Öz
Eserleri günümüzde dünya çapında büyük ilgi çeken ve birçok dilde okuyucuyla buluşan Mevlânâ’nın rubailerinin Farsça neşirleri ve Türkçe çevirileri, bu yazıda nicel olarak karşılaştırılacak ve dikkat çeken bazı hususlar hakkında tespitlerde bulunulacaktır. Bu rubailerin birçok neşri ve Türkçe çevirisi bulunmaktadır. Ancak bu yazıda sadece Mevlânâ’nın rubailerinin öne çıkan neşirleri ve Türkçe çevirileri inceleme konusu olacaktır.
Bu çalışmada sırasıyla Farsça neşirlerden; Veled Çelebi’nin Rubâiyyât-ı Hazret-i Mevlânâ, Bedîüzzaman Fürûzanfer’in Kulliyât-ı Şems yâ Dîvân-ı Kebîr neşrinin rubaileri içeren 8. cildi ve Tevfîk H. Subhânî’nin Dîvân-ı Kebîr ile Kulliyât-ı Şems-i Tebrîzî adlarını birlikte yer verdiği neşri incelenecektir. Türkçe çevirilerden ise M. Nuri Gençosman’ın Mevlânâ’nın Rubaileri Ⅰ-Ⅱ (Tam metin), Şefik Can’ın Hz. Mevlânâ’nın Rubaileri Ⅰ-Ⅱ ve Ziya Avşar’ın Mevlânâ Celâleddin Rumi Sırların Dili -Bütün Rubailer- adlı eserine yer verilecektir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Artıran, Hayat Nur, "Sertarîk Mesnevîhân Şefik Can Dede", Aşkın Sultanları Son Dönem İstanbul Mevlevileri Ulusal Sempozyumu. İstanbul, 2010.
- Artıran, Hayat Nur, "Sertarîk Mesnevîhân Şefik Can Dede", Aşkın Sultanları Son Dönem İstanbul Mevlevileri Ulusal Sempozyumu Özet Kitabı, 2010, s. 80-81.
- Artıran, Hayat Nur, "10. Vuslat Yıldönümünde Şefik Can", Merhaba-Akademik Sayfalar, C.15, S. 36, s. 562-575.
- Avşar, Ziya, Mevlânâ Celâleddin Rumi Sırların Dili (Bütün Rubailer), Kökler Yayıncılık, Konya, 2007.
- Bağrıaçık, M. Ziya, " Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî Sırların Dili Bütün Rubailer", Türklük Bilimi Araştırmaları, S. 23, 2008, s. 223-226.
- Bilgin, Orhan, "Bedîüzzaman Fürûzanfer", DİA, C.5, İstanbul, 1992, s. 327-328.
- Can, Şefik, Hz. Mevlânâ'nın Rubaileri I -II, Kültür Bakanlığı Yayınları, 1990-1991.
- Çelebi, Asaf Halet, Mevlânâ’nın Rubaileri, Kanaat Kitabevi, İstanbul, 1939.
- Dehbâşî, Ali, "Guft û Gu bâ Doktor Tevfîk-i Subhânî", Câme'e-i Ulûm-i Ensânî, C.23, s. 215-223.
- Ersöz, Erol, silo.tips. https://silo.tips/download/abdlbaki-glpnarlyla-tanmam-beni-mevlana-aratrmalarna-ynlendirdi#modals adresinden alındı.
- Gençosman, Mehmet Nuri, Mevlânâ'nın Rubaileri I -II, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, bs.2, 1994.
- Gölpınarlı, Abdülbaki, Rubâîler, Ajans Türk Yayıncılık, Ankara, 1982.
- Halıcı, Feyzi, Mevlânâ Celaleddin Rubailer, Doğuş Ofset Matbaa, Konya, 1986.
- Halman, Talat Sait, Sevda Yüce Gözlerle, Hece Yayınları, bs.2, Ankara, 2004.
- Işıl, Hüseyin Rıfat, Mevlânâ Rubailerinden Manzum Tercümeler, Numune Matbaası, 1937.
- Kara, Mustafa, “Veled Çelebi İzbudak”, DİA, C.23, İstanbul, 2001, s. 503-505.
