Sanat ve Edebiyat
BibTex RIS Kaynak Göster

آخوندزادة: رائد الشعوبيّين الجدد

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 20, 1 - 9, 31.12.2019

Öz

مع دخول النصف
الثاني من القرن التاسع عشر ازداد احتكاك الإيرانيين -كغيرهم من الشعوب الإسلامية
في غرب آسيا- بالغرب، فذُهل كثير منهم بالمستوى الذي وصلت إليه الحضارة الغربية من
تطور وتقدم وتعرفوا إلى الأفكار التي ظهرت في أوروبا في عصري النهضة والتنوير كما اطلعوا
على مفاهيم جديدة كالقومية وتفوق العرق الآري والهوية، إضافة لما كتبه المستشرقون
حول العرب والإسلام، وتبنى كثير من المثقفين الإيرانيين هذه الآراء. وكان من أوائل
هؤلاء المثقفين فتحعلي آخوندزادة الذي أدرك البون الشاسع الذي يفصل الشرق الإسلامي
ومنه إيران عن الغرب، فبحث عن أسباب انحطاط بلاده وتخلفها وتوصل في مرحلة ما إلى
أن الأبجدية العربية سبب رئيس في ذلك، ثم توصل في مرحلة لاحقة إلى
أنّ الإسلام
وحاملي رسالته -ومعظمهم من العرب- كانوا السبب الرئيس في تخلّف بلاده، فبدأ بازدرائهم
والطعن فيهم ورسم مقابل ذلك صورة مثالية لإيران ما قبل الإسلام بوصف تلك المرحلة
"عصرا ذهبيا"، مؤسسا بذلك لتيار الشعوبية الجديدة ومنظرا لمفهوم القومية
الإيرانية التي تستند وفق رؤيته إلى العرق الآري، الحنين إلى إيران ما قبل الإسلام
والتغريب. وليس من المبالغة القول إن صورة العرب المرسومة في أعمال الكتّاب من
الأجيال التي تلته، تأثرت به تأثيرا بالغا ولم تختلف عنها سوى في طريقة التعبير
والأسلوب. وإلى جانب الأدباء والمثقفين، يلاحظ أن أفكار الكاتب عن العرب أسهمت إلى
حد بعيد في رسم الصورة النمطية السلبية عنهم في أذهان شريحة واسعة من الإيرانيين
لا سيما بعد قيام الثورة الإسلامية كرد فعل على النظام السياسي المذهبي في البلاد.
تنطلق هذه الدراسة من عرض حياة الكاتب ومكانته، إلى استعراض أفكاره ومن ثم تبيان
الصورة التي رسمها للعرب والمسلمين في أعماله.

