Öz
پرداختن به زیباسازی شعر یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی است که شاعران با استفاده از ابزارهای ادبی و ایجاد هماهنگی‌های لازم بین عوامل به وجود آمده شعر، به این عمل اقدام می‌کنند تا شعرشان را دارای استحکام ادبی و مخاطب‌پسند کنند. شاعرانی چون حافظ، سعدی، مولاناو ... به خاطر استفاده درست از این شیوه همیشه شعرشان مورد قبول اذهان اهالی شعر و ادب هست و برایشان جذّابیت دارد. حال در این بین علاوه بر شاعران، پادشاهانی بودند که ذوق شعری و ادبی داشتند و در این حوزه طبع‌آزمایی می‌کردند. یکی از افرادی که شخصیّت دوگانه‌ای دارد سلطان سلیمان قانونی، امپراتور عثمانی است که در هر دو عرصه (پادشاهی، شاعری) قدرت خود را به‌خوبی نشان داده است. بنابراین در این میان جای پژوهشی که دیدگاه یک شاعر را نسبت به شعر بررسی کند، خالی و شایان توجه بود. با بررسی دیوان غزلیات فارسی سلطان سلیمان، این پادشاهِ شاعر به‌خوبی توانسته‌است مباحث مربوط به جمال‌شناسی شعر را با استفاده از دواوین شاعرانی چون حافظ، مولانا و ... رعایت کند و در بخش روساخت (زیبایی زبان، وزن، موسیقی) و در بخش ژرف‌ساخت (مباحث مربوط به مضمون و محتوا) با تأثیرپذیری‌هایی که از شاعران بزرگ داشته است به‌خوبی عمل کند. در این مقاله با نگاهی همه‌جانبه به دیوان غزلیات فارسی سلطان سلیمان قانونی و با در نظر گرفتن پژوهش‌های مربوط به جمال‌شناسی، ابتدا به بررسی اشعار این شاعر پرداخته‌شده سپس هرکدام از مباحث مربوط به جمال‌شناسی شعر با آوردن نمونه اشعار از این شاعر توضیح داده‌شده‌است
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- پورنامداریان، تقی، (1381)، سفر در مه، تهران، نگاه، ویراست جدید
- حافظ، شمس‌الدّین محمّد، (1385)، به کوشش دکتر خلیل خطیب رهبر، تهران، صفی علی‌شاه
- حسن‌لی، کاووس، تسلط شاعر بر پادشاه (وام‌گیری‌های سلطان سلیمان قانونی از حافظ شیرازی)، وبگاه http://www.hasanli.me/wordpress
- خیام، عمربن‌ابراهیم، (1391)، دیوان رباعیات، به تصحیح محمدعلی فروغی و قاسم غنی، تهران، ناهید، چاپ ششم
- دیچز، دیوید (1373)، شیوه‌های نقدادبی، ترجمة محمدتقی صدقیانی وغلامحسین یوسفی، تهران، علمی، چاپ چهارّم
- سعدی، مصلح‌الدّین، (1394) بوستان، به کوشش خلیل خطیب رهبر، تهران، صفی علی‌شاه، چاپ چهاردهم
- شفیعی کدکنی، محمّدرضا (1380)، ادوار شعر فارسی، تهران، سخن، چاپ دوم
- شفیعی کدکنی، محمدرضا (1370) موسیقی شعر، تهران، آگاه، چاپ سوم
- شوکتی، آیت، بررسی زیباشناختی عناصر موسیقایی در دیوان فیّاض لاهیجی، فصلنامه زیبایی‌شناسی ادبي، سال هفدهم، شماره 38، اسفند 1397
- صهبا، فروغ، مبانی زیبایی‌شناسی شعر، مجلّة علوم اجتماعی و انسانی، دورة بیست و دوم، شمارة 3، پاییز 1384
- ظهیری ناو، بیژن، مبانی جمال‌شناسی از دیدگاه سعدی، مجلّة شعرپژوهی، سال هفتم، شمارة 2، تابستان 1394
- عقدایی، تورج، جمال‌شناسی شعر مولانا در مثنوی، فصلنامة تخصصی عرفان، سال پنجم، شمارة 17، پاییز 1387
- قاسمی‌پور، قدرت، ترکيب سازي‌هاي واژگاني در پنج گنج نظامي،دانشکدة علوم انسانی دانشگاه اصفهان، سال سوّم، شمارة 2، تابستان 1390
- قانونی، سلطان سلیمان، (1394)، کلّیات دیوان سلطان سلیمان، تصحیح دکتر فاطمه مدرسی و دکتر وحید رضایی، ارومیه، بوتانشر
- کزّاری، میرجلال‌الدّین، (1373) زیباشناسی سخن فارسی (بدیع)، جلد 1، تهران، انتشارات ماد، چاپ سوم
- گاستالا، پی‌یر (1336)، زیباشناسی تحلیلی، ترجمة علینقی وزیری، تهران دانشگاه تهران
- ملّاح، حسینعلی، (1367)، پیوند شعر و موسیقی، تهران، فضا، چاپ اول
- منوچهری، احمدبن‌قوس، (1338)، دیوان منوچهری دامغانی، به کوشش محمّد دبیرسیاقی، تهران، زوّار، چاپ دوّم
- نیک‌خواه نوری و همکاران، امّ‌البنین، بررسی توازن واژگانی در غزل‌های سنایی، مجلة علمی مطالعات زبانی و بلاغی، سال دوازدهم، شمارة 23، تابستان 1400
- وحیدیان کامیار، تقی، (۱۳۶۹) وزن و قافیه شعر فارسی تهران، مرکز نشر دانشگاهی، چاپ دوم.