- Karaismailoğlu, Adnan, "Dîvân-ı Kebir'in Tıpkı Basımı için Sunuş", Dîvân-ı Kebîr Tıpkı Basım-Takdim/Fihrist, Ankara, 2012, Ptt Genel Müdürlüğü, Takdim/Fihrist s.7-55.
- Karaismailoğlu, Adnan, Menteşe, Güngör Levent, "Dîvân-ı Kebîr Seçkisi Şemsu'l Hakâyik", Doğu Araştırmaları Dergisi, C.2, S 26, 2022, s. 75-90.
- Muştâkmihr, Rahmân, "Tâ Tashîh-i Nihâyî-i Dîvân-ı Kebîr: Nushe-i Konya yâ Tashîh-i Furûzânfer (Berresî-i İntikâdî-i Çâp-i Nushe-i Konya)", Edebiyât-i İrfânî (Ulûm-i Ensânî el-zuhrâ), 1391, s. 179-143.
- Muştâkmihr, Rahmân, "Şems-i Tebrîzî Dîvânı'nın Tenkitli Neşirleri ve Baskıları Hakkında Tenkitli Bir İnceleme", Mevlânâ Araştırmaları Dergisi 8, çev. Güngör Levent Menteşe, Akçağ Yayınları, Ankara, 2022, s. 137-162.
- Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Akademik Performans Değerlendirme ve İzleme Platformu. https://akapedia.ohu.edu.tr/cv/ziyaavsar adresinden alındı.
- Şafak, Yakup, "Veled Çelebi ve Çelebilik Makamında Geçen Yıllar", Aşkın Sultanları Son Dönem İstanbul Mevlevileri Ulusal Sempozyumu, 2010.
- Şafak, Yakup, "Veled Çelebi ve Çelebilik Makamında Geçen Yıllar", Aşkın Sultanları Son Dönem İstanbul Mevlevileri Ulusal Sempozyumu Özet Kitabı, 2010, s. 26-28.
- Tanyaş, Hamza, Mevlânâ'dan Rubailer, Doğuş Matbaacılık, Ankara, 1987.
- Tonga, Necati, teis.yesevi. https://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/gencosmanoglu-mehmet-nuri adresinden alındı
- Yazıcı, Tahsin, "Mehmet Nuri Gençosmanoğlu" Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi: Devirler/ İsimler/ Terimler, Dergâh Yayınları, C.3, İstanbul, 1979, s. 323.
- Yücel, Hasan Ali, Mevlânâ’nın Rubaileri, Remzi Kitaphanesi, İstanbul, 1932.
Öz
The Persian publications and Turkish translations of the Rubais of Rumi, whose works attract worldwide attention and find readers in many languages, are compared numerically in this article and some points that appeal to us are determined. There are many publications and Turkish translations of these rubais. However, only the most outstanding publications of Rumi's rubais and their Turkish translations will be examined in this study.
In this study, respectively one of the Persian publications; Veled Çelebi's Rubaiyyāt-e Hazret-i Mevlana, Bedīuzzemān Furūzānfer's Kulliyāt-e Şems yā Divān-e kabir volume 8 containing the rubais, and Tevfîk H. Subhānī’s Divān-e kabir or Kulliyāt-ı Şems-i Tebrīzī will be examined. Among the Turkish translations; M. Nuri Gençosman's Mevlana's Rubais I - II (Full text), Şefik Can’s Hz. Mevlana's Rubais I - II and Ziya Avşar's work titled Mevlana Celāleddin Rumi The Language of Secrets - All Rubais will be included.
Anahtar Kelimeler
Rumi Divān-e kabir Rubais Persian publication Turkish translation.
Kaynakça
- Artıran, Hayat Nur, "Sertarîk Mesnevîhân Şefik Can Dede", Aşkın Sultanları Son Dönem İstanbul Mevlevileri Ulusal Sempozyumu. İstanbul, 2010.
- Artıran, Hayat Nur, "Sertarîk Mesnevîhân Şefik Can Dede", Aşkın Sultanları Son Dönem İstanbul Mevlevileri Ulusal Sempozyumu Özet Kitabı, 2010, s. 80-81.
- Artıran, Hayat Nur, "10. Vuslat Yıldönümünde Şefik Can", Merhaba-Akademik Sayfalar, C.15, S. 36, s. 562-575.