Kaynakça

  • 1. آخوندزاده، میرزا فتحعلی. (1963). الفبای جدید و مکتوبات، به کوشش حمید محمدزاده و حمید آراسلی، فرهنگستان علوم، باکو.
  • 2. آخوندزاده، میرزا فتحعلی. (1357). الفبای جدید و مکتوبات، به کوشش حمید محمدزاده، نشر احیاء، تبریز.
  • 3. آخوندزاده، میرزا فتحعلی. (1349). تمثيلات، ترجمۀ محمدجعفر قراجه¬داغی، انتشارات خوارزمی، چاپ دوم. تهران.
  • 4. آخوندزاده، میرزا فتحعلی. (1350). سرگذشت مرد خسیس به انضمام زندگینامۀ آخوندوف بقلم خودش، ترجمۀ احمد مهدوی، مؤسسۀ مطبوعاتی عطائی، چاپ اول، تهران.
  • 5. آخوندزاده، میرزا فتحعلی. (1351). مقالات نوشتۀ میرزا فتحعلی آخوندزاده، گردآوردۀ باقر مؤمنی، انتشارات آوا، چاپ اول، تهران.
  • 6. آخوندزاده، میرزا فتحعلی. (1336). مکتوبات میرزا فتحعلی آخوندزاده، شماره ثبت 60884، مهر مؤسسۀ پژوهش و مطالعات فرهنگی 1365، مأخوذ از نسخه¬ای به مهر بنیاد دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.
  • 7. آخوندزاده، میرزا فتحعلی. (2535). مقالات فارسی، به کوشش حمید محمدزاده، ویراستۀ ح. صدیق، انتشارات نگاه، تهران.
  • 8. آدمیت، فریدون. (1349). اندیشه ¬های میرزا فتحعلی آخوندزاده، خوارزمی، تهران.
  • 9. آدمیت، فریدون. (1357). اندیشه های میرزا آقاخان کرمانی، انتشارات پیام، چاپ دوم، تهران.
  • 10. آرین¬پور، یحیی. (1372). از صبا تا نیما، زوار، ج 1- 2، چاپ چهارم. تهران.
  • 11. براون، ادوارد. (1333). تاریخ ادبی ایران، ترجمه و تحشیه و تعلیق علی پاشا صالح، ج 1، بی¬نا.
  • 12. بیگدلو، رضا. (1380). باستان¬گرایی در تاریخ معاصر ایران، نشر مرکز، چاپ اول، تهران.
  • 13. دایرة ¬المعارف بزرگ اسلامی. (1367). ج 1، مرکز دایرة المعارف، چاپ اول، تهران.
  • 14. ديورانت، وِل. (1988). قصة الحضارة، ترجمة زكي نجيب محمود ومحمود بدران، دار الجيل، بيروت- لبنان، المنظمة العربية للتربية والثقافة والعلوم، تونس.
  • 15. الدوري، عبدالعزیز. (1961). مقدمة فی تاریخ صدر الإسلام، المطبعة الکاثولیکیة، الطبعة الثانیة، بیروت.
  • 16. رحمانیان، داریوش. (1382). تاریخ و علت¬شناسی انحطاط و عقب¬ماندگی ایرانیان و مسلمین، مؤسسۀ تحقیقاتی علوم اسلامی- انسانی دانشگاه تبریز، تبریز.
  • 17. زرین کوب، عبدالحسین. (1378). دو قرن سکوت، سخن، چاپ نهم، تهران.
  • 18. زرین کوب، عبدالحسین. (2535). کارنامۀ اسلام، امیر کبیر، چاپ دوم، تهران.
  • 19. فرای، ریچارد. (1373). میراث باستانی ایران، ترجمۀ مسعود رجب¬نیا، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ چهارم، تهران.
  • 20. كاتوزيان، محمدعلى (همايون). (1385). هشت مقاله در تاريخ و ادب معاصر، مرکز، چاپ اول، تهران.
  • 21. کریستنسن، آرتور. (1380). ایران در زمان ساسانیان، ترجمۀ رشید یاسمی، ویراستار حسن رضایی باغ بیدی، صدای معاصر، چاپ دوم، تهران.
  • 22. کریستنسن، أرثر (1982). إیران فی عهد الساسانیین، ترجمة یحیی الخشاب، راجعه عبد الوهاب عزام، دار النهضة العربیة، بیروت.
  • 23. لوبون، غوستاف. (2013). حضارة العرب، ترجمة عادل زعيتر، مؤسسة هنداوي للتعليم والثقافة، القاهرة.
  • 24. مجتهدی، کریم. (1356) «میرزا فتحعلی آخوندزاده و فلسفۀ غرب»، مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، سال 24، شمارۀ 1-2، تهران.
  • 25. میرعابدینی، حسن. (1383). صد سال داستان¬نویسی، چشمه، ج 1و 2، چاپ سوم، تهران.