Öz
Dealing with the beautification of poetry is one of the most important features that poets do by using literary tools and creating the necessary coordination between the factors created by poetry, in order to make their poetry literary strong and popular with the audience. Poets such as Hafez, Saadi, Rumi ... because of the correct use of this method, their poetry is always accepted in the minds of the people of poetry and literature and is attractive to them. In the meantime, in addition to poets, there were kings who had a poetic and literary taste and experimented in this field. One of the people with a dual personality is Sultan Suleiman the Magnificent, the Ottoman emperor who has shown his power well in both spheres (kingdom, poetry). Therefore, in the meantime, the place of research that examines a poet's view of poetry was empty and noteworthy. By examining the Persian lyric collection of Sultan Suleiman, this poet king has been able to observe the issues related to the aesthetics of poetry by using the poems of poets such as Hafez, Rumi, etc., both in the superstructure section (beauty of language, weight, music) and in the depth section. (Content-related topics) to work well with the influences he has had on great poets. In this article, with a comprehensive look at the Persian lyric collection of Sultan Suleiman the Magnificent and considering the researches related to aesthetics, first the poems of this poet have been studied and then each of the topics related to the aesthetics of poetry has been explained by bringing samples of poems by this poet.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- پورنامداریان، تقی، (1381)، سفر در مه، تهران، نگاه، ویراست جدید
- حافظ، شمس‌الدّین محمّد، (1385)، به کوشش دکتر خلیل خطیب رهبر، تهران، صفی علی‌شاه
- حسن‌لی، کاووس، تسلط شاعر بر پادشاه (وام‌گیری‌های سلطان سلیمان قانونی از حافظ شیرازی)، وبگاه http://www.hasanli.me/wordpress
- خیام، عمربن‌ابراهیم، (1391)، دیوان رباعیات، به تصحیح محمدعلی فروغی و قاسم غنی، تهران، ناهید، چاپ ششم
- دیچز، دیوید (1373)، شیوه‌های نقدادبی، ترجمة محمدتقی صدقیانی وغلامحسین یوسفی، تهران، علمی، چاپ چهارّم
- سعدی، مصلح‌الدّین، (1394) بوستان، به کوشش خلیل خطیب رهبر، تهران، صفی علی‌شاه، چاپ چهاردهم
- شفیعی کدکنی، محمّدرضا (1380)، ادوار شعر فارسی، تهران، سخن، چاپ دوم
- شفیعی کدکنی، محمدرضا (1370) موسیقی شعر، تهران، آگاه، چاپ سوم
- شوکتی، آیت، بررسی زیباشناختی عناصر موسیقایی در دیوان فیّاض لاهیجی، فصلنامه زیبایی‌شناسی ادبي، سال هفدهم، شماره 38، اسفند 1397
- صهبا، فروغ، مبانی زیبایی‌شناسی شعر، مجلّة علوم اجتماعی و انسانی، دورة بیست و دوم، شمارة 3، پاییز 1384
- ظهیری ناو، بیژن، مبانی جمال‌شناسی از دیدگاه سعدی، مجلّة شعرپژوهی، سال هفتم، شمارة 2، تابستان 1394
- عقدایی، تورج، جمال‌شناسی شعر مولانا در مثنوی، فصلنامة تخصصی عرفان، سال پنجم، شمارة 17، پاییز 1387
- قاسمی‌پور، قدرت، ترکيب سازي‌هاي واژگاني در پنج گنج نظامي،دانشکدة علوم انسانی دانشگاه اصفهان، سال سوّم، شمارة 2، تابستان 1390
- قانونی، سلطان سلیمان، (1394)، کلّیات دیوان سلطان سلیمان، تصحیح دکتر فاطمه مدرسی و دکتر وحید رضایی، ارومیه، بوتانشر
- کزّاری، میرجلال‌الدّین، (1373) زیباشناسی سخن فارسی (بدیع)، جلد 1، تهران، انتشارات ماد، چاپ سوم
- گاستالا، پی‌یر (1336)، زیباشناسی تحلیلی، ترجمة علینقی وزیری، تهران دانشگاه تهران
- ملّاح، حسینعلی، (1367)، پیوند شعر و موسیقی، تهران، فضا، چاپ اول
- منوچهری، احمدبن‌قوس، (1338)، دیوان منوچهری دامغانی، به کوشش محمّد دبیرسیاقی، تهران، زوّار، چاپ دوّم
- نیک‌خواه نوری و همکاران، امّ‌البنین، بررسی توازن واژگانی در غزل‌های سنایی، مجلة علمی مطالعات زبانی و بلاغی، سال دوازدهم، شمارة 23، تابستان 1400
- وحیدیان کامیار، تقی، (۱۳۶۹) وزن و قافیه شعر فارسی تهران، مرکز نشر دانشگاهی، چاپ دوم.
