مفاهیم رمزی، تمثیلی و نمادین پرندگان در رباعیات و قصاید عطار

Yıl 2018, Sayı: 9, 0 - 0, 27.07.2018

Rahim Koushesh Fatemeh Moderrisi

Öz

Mistiklerin manevi hallerindeki karmaşıklıklar, belirsizlikler ve soyut temalar, sezgisel bilgi ve gizemlerle "sembol" ün keşfi ve sezgisine olan tam inançları, mistik metinlerin değerinin ve öneminin "sembolize edilmesine" yol açmıştır. Bu özel konuşmaları gizleme ve gizlenme eğilimi, mistik metinlerin sembolizminin onların en karmaşık kategorilerinden biri olmasına yol açmıştır. Bu benzetmeden yararlanmak buna bağlı olarak büyük şairler ve yazarların anlam aktarımındaki görüşlerini sembollere çevirmek de önemlidir. Bu yaklaşım, semboller, işaretler ve alegoriler ile dolu mistik edebi metinlerin yazılmalarına neden olmuş, gerçekte onları deşifre yoluna erişmeği sağlamıştır. Bu konuda Attâr, Sanaî ve Mevlana'nın payının, diğer büyük Fars Edebiyatı şairlerinden daha fazla olduğu söylenebilir. Attar'ın bu açıdan en sevdiği şeylerden biri, kuşların sembolik ve alegorik kavramların ifadesi için doğanın en önemli unsurlarından biri olarak kullanılması ve eserlerinde bu unsurlardan hareketle gizemi keşfetme çabasıdır. Attâr’ın eserlerindeki bu unsurlar dikkate alınarak onlardaki derin mistik ve ahlaki anlamlar ile öğretileri keşfetmeğe çabalamak, Attar'ın, çalışmalarının ve düşüncelerinin daha iyi anlaşılmasında önemli katkıda bulunabilir. Bu makalede yazarlar bugüne kadar Attâr’ın daha az araştırılmış rubaileri ve kasidelerinde, kuşların sembolik dilleri ve kavramlarını konu almışlardır. 

Anahtar Kelimeler

Attar, Rubai, Kaside, Sembol, Alegori

Kaynakça

• احمدی، بابک ( 1370)ساختار و تأویل متن، تهران، نشر مرکز. پادشاه، محمد ( 1363) فرهنگ آنندراج، زیر نظر دبیر سیاقی، انتشارات کتابفروشی خیام، ( چاپ دوم. ) پورنامداریا نتقی، (1364) داستان پیامبران در کلیات شمس، تهران، موسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی. پورنامداریان، تقی ( 1367) رمز و داستانهای رمزی در ادب فارسی، چاپ دوم، انتشارات علمی و فرهنگی.