Akhundzadeh; the Pioneer of The New Shuubism (anti-Arabism)

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 20, 1 - 9, 31.12.2019

Öz

The
second half of the nineteenth century witnessed an increase in the connections
of Iranians
with the
West. Many of them were passionate because of the development and progress of
Western civilization and were introduced to the concepts that emerged in Europe
in the Renaissance and Enlightenment and among them is the concept of nationalism
and the superiority of the race of the Aryans and identity. They were also
acquainted with what Orientalists wrote about Arabs and Islam. The Iranian
Enlightenment, which recognized the vast separation of the Islamic East from
the West, adopted most of these views. One of the first of these enlightenment
writers and thinkers was Fatali Akhundzadeh who was stunned at the level the
western civilization reached, and on the other hand, the backwardness Muslims
suffered, including Iranian people. He sought for the reasons of this
backwardness and ascertained that the reason behind it was the Arabic Alphabet.
Later, he came to the conclusion that Islam and its message holders -Arabs-
were the main reason for the backwardness and degradation of his country assailing
them with ultimate insults and bitter accusations, while portraying Iran in the
pre-Islamic era as a "golden age", thus established a new Shuubism
trend and theorised the concept of Iranian nationalism that based
on of Aryan race, looking back for pre-Islamic
era and westernized Iran. It is no exaggeration to say that the image of Arabs
drawn in the works of writers who came after him, was influenced by his
thoughts. The researcher in the writings of Mirza Aga Khan Kirmani, Sadeq
Hedayat, Sadeq Chubak, Nader Pour and Akhavan Sales, and others, notes that
they redrew his image of Arabs and in a new projection and style. In addition
to the enlightenment writers and thinkers, it is noteworthy that the image a
huge number of Iranians have about Arabs today has been reflected in his works
with much elaboration.
After the introduction, the study deals
with the life and importance of the writer, reviews his ideas, and then
discusses the image of Arabs in his writings.

Kaynakça

  • 1. آخوندزاده، میرزا فتحعلی. (1963). الفبای جدید و مکتوبات، به کوشش حمید محمدزاده و حمید آراسلی، فرهنگستان علوم، باکو.
  • 2. آخوندزاده، میرزا فتحعلی. (1357). الفبای جدید و مکتوبات، به کوشش حمید محمدزاده، نشر احیاء، تبریز.
  • 3. آخوندزاده، میرزا فتحعلی. (1349). تمثيلات، ترجمۀ محمدجعفر قراجه¬داغی، انتشارات خوارزمی، چاپ دوم. تهران.
  • 4. آخوندزاده، میرزا فتحعلی. (1350). سرگذشت مرد خسیس به انضمام زندگینامۀ آخوندوف بقلم خودش، ترجمۀ احمد مهدوی، مؤسسۀ مطبوعاتی عطائی، چاپ اول، تهران.
  • 5. آخوندزاده، میرزا فتحعلی. (1351). مقالات نوشتۀ میرزا فتحعلی آخوندزاده، گردآوردۀ باقر مؤمنی، انتشارات آوا، چاپ اول، تهران.
  • 6. آخوندزاده، میرزا فتحعلی. (1336). مکتوبات میرزا فتحعلی آخوندزاده، شماره ثبت 60884، مهر مؤسسۀ پژوهش و مطالعات فرهنگی 1365، مأخوذ از نسخه¬ای به مهر بنیاد دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.
  • 7. آخوندزاده، میرزا فتحعلی. (2535). مقالات فارسی، به کوشش حمید محمدزاده، ویراستۀ ح. صدیق، انتشارات نگاه، تهران.
  • 8. آدمیت، فریدون. (1349). اندیشه ¬های میرزا فتحعلی آخوندزاده، خوارزمی، تهران.
  • 9. آدمیت، فریدون. (1357). اندیشه های میرزا آقاخان کرمانی، انتشارات پیام، چاپ دوم، تهران.
  • 10. آرین¬پور، یحیی. (1372). از صبا تا نیما، زوار، ج 1- 2، چاپ چهارم. تهران.
  • 11. براون، ادوارد. (1333). تاریخ ادبی ایران، ترجمه و تحشیه و تعلیق علی پاشا صالح، ج 1، بی¬نا.
  • 12. بیگدلو، رضا. (1380). باستان¬گرایی در تاریخ معاصر ایران، نشر مرکز، چاپ اول، تهران.
  • 13. دایرة ¬المعارف بزرگ اسلامی. (1367). ج 1، مرکز دایرة المعارف، چاپ اول، تهران.
  • 14. ديورانت، وِل. (1988). قصة الحضارة، ترجمة زكي نجيب محمود ومحمود بدران، دار الجيل، بيروت- لبنان، المنظمة العربية للتربية والثقافة والعلوم، تونس.
  • 15. الدوري، عبدالعزیز. (1961). مقدمة فی تاریخ صدر الإسلام، المطبعة الکاثولیکیة، الطبعة الثانیة، بیروت.
  • 16. رحمانیان، داریوش. (1382). تاریخ و علت¬شناسی انحطاط و عقب¬ماندگی ایرانیان و مسلمین، مؤسسۀ تحقیقاتی علوم اسلامی- انسانی دانشگاه تبریز، تبریز.
  • 17. زرین کوب، عبدالحسین. (1378). دو قرن سکوت، سخن، چاپ نهم، تهران.
  • 18. زرین کوب، عبدالحسین. (2535). کارنامۀ اسلام، امیر کبیر، چاپ دوم، تهران.
  • 19. فرای، ریچارد. (1373). میراث باستانی ایران، ترجمۀ مسعود رجب¬نیا، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ چهارم، تهران.
  • 20. كاتوزيان، محمدعلى (همايون). (1385). هشت مقاله در تاريخ و ادب معاصر، مرکز، چاپ اول، تهران.
  • 21. کریستنسن، آرتور. (1380). ایران در زمان ساسانیان، ترجمۀ رشید یاسمی، ویراستار حسن رضایی باغ بیدی، صدای معاصر، چاپ دوم، تهران.
  • 22. کریستنسن، أرثر (1982). إیران فی عهد الساسانیین، ترجمة یحیی الخشاب، راجعه عبد الوهاب عزام، دار النهضة العربیة، بیروت.
  • 23. لوبون، غوستاف. (2013). حضارة العرب، ترجمة عادل زعيتر، مؤسسة هنداوي للتعليم والثقافة، القاهرة.
  • 24. مجتهدی، کریم. (1356) «میرزا فتحعلی آخوندزاده و فلسفۀ غرب»، مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، سال 24، شمارۀ 1-2، تهران.
  • 25. میرعابدینی، حسن. (1383). صد سال داستان¬نویسی، چشمه، ج 1و 2، چاپ سوم، تهران.
Toplam 25 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Arapça
Konular Edebi Çalışmalar
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Muhammed Abdulmecid 0000-0002-4504-255X

