ZERDÜŞT MİTOLOJİSİ

Yıl 2021, Sayı: 15, 75 - 99, 27.07.2021

Nimet Yıldırım

Öz

Zerdüşt inanış sisteminin temel özelliklerinden biri olan “dülizm”, evrende etkin rol oynayan iki karşıt gücü esas alır. Eski Aryalar, evrende; “asha: doğruluk”, “durûğ: yalan” adlarıyla iki karşıt gücün varlığına inanırlar. Bu inanış biçimi Zerdüşt inanırları ve din adamları tarafından benimsenen ve yaygınlaştırılan inanç temelleri arasında yer alır. Zerdüşt kutsal metinlerinden anlaşıldığı kadarıyla bizzat Zerdüşt de, muhataplarının, hedef kitle olarak aldığı inanırlarının içerisinde ikiz karşıt ruh inanışının bulunduğu düalizme dayalı inançların var olduğunu, birtakım mitlerden haberdar olduklarını iyi bildiği için bu inancı ilahilerinde göz önünde bulundurmuştur. İran mitolojisi tarihinde, söz konusu düalizm gereği ortaya çıkan birçok gelişme ve mitolojik anlatı vardır. İran mitolojisinde yer alan birçok melek ve dev, Îzed ya da Ehrimen’in takipçileridir. Başlangıçta bunlar; birtakım ahlakî nitelemeler olarak var olan daha sonra da varlık aleminde yer alan ve birer kişilik kazanarak melek ya da şeytan şekillerinden birine giren iyilik ve kötülük tasavvurlarıdır.

Anahtar Kelimeler

Zerdüşt, Mitoloji, Zerdüşt Mitolojisi

Kaynakça

• Afîfî, Rahîm, Esâtîr ve Ferheng-i Îrân Der Niviştehâ-yi Peh-levî, Tahran 1374 hş.
• Afîfî, Rahîm, Ferhengnâme-yi Şi‘rî, Tahran 1372 hş. I-III.
• Âmûzgâr, Jâle, Târîh-i Esâtîrî-yi Îrân, Tahran 1381 hş.
• Bîrûnî, Ebû Reyhân Muhammed b. Ahmed, el-Âsâru’l-bâkiye ‘ani’l-kurûni’l-hâliye (nşr. Eduard Sachau), Leipzig 1923.
• Curtis, Vesta Sarkhosh, Ustûrehâ-yi Îrânî (çev. Abbâs-i Muh-bir), Tahran 1373 hş.