Öz
Zerdüşt’ün tamamen kendinin yazdığı “Gahan” bölümünde kadın iki açıdan ehemmiyet taşımaktadır:
1. Zerdüşti bir mümin kul olarak.
2. Toplumda önemli role sahip bir cins olarak.
Birinci açıdan baktığımızda yazılarda kadının devamlı vicdanına hitap edilmektedir ve kadınların dindarların yarısını oluşturduğu inanılmaktadır, peygamber direkt onlara hitap ettiğinde dinlerini akıllıca, özgürce ve bilerek (en iyisini) seçmelerini tavsiye ediyor.
İkinci açıdan baktığımızda kadının sosyal rolleri yani annelik, eşlik ve aile kızı olmak rollerine vurgu yapılıp bu rollerde iyi ve dürüst olması tembihleniyor. Elbette bu bakış açısında bayanların üreme gücü ve nesli devam ettirme konusunda araç olması da sürekli göz önünde bulunmaktadır.
Yeni Avesta’da ise kadının rolüne devamlı vurgu yapılır ve ismi iyilikler ve güzelliklerle anımsanır. Kitabın Vandidad bölümünde kadınlarla ilgili yasalar ve kurallar özellikle doğum, adet (deştan) dönemi, bebek düşürme, boşanma, zina gibi mevzularda açıklanıyor.
Bu yasalarda her iki cinsten bahsedilirken iyi ve kötü kadınlar ve erkekler yada mümin kadınlar ve erkekler yan yana kullanılıp ikisinin birbirini tamamlayıcı rolü olduğu görülmektedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- اونوالا، مانک رستم (1922). روایات داراب هرمزدیار، به کوشش: مدی، بمبئی: بی‌نا. آذرگشسب، اردشیر (1375). مراسم مذهبی و آداب زرتشتیان، تهران: کانون زرتشتیان شریف‌آباد یزد مقیم مرکز. آیین‌نامه احوال شخصیة زرتشتیان ایران (1386). تهران: ادارة حقوقی قوة قضاییه. بارتلمه، کریستیان (1337). زن در حقوق ساسانی، ترجمة: ناصرالدین صاحب‌الزمانی، تهران: انتشارات عطایی. بیرونی، ابوریحان (1385). آثار الباقیه، ترجمة: اکبر داناسرشت، تهران: انتشارات امیرکبیر. پورداوود، ابراهیم (1377). یشت‌ها، تهران: نشر اساطیر. پیگولوسکایا (1337). شهرهای ایران در دورة پارتیان و ساسانیان، ترجمة: عنایت‌الله رضا، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. ترجمه وندیداد (حصه سوم کتاب اوستا) (1948). ترجمه: محمدعلی داعی‌الاسلام، حیدرآباد دکن. چند متن پهلوی (1374). ترجمه: محمدتقی بهار، به کوشش: محمد گلبن، تهران: نشر سپهر. دامغانی، محمدتقی (1377). احوال شخصیة زرتشتیان ایران، تهران: امیرکبیر. رضایی، عبدالعظیم (1374). اصل و نسب دین‌های ایران باستان، تهران: ناشر: مؤلف. شاپور شهبازی، علیرضا (1381). «خُوّئتودَثه»، در: سروش پیر مغان، تهران: انتشارات ثریا، ص237-247. علوی، هدایت (1377). زن در ایران باستان، تهران: انتشارات هیرمند. ماتیکان هزار دادستان (1386). ترجمه: رستم شهزادی، تهران: انتشارات فروهر. مزداپور، کتایون (1369). حیات اجتماعی زن در ایران، تهران: مؤسسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی. نقبائی، حسام (1342). سیر تکامل حقوق زنان در تاریخ و شرایع، تهران: چاپ بدیع. یسن53 (1382). ترجمه: محسن ابوالقاسمی، تهران: انتشارات فروهر. Cawasgi Katrak, Jamshid (1965). Marriage in Ancient Iran, Bombay. Darmester, James (1998). The zend Avesta, sacred Books of the East, F. Max Muller (ed.), Motial Banarsidass, Delhi, vol. 4. Dhalla, Maneckji Nusservanji, (1928). ''Crimes and Punishments (Pars)'', Encyclopedia of Religion and Ethics, James Hastings (ed.), Edinburgh. Gray, Louis H. (1928). "Family (Persian)", Encyclopedia Religion and Ethics, James Hastings (ed.), Edinburg. Kotwal, Firuze and Kreyenbroek, Philiph G. (1992). The Herbedestan and Nerangestan, vol. I, Herbedestan Paris, Association poul l avansment des Etudes Iraniannes. Perikhanian, T. A. (1977). The Book of a Thousand Judgements (A sasanian low-book), Translated by Nina Gasoian, California and New York: Mazda Publishes and Bibliotheca Persica. Shaki, Mansour (1987). "Den", Encyclopaedia of Iranica, vol. VIII, pp. 279-281.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makale |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Ağustos 2020 |
| Gönderilme Tarihi | 17 Haziran 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Sayı: 13 |
Kaynak Göster
Content of this journal is licensed under a Creative Commons Attribution NonCommercial 4.0 International License