Öz
Accepted as the great poet of Iran Ebû Abdullâh Cafer b. Muhammed Rudekî was born in Benuc village of the small town of Rudek, Samarkand in the mid 9th century. He received a good education. The most renowned poet of the period of Samani, Rudeki is considered as the real, greatest poet of the new Persian literature after Islam. He is undisputedly the leader of the Persian literature in the period of Samani, especially of the praise poetry. Being a music lover as well as a
good performer, his style of poetry is different from the following Persian poets, with many of his poems song in company with music.Many of his poems and Divan have disappeared, not surviving to date. In the meantime, it should be remembered that he laid the foundations of the Praise poetry of Horasan style, which was maintained by Unsurî, Muizzî and Enverî in later centuries. His heroic poems are also most apparent with their very simplicity.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Avfî, Muhammed, Lubâbu’l-elbâb (yay. E. G. Browne), Tahran 1361 hş. Browne, Edward Granville, A Literary History of Persia, Cambridge 1924. Furuzânfer, Bediüzzamân, Sohen u Sohenverân, Tahran 1369 hş. Furuzânfer, Bediüzzamân, Târîh-i Edebiyyât-i Îrân, Tahran 1386 hş. Hidâyet Rızâ Kulî Hân, Mecma‘u’l-fusahâ (yay. Mezâhir-i Musaffâ) Tahran 1340 hş. Nefisî, Saîd, Muhît-i Zindegî ve Ahvâl ve Eş’âr-i Rûdekî, Tahran 1382 hş. Nefisî, Saîd, Târîh-i Nazm u Nesr, Tahran 1363 hş. Nefisî, Saîd, Târîh-i Nazm u Nesr, Tahran 1363 hş. Razî, Emîn Ahmed, Heft İklîm, Tahran 1389 hş. Rudekî-yi Semerkandî, Dîvân-i Rudekî-yi Semerkandî (yay. Saîd-i Nefisî), Tahran 1373 hş. Rypka, Jan, Târîh-i Edebiyyât-i Îrân (çev. Kerîm-i Keşâverz), Tahran 1370 hş. Safâ, Zebîhullâh, Târîh-i Edebiyyât Der Îrân, Tahran 1371 hş. Zerkanî, Seyyid Mehdî, Târîh-i Edebi-yi Îrân, Tahran 1388 hş. Zerrînkûb, Abdulhuseyn, “Bunyâd-i Şi’r-i Fârsî”, Defter-i Eyyâm, Tahran 1358 hş.
Öz
Fars şiirinin atası olarak bilinen Ebû Abdullâh Cafer b. Muhammed
Rudekî, III./IX. yüzyıl ortalarında Semerkand’ın Rudek kasabasında
dünyaya geldi. Çok iyi bir eğitim aldı. Yeni Farsça ve Yeni Fars Edebiyatı’nın gelişme çağı olarak kabul edilen Samanî döneminin en ünlü
şairi Rudekî, Yeni Fars Edebiyatı’nın ilk büyük şairidir. Musikişinaslığının yanı sıra iyi bir icracı da olan, şiirlerinin birçoğu musiki eşliğinde
okunan Rudekî’nin şiirdeki tarzı, kendisinden sonraki Fars şairlerini
de önemli ölçüde etkilemiştir. Divanının tamamı ile yazdığı eserleri
günümüze kadar gelememiş ve ortadan kaybolmuştur. Günümüze kadar gelmeği başarmış şiirleri Divân-i Rûdekî-yi Semerkandî adıyla bir
araya toplanmıştır. Bu arada Rudekî’nin Horasan tarzı övgü şiirinin
temellerini attığı, daha sonraki çağlarda Unsurî, Muizzî ve Enverî’nin
de bu tarzı devam ettirdiği unutulmamalıdır. Rudekî’nin kahramanlık
şiirlerinin son derece sadeliği de dikkat çeker. Bu makalede Rudekî’nin
bazı şiirleri ve Türkçe çevirilerine yer verilmektedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Avfî, Muhammed, Lubâbu’l-elbâb (yay. E. G. Browne), Tahran 1361 hş. Browne, Edward Granville, A Literary History of Persia, Cambridge 1924. Furuzânfer, Bediüzzamân, Sohen u Sohenverân, Tahran 1369 hş. Furuzânfer, Bediüzzamân, Târîh-i Edebiyyât-i Îrân, Tahran 1386 hş. Hidâyet Rızâ Kulî Hân, Mecma‘u’l-fusahâ (yay. Mezâhir-i Musaffâ) Tahran 1340 hş. Nefisî, Saîd, Muhît-i Zindegî ve Ahvâl ve Eş’âr-i Rûdekî, Tahran 1382 hş. Nefisî, Saîd, Târîh-i Nazm u Nesr, Tahran 1363 hş. Nefisî, Saîd, Târîh-i Nazm u Nesr, Tahran 1363 hş. Razî, Emîn Ahmed, Heft İklîm, Tahran 1389 hş. Rudekî-yi Semerkandî, Dîvân-i Rudekî-yi Semerkandî (yay. Saîd-i Nefisî), Tahran 1373 hş. Rypka, Jan, Târîh-i Edebiyyât-i Îrân (çev. Kerîm-i Keşâverz), Tahran 1370 hş. Safâ, Zebîhullâh, Târîh-i Edebiyyât Der Îrân, Tahran 1371 hş. Zerkanî, Seyyid Mehdî, Târîh-i Edebi-yi Îrân, Tahran 1388 hş. Zerrînkûb, Abdulhuseyn, “Bunyâd-i Şi’r-i Fârsî”, Defter-i Eyyâm, Tahran 1358 hş.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Dilbilim |
| Bölüm | Makale |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 24 Şubat 2020 |
| Gönderilme Tarihi | 27 Ocak 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Sayı: 12 |
Kaynak Göster
- Makale Dosyaları
Content of this journal is licensed under a Creative Commons Attribution NonCommercial 4.0 International License