NİMETULLAH NAHÇIVÂNÎ’NİN HAYATI VE KABR-İ ŞERÎFİ (TÜRBESİ)

Yıl 2020, Sayı: 12, 155 - 174, 24.02.2020

Hüseyin Yurttaş Zerrin Köşklü

Öz

Nimetullah Nahçıvânî Azerbaycan’a bağlı özerk Nahçıvan Cumhuriyeti’nde dünyaya gelmiştir. Yaşadığı ortam ve dönem savaşların, istilaların, çeşitli olayların yaşandığı bir tarih dilimidir. Bu durumdan etkilendiği
düşünülen Nahçıvânî Tebriz’e göç etmiştir. Sultan Yakup zamanında
âlimlere sağlanan olumlu ortam Tebriz’i bilim dünyası açısından önemli
bir noktaya getirmiştir. Sultan Yakup’tan sonra İran’da ortam, bu nedenle
Nahcivan i, âlimlere daha huzurlu ve iyi bir ortam sunan Osmanlı İmparatorluğu topraklarına göç etmiştir. Tebriz’den ayrılış tarihi 1498 olarak
belirlenmiştir. Anadolu’ya gelip Akşehir’e yerleşmesi yaklaşık bir yıl sürmüştür. 1499’daki Akşehir’e yerleşme tarihine kadar nerelere uğradığına
dair herhangi bir bilgi yoktur. Seçimini Konya çevresinden yapmış olmasında Akşehir’in iklimi, manevi atmosferi etkili olmalıdır. Nimetullah
Nahçıvânî, Akşehir’de vefatına kadar kaldığı süre içerisinde irşad ile uğraşmış, eserler üretmiş, pek çok talebe yetiştirmiştir. Akşehir’e yerleşmesinden 15 yıl sonra 1514’de (920 Hicri) vefat etmiş, Köyceğiz Mahallesi’nin
Baştekke Yolu üzerindeki kabrine defnedilmiştir. Nimetullah Nahçıvânî’nin üstü açık kabrinin çevresi genişçe demir parmaklıklarla çevrelenmiştir. Bir set üzerinde yer alan mezar ayrıca ikinci bir demir parmaklıkla çevrilidir. İçteki demir parmaklığın içerisinde mermer levhalarla
kaplanmış kabir yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Nimetullah Nahçıvânî, Akşehir, Nahçıvan

Kaynakça

• Ateş, Süleyman; “Osmanlı Müfessirleri”, Osmanlı Ansiklopedisi, C.8, Ankara, 1999,143-162 Bayar, Muharrem; Akşehir Tarihi, Akşehir, 2014. Bilmen, Ömer Nasuhi, Büyük Tefsir Tarihi, Tabakatü’l Müfessirin, 1-2, İstanbul, 2008. Görener, İbrahim; “İlmî Cazibe Yurdu Osmanlı’da Çok Yönlü Bir Müfessir: Nimetullâh-i Nahcuvânî” , Osmanlı Toplumunda Kur’an Kültürü ve Tefsir Çalışmaları, Kayseri, 2010, 281-294. İvgin, Hayrettin; “Akşehir’de Defn Olunmuş Mutasavvıf, Nimetullah Nahçivani”, Nemetullah Naxçıvani: Taleyi ve Sanati, Naxçıvan, 2019, 77- 87. İvgin, Hayrettin, “Türkiye/Akşehir’de Medfun Mutasavvıf Nimetullah Nahçivani ve Türbesi”, Bilimsel Eksen Dergisi, S. 19, Ankara, 2016, 34- 42. Konyalı, İbrahim Hakkı; Nasreddin Hocanın Şehri Akşehir, Tarihi-Turistik Kılavuz, İstanbul, 1945. Kurt, Yaşar; “Nimetullah b. Mahmûd”, TDV. İslam Ansiklopedisi, C.33, Ankara, 2007, 132-133. Özönder, Hasan; Konya Velileri, Konya, 1980. Quliyev Ebulfez; “Nemetullah Naxçıvani İrsinin Öyrenilmesi Tarixinden” Nemetullah Naxçıvani: Taleyi ve Sanati, Naxçıvan, 2019, 30-41. Tosun, Necdet; “Osmanlı Dönemi Sufilerinin Fars Dili ve Literatürüne Katkıları ve Bir Örnek Olarak Baba Nimetullah Nahçıvânî’nin Şerh-İ Gülşen-İ Raz’ı”, Ekev Akademi Dergisi, S.22, 2005, 103-110. Uz, M. Ali; Baha Veled’den Günümüze Konya Âlimleri ve Velileri, Konya, 1993