KLASİK ŞİİRDE ‘DEVLET’ KAVRAMI ÜZERİNE BİR ÖRNEKLEM: BAKİ’NİN GAZELLERİ

Yıl 2019, Sayı: 10, 307 - 328, 04.02.2019

Nazire Erbay

Öz

Devlet, toplulukların varlıklarının devamı için mühim değerlerdendir. Devlet kavramının oluşmasında siyasi idealler önemlidir. Devletin ve milletin bekası için, yöneticilerin ve halkın birbirlerine karşı vazifeleri vardır. Devlet, sözlüklerde toprak bütünlüğüne bağlı yaşayanları temsil eder. Bu temsiliyetin içinde millet olma bilinci vardır. Klasik Türk şiirinde devlet, bu tanıma uygun olarak gerçek anlamda kullanılmıştır. Devlet, mazmunlu anlatımlarda ise büyüklük, mevki, talih anlamlarında sıklıkla yer alır.

Klasik Türk şiirinde devlet, en çok kasidelerde birçok şair tarafından kullanılmıştır. Baki’nin hayat hikayesinde devlet makamlarına ulaşmaya yönelik istekleri söz konusudur. Şairin devletle olan yakınlığı gazellerinde sıkça yer alır. Bu çalışmada Baki’nin gazellerinde devlet kelimesinin an-lam çerçevesi çizilmeye çalışılmıştır. Çalışmada, tespit edilen gazeller, Baki’nin hayat hikayesi ile ilişkilendirilerek değerlendirmeye alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Devlet, Baki, gazel, iktidar

Kaynakça

• Akün, Ömer Faruk, “Divan Edebiyatı”, TDV İslâm Ansiklopedisi, https://is-lamansiklopedisi.org.tr/divan-edebiyati, Erişim Tarihi: 10.12.2018 Albayrak, Nurettin, “Cem”, TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklo-pedisi.org.tr/cem--efsanevi-hukumdar, Erişim Tarihi: 11.12.2018 Çolak, İsmail, Modern Zamanlarda Osmanlıyı Anlamak, Lamure, İstanbul 2005. Fârâbi, İdeal Devlet, çev. Ahmet Arslan, Divan Yayınları, Ankara 2011. İbn Haldun, Mukaddime, İlgi-Kültür- Sanat Yayınları, c.1, İstanbul 2015. Oğuzoğlu, Yusuf, Osmanlı’da Devlet Felsefesi: Yönetilenlere Yaklaşım ve Bu Siyasetin Kaynakları, DoğuBatı, S.53, Haziran-Temmuz-Ağustos 2010.