RUDEKÎ-Yİ SEMERKANDÎ’NİN SEÇME ŞİİRLERİ VE TÜRKÇE ÇEVİRİLERİ

Yıl 2017, Sayı: 7, 69 - 93, 16.07.2017

Nimet Yıldırım

Öz

İran’ın büyük şairlerinden Ebû Abdullâh Cafer b. Muhammed Rudekî, III./IX. yüzyıl ortalarında Semerkand’ın Rudek kasabasında dünyaya geldi. İyi bir eğitim aldı. Samanî döneminin en ünlü şairi Rudekî, İslâm sonrası Yeni Fars Edebiyatı’nın en büyük şairi olarak kabul edilir. Musikişinaslığının yanı sıra iyi bir icracı da olan, şiirleri-nin birçoğu musiki eşliğinde okunan Rudekî’nin şiirdeki tarzı, kendi-sinden sonraki Fars şairlerinkinden farklıdır.

Divanı ile yazdığı söylenilen eserleri günümüze kadar gelememiş ve ortadan kaybolmuştur. Bu arada Rudekî’nin Horasan tarzı övgü şiirinin temellerini attığı, daha sonraki çağlarda Unsurî, Muizzî ve Enverî’nin de bu tarzı devam ettirdiği unutulmamalıdır. Rudekî’nin kahramanlık şiirlerinin son derece sadeliği de dikkat çeker. Bu maka-lede Fars şiirinin atası olarak kabul edilen Rudekî’nin seçme şiirleri ve Türkçe çevirilerine yer verilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Rudekî, Klasik Fars şiiri

Kaynakça

• Avfî, Muhammed, Lubâbu’l-elbâb (yay. E. G. Browne), Tahran 1361 hş. Browne, Edward Granville, A Literary History of Persia, Cambridge 1924. + Furuzânfer, Bediüzzamân, Sohen u Sohenverân, Tahran 1369 hş. Furuzânfer, Bediüzzamân, Sohen u Sohenverân, Tahran 1369 hş. Furuzânfer, Bediüzzamân, Târîh-i Edebiyyât-i Îrân, Tahran 1386 hş. Hidâyet Rızâ Kulî Hân, Mecma‘u’l-fusahâ (yay. Mezâhir-i Musaffâ) Tahran 1340 hş. Nefisî, Saîd, Muhît-i Zindegî ve Ahvâl ve Eş’âr-i Rûdekî, Tahran 1382 hş. Nefisî, Saîd, Târîh-i Nazm u Nesr, Tahran 1363 hş. Nefisî, Saîd, Târîh-i Nazm u Nesr, Tahran 1363 hş. Razî, Emîn Ahmed, Heft İklîm, Tahran 1389 hş. Rudekî-yi Semerkandî, Dîvân-i Rudekî-yi Semerkandî (yay. Saîd-i Nefisî), Tahran 1373 hş. Rypka, Jan, Târîh-i Edebiyyât-i Îrân (çev. Kerîm-i Keşâverz), Tahran 1370 hş. Safâ, Zebîhullâh, Târîh-i Edebiyyât Der Îrân, Tahran 1371 hş. Zerkanî, Seyyid Mehdî, Târîh-i Edebi-yi Îrân, Tahran 1388 hş. Zerrînkûb, Abdulhuseyn, “Bunyâd-i Şi’r-i Fârsî”, Defter-i Eyyâm, Tahran 1358 hş.