- Avşar, Ziya, Mevlânâ Celâleddin Rumi Sırların Dili (Bütün Rubailer), Kökler Yayıncılık, Konya, 2007.
- Bağrıaçık, M. Ziya, " Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî Sırların Dili Bütün Rubailer", Türklük Bilimi Araştırmaları, S. 23, 2008, s. 223-226.
- Bilgin, Orhan, "Bedîüzzaman Fürûzanfer", DİA, C.5, İstanbul, 1992, s. 327-328.
- Can, Şefik, Hz. Mevlânâ'nın Rubaileri I -II, Kültür Bakanlığı Yayınları, 1990-1991.
- Çelebi, Asaf Halet, Mevlânâ’nın Rubaileri, Kanaat Kitabevi, İstanbul, 1939.
- Dehbâşî, Ali, "Guft û Gu bâ Doktor Tevfîk-i Subhânî", Câme'e-i Ulûm-i Ensânî, C.23, s. 215-223.
- Ersöz, Erol, silo.tips. https://silo.tips/download/abdlbaki-glpnarlyla-tanmam-beni-mevlana-aratrmalarna-ynlendirdi#modals adresinden alındı.
- Gençosman, Mehmet Nuri, Mevlânâ'nın Rubaileri I -II, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, bs.2, 1994.
- Gölpınarlı, Abdülbaki, Rubâîler, Ajans Türk Yayıncılık, Ankara, 1982.
- Halıcı, Feyzi, Mevlânâ Celaleddin Rubailer, Doğuş Ofset Matbaa, Konya, 1986.
- Halman, Talat Sait, Sevda Yüce Gözlerle, Hece Yayınları, bs.2, Ankara, 2004.
- Işıl, Hüseyin Rıfat, Mevlânâ Rubailerinden Manzum Tercümeler, Numune Matbaası, 1937.
- Kara, Mustafa, “Veled Çelebi İzbudak”, DİA, C.23, İstanbul, 2001, s. 503-505.
- Karaismailoğlu, Adnan, "Dîvân-ı Kebir'in Tıpkı Basımı için Sunuş", Dîvân-ı Kebîr Tıpkı Basım-Takdim/Fihrist, Ankara, 2012, Ptt Genel Müdürlüğü, Takdim/Fihrist s.7-55.
- Karaismailoğlu, Adnan, Menteşe, Güngör Levent, "Dîvân-ı Kebîr Seçkisi Şemsu'l Hakâyik", Doğu Araştırmaları Dergisi, C.2, S 26, 2022, s. 75-90.
- Muştâkmihr, Rahmân, "Tâ Tashîh-i Nihâyî-i Dîvân-ı Kebîr: Nushe-i Konya yâ Tashîh-i Furûzânfer (Berresî-i İntikâdî-i Çâp-i Nushe-i Konya)", Edebiyât-i İrfânî (Ulûm-i Ensânî el-zuhrâ), 1391, s. 179-143.
- Muştâkmihr, Rahmân, "Şems-i Tebrîzî Dîvânı'nın Tenkitli Neşirleri ve Baskıları Hakkında Tenkitli Bir İnceleme", Mevlânâ Araştırmaları Dergisi 8, çev. Güngör Levent Menteşe, Akçağ Yayınları, Ankara, 2022, s. 137-162.
- Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Akademik Performans Değerlendirme ve İzleme Platformu. https://akapedia.ohu.edu.tr/cv/ziyaavsar adresinden alındı.
- Şafak, Yakup, "Veled Çelebi ve Çelebilik Makamında Geçen Yıllar", Aşkın Sultanları Son Dönem İstanbul Mevlevileri Ulusal Sempozyumu, 2010.
- Şafak, Yakup, "Veled Çelebi ve Çelebilik Makamında Geçen Yıllar", Aşkın Sultanları Son Dönem İstanbul Mevlevileri Ulusal Sempozyumu Özet Kitabı, 2010, s. 26-28.
- Tanyaş, Hamza, Mevlânâ'dan Rubailer, Doğuş Matbaacılık, Ankara, 1987.
- Tonga, Necati, teis.yesevi. https://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/gencosmanoglu-mehmet-nuri adresinden alındı
- Yazıcı, Tahsin, "Mehmet Nuri Gençosmanoğlu" Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi: Devirler/ İsimler/ Terimler, Dergâh Yayınları, C.3, İstanbul, 1979, s. 323.
