Dîvân-ı Kebîr’de Söz ve Sözün Önemi

Yıl 2020, Sayı: 13, 69 - 116, 29.08.2020

Veyis Değirmençay

Öz

“Canım bedenimde oldukça, ben Kur’an’ın kölesiyim; seçilmiş Muham-med’in yolunun toprağıyım; birisi söz¬lerimden, bundan başka bir söz naklederse, ondan da bezmişim, o sözden de bezmişim” diyen büyük mutasavvıf, fakih, şair ve düşünür Mevlâna Celâleddin-i Rûmî’nin (1207-1273) eserlerini okuduğumuzda sözle ilgili birçok hususa temas ettiğini görürüz.
Mevlâna; dinî ve tasavvufî konulara yer verdiği, İslâm edebiyatının en önem-li eserlerinden biri olan Mesnevî’sinde; gazel, kaside, terciât ve rubailerden oluşan Dîvân-ı Kebîr’inde; dinî ve tasavvufî sohbetlerinin yer aldığı mensur eserleri Fîhi Mâ Fîh ile Mecâlis-i Seb‘a’sında ve hatta aile bireylerine, dostlarına ve zamanın ileri gelenlerine yazdığı Mektûbât’ında söz ve sözle ilgili çok önemli bilgiler vermiş ve bunları okuyup uygulamayı tavsiye etmiştir.
Bu çalışmada; Mevlâna’nın genelde dinî ve tasavvufî gazel, kaside, terciât ve rubailerden oluşan Dîvân-ı Kebîr’inde söz ve sözle ilgili hususlar tespit edilip incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Divan-ı Kebir, Söz, Mevlana

Kaynakça

• Aclûnî, Şeyh İsmâil b. Muhammed, Keşfu’l-hafâ’ ve Muzîlu’l-ilbâs (nşr. Yûsuf b. Mahmûd el-Hâc Ahmed), Dımaşk-Şam 1421/2000. Emiroğlu, İbrahim, “Mevlânâ’da Söz ve Muhatap”, Yedi İklim: Kültür-Sanat-Medeniyet-Edebiyat (Mevlana Özel Sayısı), Cilt: 21, S. 211, İstanbul, Ekim 2007, s. 16-19. Fürûzanfer, Bedî‘uzzaman, Ehâdîs-i Mesnevî, Tahran 1370 hş.