Yayımlanma Tarihi 31 Aralık 2019
Yayımlandığı Sayı Yıl 2019 Cilt: 2 Sayı: 20

Kaynak Göster

APA Abdulmecid, M. (2019). آخوندزادة: رائد الشعوبيّين الجدد. Doğu Araştırmaları, 2(20), 1-9.
AMA Abdulmecid M. آخوندزادة: رائد الشعوبيّين الجدد. DA. Aralık 2019;2(20):1-9.
Chicago Abdulmecid, Muhammed. “آخوندزادة: رائد الشعوبيّين الجدد”. Doğu Araştırmaları 2, sy. 20 (Aralık 2019): 1-9.
EndNote Abdulmecid M (01 Aralık 2019) آخوندزادة: رائد الشعوبيّين الجدد. Doğu Araştırmaları 2 20 1–9.
IEEE M. Abdulmecid, “آخوندزادة: رائد الشعوبيّين الجدد”, DA, c. 2, sy. 20, ss. 1–9, 2019.
ISNAD Abdulmecid, Muhammed. “آخوندزادة: رائد الشعوبيّين الجدد”. Doğu Araştırmaları 2/20 (Aralık 2019), 1-9.
JAMA Abdulmecid M. آخوندزادة: رائد الشعوبيّين الجدد. DA. 2019;2:1–9.
MLA Abdulmecid, Muhammed. “آخوندزادة: رائد الشعوبيّين الجدد”. Doğu Araştırmaları, c. 2, sy. 20, 2019, ss. 1-9.
Vancouver Abdulmecid M. آخوندزادة: رائد الشعوبيّين الجدد. DA. 2019;2(20):1-9.