- Yücel, Hasan Ali, Mevlânâ’nın Rubaileri, Remzi Kitaphanesi, İstanbul, 1932.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Edebi Çalışmalar |
| Bölüm | Tezden Üretilmiş Makale |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 21 Haziran 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 1 Sayı: 27 |
Kaynak Göster
Derginin yayın dili Türkçe, Arapça, Farsça, Urduca ve İngilizcedir. Yabancı dildeki yazıların yayımlanması, Yayın Kurulu'nun onayına bağlıdır. Dergiye gönderilecek yazıların, Türk Dil Kurumu'nun yazım kurallarına uygun olması gerekmektedir. Türkçede yaygın kullanılan yabancı kelimelerin dışındaki kelimelerin Türkçe karşılığının kullanılmasına özen gösterilmelidir. Farklı yazı tipi kullananların, kullandıkları yazı tiplerini de göndermeleri gerekmektedir. Makalelerin özetleri 250 kelimeyi aşmamalıdır. Yazılarda resim, çizim veya herhangi bir görsel anlatım varsa; bunların en az 300 dpi çözünürlükte taranması ve kullanıldığı metindeki adları ile kaydedilerek gönderilmesi gerekmektedir. Yayımlanan yazıların sorumlulukları yazı sahiplerine aittir. Yazılar, A4 sayfa boyutuna göre 25 sayfayı geçmemelidir. Ancak geniş kapsamlı yazılar, Yayın Kurulu’nun onayıyla seri halinde ya da derginin eki şeklinde de yayımlanabilir.
Yazım kuralları ve sayfa düzeni
- Yazılar MS Word ya da uyumlu programlarda yazılmalıdır. Yazı karakteri Times New Roman, 12 punto ve tek satır aralığında olmalıdır.
- Sayfa, A4 dikey boyutta; üst, alt ve sağ kenar boşluğu 2,5 cm; sol kenar boşluğu 3 cm olarak düzenlenmelidir.
- Paragraf aralığı önce 6 nk, sonra 0 nk olmalıdır.
- Yazının başlığı koyu harfle yazılmalı, konunun içeriği ile uyumlu olmalıdır.
- Makalelerin Türkçe ve İngilizce özetleri 250 kelimeyi aşmamalıdır. 3 ila 5 kelimeden oluşan anahtar kelime/keywords yer almalıdır. Makalenin Türkçe ve İngilizce başlıklarına yer verilmelidir. Yayım dili Arapça, Farsça veya Urduca olan makalelerde Türkçe ve İngilizce özet istenmektedir.
- Başlıklar koyu harfle yazılmalıdır. Uzun yazılarda ara başlıkların kullanılması okuyucu açısından yararlı olacaktır.
- İmla ve noktalamada makalenin veya konunun zorunlu kıldığı durumlar dışında Türk Dil Kurumu’nun İmla Kılavuzu dikkate alınmalıdır.
- Metin içinde vurgulanmak istenen yerlerin “tırnak içinde” gösterilmesi yeterlidir.
- Birden çok yazarlı makalelerde makale ilk sıradaki yazarın ismiyle sisteme yüklenmelidir. Birden sonraki yazarların isimleri sistem üzerinde diğer yazarlar kısmında belirtilmelidir.
Kaynak gösterme
- Doğu Araştırmaları Dergisi sayfa altı dipnot veya APA 6.0 kaynak gösterimini kabul etmektedir.
- Bir eserin derleyeni, tercüme edeni, hazırlayanı, tashih edeni, editörü varsa kaynakçada mutlaka gösterilmelidir.
- Elektronik ortamdaki kaynaklarda yazarı, çalışmanın başlığı ve yayın tarihi belli olanlar kullanılmalıdır.
- Metin içinde atıf yapılmayan kaynaklar kaynakçada gösterilmemelidir.
- Kaynakça makalenin sonunda yazarların soyadlarına göre alfabetik olarak düzenlenmelidir.
Doğu Araştırmaları Dergisi
Index Islamicus Uluslararası dizini, SOBİAD (Sosyal Bilimler Atıf Dizini) ve ASOS indeksleri tarafından taranmaktadır.