM Yay., Ankara.
- Fuzûlî 1995; Fuzûlî Divanı (Haz. Prof. Dr. Ali Nihat Tarlan), Akçağ Yay., Ankara.
- Mütercim Âsım Efendi 2000; Burhân-ı Kâtı’(Haz. Prof. Dr. Mürsel Öztürk-Dr. Derya Örs), TDK Yay., Ankara.
- Nâilî 1990; Naili Divanı, (Haz. Prof. Dr. Haluk İpekten), Akçağ Yay., Ankara
- Şeyh Gâlib 1994; Şeyh Gâlib Divanı (Haz. Prof. Dr. Muhsin Kalkışım), Akçağ Yay., Ankara.
- Şükün, Ziya 1996; Gencine-i Güftâr Ferheng-i Ziyâ, MEB Yay. Ankara
- www.Ganjoor.net (24 Kasım 2015).
- Yıldırım, Ali (2007); “Siyâh-bahâr” Tamlamasının Bir Üslup Özelliği Olarak Divan Şiirinde Yer Alması, İlmî Araştırmalar, Sayı 23, 2007, 139-150.
Öz
Turks are known to sit on a common mentality and cultural elements of the Iranian and Arabic literature; but also the Turkish and Persian literature in this literature, we know of the existence of common. In particular, the materials used, as well as fiction and is also sitting on roughly the same structures of analogy, also one of the notable aspects. Moreover, this literature of the Turkish state and Iranian artists in the region contribute to the development of point of doubt is undeniable. Apart from the general impact of some stylistic movement between the said literature it is also known that the contribution and impact of the literary movement known as Indian style comes one of them. 17. With the century Turkish literature started to affect the existence of this style is known more specifically in the joint structure. In this context, tracing the use of these letters off to some poets, it is important for the determination of such influence and impact. For this purpose, itself is of Turkish origin and at the same time we have come across in Turkish poetry, by Saib's poem "Hab-i-Bahar"(springtime sleep) In the study we did on the course of the clauses, it appears that the said clauses maximum Saib passed. Some structure is the absence of Turkish poetry in Persian poetry and likewise the lack of structure in some Turkish poetry in Persian poetry, motomot shows that there is no influence and imitation.
Anahtar Kelimeler
Persian literature Turkish literature Indian Style Sâib-i Tabrizi springtime sleep
Kaynakça
- Ahmet Paşa 1992; Ahmet Paşa Divanı (Haz. Prof. Dr. Ali Nihat Tarlan), Akçağ Yay., Ankara.
- Bâkî 1994; Baki Divanı (Haz. Prof. Dr. Sabahattin Küçük), TDK Yay., Ankara.
- F.Steingass 1930; Persian-English Dictionary, Scond İmpression, London.
- Fehîm-i Kadim 1991; Fehîm-i Kadim, Hayatı, Sanatı, Divanı ve Metnin Bügünkü Türkçesi, (Haz. Dr. Tahir Üzgör), AKM Yay., Ankara.
- Fuzûlî 1995; Fuzûlî Divanı (Haz. Prof. Dr. Ali Nihat Tarlan), Akçağ Yay., Ankara.
- Mütercim Âsım Efendi 2000; Burhân-ı Kâtı’(Haz. Prof. Dr. Mürsel Öztürk-Dr. Derya Örs), TDK Yay., Ankara.
- Nâilî 1990; Naili Divanı, (Haz. Prof. Dr. Haluk İpekten), Akçağ Yay., Ankara
- Şeyh Gâlib 1994; Şeyh Gâlib Divanı (Haz. Prof. Dr. Muhsin Kalkışım), Akçağ Yay., Ankara.
- Şükün, Ziya 1996; Gencine-i Güftâr Ferheng-i Ziyâ, MEB Yay. Ankara
- www.Ganjoor.net (24 Kasım 2015).
- Yıldırım, Ali (2007); “Siyâh-bahâr” Tamlamasının Bir Üslup Özelliği Olarak Divan Şiirinde Yer Alması, İlmî Araştırmalar, Sayı 23, 2007, 139-150.
Ayrıntılar
| Diğer ID | JA64AP58PM |
|---|---|
| Bölüm | Makale |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Aralık 2016 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Aralık 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Sayı: 4 |
Kaynak Göster
Content of this journal is licensed under a Creative Commons Attribution NonCommercial 4.0 International License