Derginin yayın dili Türkçe, Arapça, Farsça, Urduca ve İngilizcedir. Yabancı dildeki yazıların yayımlanması, Yayın Kurulu'nun onayına bağlıdır. Dergiye gönderilecek yazıların, Türk Dil Kurumu'nun yazım kurallarına uygun olması gerekmektedir. Türkçede yaygın kullanılan yabancı kelimelerin dışındaki kelimelerin Türkçe karşılığının kullanılmasına özen gösterilmelidir. Farklı yazı tipi kullananların, kullandıkları yazı tiplerini de göndermeleri gerekmektedir. Makalelerin özetleri 250 kelimeyi aşmamalıdır. Yazılarda resim, çizim veya herhangi bir görsel anlatım varsa; bunların en az 300 dpi çözünürlükte taranması ve kullanıldığı metindeki adları ile kaydedilerek gönderilmesi gerekmektedir. Yayımlanan yazıların sorumlulukları yazı sahiplerine aittir. Yazılar, A4 sayfa boyutuna göre 25 sayfayı geçmemelidir. Ancak geniş kapsamlı yazılar, Yayın Kurulu’nun onayıyla seri halinde ya da derginin eki şeklinde de yayımlanabilir. 

Yazım kuralları ve sayfa düzeni
- Yazılar MS Word ya da uyumlu programlarda yazılmalıdır. Yazı karakteri Times New Roman, 12 punto ve tek satır aralığında olmalıdır.
- Sayfa, A4 dikey boyutta; üst, alt ve sağ kenar boşluğu 2,5 cm; sol kenar boşluğu 3 cm olarak düzenlenmelidir.
- Paragraf aralığı önce 6 nk, sonra 0 nk olmalıdır.
- Yazının başlığı koyu harfle yazılmalı, konunun içeriği ile uyumlu olmalıdır.
- Makalelerin Türkçe ve İngilizce özetleri 250 kelimeyi aşmamalıdır. 3 ila 5 kelimeden oluşan anahtar kelime/keywords yer almalıdır. Makalenin Türkçe ve İngilizce başlıklarına yer verilmelidir. Yayım dili Arapça, Farsça veya Urduca olan makalelerde Türkçe ve İngilizce özet istenmektedir.
- Başlıklar koyu harfle yazılmalıdır. Uzun yazılarda ara başlıkların kullanılması okuyucu açısından yararlı olacaktır.
- İmla ve noktalamada makalenin veya konunun zorunlu kıldığı durumlar dışında Türk Dil Kurumu’nun İmla Kılavuzu dikkate alınmalıdır.
- Metin içinde vurgulanmak istenen yerlerin “tırnak içinde” gösterilmesi yeterlidir.
- Birden çok yazarlı makalelerde makale ilk sıradaki yazarın ismiyle sisteme yüklenmelidir. Birden sonraki yazarların isimleri sistem üzerinde diğer yazarlar kısmında belirtilmelidir.

Kaynak gösterme
- Doğu Araştırmaları Dergisi sayfa altı dipnot veya APA 6.0 kaynak gösterimini kabul etmektedir.
- Bir eserin derleyeni, tercüme edeni, hazırlayanı, tashih edeni, editörü varsa kaynakçada mutlaka gösterilmelidir.
- Elektronik ortamdaki kaynaklarda yazarı, çalışmanın başlığı ve yayın tarihi belli olanlar kullanılmalıdır.
- Metin içinde atıf yapılmayan kaynaklar kaynakçada gösterilmemelidir.
- Kaynakça makalenin sonunda yazarların soyadlarına göre alfabetik olarak düzenlenmelidir.


Doğu Araştırmaları Dergisi
Index Islamicus Uluslararası dizini, SOBİAD (Sosyal Bilimler Atıf Dizini) ve ASOS indeksleri tarafından taranmaktadır.