DİVAN ŞİİRİNDE EHL-İ BEYT

Yıl 2011, Sayı: 8, 23 - 36, 01.06.2011

Şadi Aydın

Öz

Some elements shaped around Ehl-i beyt and their environment have material and spiritual values for Turkish culture. Historical and literary books written on this subject are plenty. Literary works that we can call sensitive historical documents serve as auxiliary resources to science of history. Starting from this point during our literary reading, except some maktel literary works about Karbala and elegies of various poets about ehl-i beyt which is an important part of our cultural inheritance, this article is written with gathering some qasidas and ghazels about ehl-i beyt of these poets. Divans of poets such as Şeyhî, Ahmet Paşa, Necâtî, Bakî, Fuzulî, Ruhî-i Bağdadî, Üsküdarlı Aşkî, Hayalî Bey, Nef‘î, Yahya Bey, Nailî-i Kadim, Şeyh Galip and some other works are used. This article shows that there was love of ehl-i beyt in Ottoman society like it is today, society and poets used to keep ehl-i beyt in their hearts without any prejudices, poignant Karbala event was upsetting Ottoman-Turkish people as other Muslims and this matter is an important concept for poets

Anahtar Kelimeler

Ehl-i beyt, Hz. Ali, Ottoman, Divan poems, Turkish literature

DİVAN ŞİİRİNDE EHL-İ BEYT

Öz

Ehl-i beyt ve etrafında şekillenen bir takım unsurlar Türk kültürü için maddi ve manevi kıymeti haizdir. Bu konuda yazılmış tarihi ve edebi kitaplar epey bir yekün teşkil eder. Hissi tarih belgeleri olarak adlandırabileceğimiz edebiyat metinleri tarih ilmine yardımcı kaynak olarak hizmet eder. Bundan hareketle yaptığımız edebi okumalar esnasında kültür mirasımızın mühim bir parçası olan ehl-i beyt ile ilgili çeşitli şairlerimizin maktel ve mersiyelerin dışında yazdıkları bazı kaside ve gazellerinden ehl-i beyt ile ilgili manzumelerinin derlenmesi suretiyle bu makale ortaya çıktı. Şeyhî, Ahmet Paşa, Necâtî, Bakî, Fuzulî, Ruhî-i Bağdadî, Üsküdarlı Aşkî, Hayalî Bey, Nef‘î, Yahya Bey, Nailî-i Kadim, Şeyh Galip gibi şairlerin divanlarından ve diğer bazı eserlerden istifade edildi. Bu makale, Osmanlı toplumunda bugün olduğu gibi ehl-i beyt sevgisinin mütedavim olduğunu, toplumun ve şairlerin taassuptan uzak olarak ehl-i beyti kalplerinin mümtaz bir yerinde sürekli olarak muhafaza ettiklerini, acı Kerbela faciasının bütün Müslümanları olduğu gibi Osmanlı-Türk halkını da dağidar ettiğini ve şairler için bu hususun mühim bir mazmun olduğunu gösterir

Anahtar Kelimeler

Ehl-i beyt, Hz. Ali, Osmanlı, Divan Ģiiri, Türk edebiyatı.

Kaynakça

• Akkuş, Metin, 1993: Nef‘î Divanı, Akçağ, Ankara.
• Arslan, Mehmet,- Erdoğan, Mehtap, 2009: Kerbela Mersiyeleri, Grafiker Yay., Ankara.
• İsen, Mustafa, - Kurnaz, Cemal, 1990: Şeyhî Divanı, Akçağ, Ankara.
• Kalkışım, Muhsin, 1994: Şeyh Galib Divanı, Akçağ, Ankara.
• Küçük, Sabahattin, 1994: Bâkî Divanı, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• Onay, Ahmet Talat, 1996: Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar ve İzahı, haz.
• Cemal Kurnaz, M. E. Bakanlığı yayınları, İstanbul. Pala, İskender, 1998: Ansiklopedik Divân Şiiri Sözlüğü, Ötüken Yay., İstanbul
• Tarlan, Ali Nihad, 1992(a): Necati Beg Divanı, Akçağ, Ankara.
• Tarlan, Ali Nihad, 1992(b): Hayali Bey Divanı, Akçağ, Ankara.