Öz
Kaynakça
- پورنامداریان، تقی، (1381)، سفر در مه، تهران، نگاه، ویراست جدید
- حافظ، شمس‌الدّین محمّد، (1385)، به کوشش دکتر خلیل خطیب رهبر، تهران، صفی علی‌شاه
- حسن‌لی، کاووس، تسلط شاعر بر پادشاه (وام‌گیری‌های سلطان سلیمان قانونی از حافظ شیرازی)، وبگاه http://www.hasanli.me/wordpress
- خیام، عمربن‌ابراهیم، (1391)، دیوان رباعیات، به تصحیح محمدعلی فروغی و قاسم غنی، تهران، ناهید، چاپ ششم
- دیچز، دیوید (1373)، شیوه‌های نقدادبی، ترجمة محمدتقی صدقیانی وغلامحسین یوسفی، تهران، علمی، چاپ چهارّم
- سعدی، مصلح‌الدّین، (1394) بوستان، به کوشش خلیل خطیب رهبر، تهران، صفی علی‌شاه، چاپ چهاردهم
- شفیعی کدکنی، محمّدرضا (1380)، ادوار شعر فارسی، تهران، سخن، چاپ دوم
- شفیعی کدکنی، محمدرضا (1370) موسیقی شعر، تهران، آگاه، چاپ سوم
- شوکتی، آیت، بررسی زیباشناختی عناصر موسیقایی در دیوان فیّاض لاهیجی، فصلنامه زیبایی‌شناسی ادبي، سال هفدهم، شماره 38، اسفند 1397
- صهبا، فروغ، مبانی زیبایی‌شناسی شعر، مجلّة علوم اجتماعی و انسانی، دورة بیست و دوم، شمارة 3، پاییز 1384
- ظهیری ناو، بیژن، مبانی جمال‌شناسی از دیدگاه سعدی، مجلّة شعرپژوهی، سال هفتم، شمارة 2، تابستان 1394
- عقدایی، تورج، جمال‌شناسی شعر مولانا در مثنوی، فصلنامة تخصصی عرفان، سال پنجم، شمارة 17، پاییز 1387
- قاسمی‌پور، قدرت، ترکيب سازي‌هاي واژگاني در پنج گنج نظامي،دانشکدة علوم انسانی دانشگاه اصفهان، سال سوّم، شمارة 2، تابستان 1390
- قانونی، سلطان سلیمان، (1394)، کلّیات دیوان سلطان سلیمان، تصحیح دکتر فاطمه مدرسی و دکتر وحید رضایی، ارومیه، بوتانشر
- کزّاری، میرجلال‌الدّین، (1373) زیباشناسی سخن فارسی (بدیع)، جلد 1، تهران، انتشارات ماد، چاپ سوم
- گاستالا، پی‌یر (1336)، زیباشناسی تحلیلی، ترجمة علینقی وزیری، تهران دانشگاه تهران
- ملّاح، حسینعلی، (1367)، پیوند شعر و موسیقی، تهران، فضا، چاپ اول
- منوچهری، احمدبن‌قوس، (1338)، دیوان منوچهری دامغانی، به کوشش محمّد دبیرسیاقی، تهران، زوّار، چاپ دوّم
- نیک‌خواه نوری و همکاران، امّ‌البنین، بررسی توازن واژگانی در غزل‌های سنایی، مجلة علمی مطالعات زبانی و بلاغی، سال دوازدهم، شمارة 23، تابستان 1400
- وحیدیان کامیار، تقی، (۱۳۶۹) وزن و قافیه شعر فارسی تهران، مرکز نشر دانشگاهی، چاپ دوم.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Farsça |
|---|---|
| Bölüm | Makale |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Mart 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 5 Kasım 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 1 Sayı: 16 |
Kaynak Göster
Content of this journal is licensed under a Creative Commons Attribution NonCommercial 4.0 International License