İnternet Haberciliğinde Clickbait Savaşları: Bir Okuyucu Tepkisi Olarak Limon Haber Örneği

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 2, 1 - 21, 30.11.2019

Ahmet Buğra Kalender

https://doi.org/10.33464/dorduncukuvvet.627074

Cited By: 5

Öz

Yeni iletişim teknolojilerinin en yaygını olan İnternet, beraberinde
medya sektörünü de etkilemiş ve İnternet gazeteciliği olarak yeni bir formun
ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bu yenilik pek çok olumlu özelliğinin yanında
bazı olumsuz özellikleri de beraberinde getirmiş, daha çok İnternet mecrasında
yayınlanan haberlerde etkisini göstermiştir. Çalışma kapsamda geleneksel
habercilik modelinden İnternet haberciliğine geçiş incelenmiş, özellikle
İnternet haberciliğinde daha çok gözlemlenen dezenformasyon, fake news (yalan
haber) ve clickbait (tık yemi) gibi etik sorunlarla karşı karşıya gelinmiştir.
Bu bağlamda İnternet haberciliğinin son dönemdeki en çok tartışılan etik
sorunlarından biri olan clickbait kavramı üzerinde yoğunlaşılmış ve kavrama
dair literatürden faydalanılmıştır. Çalışmada, clickbait içerikli haberlere
karşı okuyucu tepkisinin ne durumda olduğu ve bu tepkilerin nasıl
gelişebileceğini irdelemek amaçlanmıştır. Çalışmanın örneklemi olarak clickbait
içerikli haberlere karşı Türkiye’de bilinen en büyük pratik olan Limon Haber
isimli twitter profili seçilmiştir. Çalışma dahilinde Limon Haber’e
01.08.2019-15.08.2019 tarihleri arasında 15 günlük bir süre ile içerik analizi
yöntemi uygulanmış ve dört farklı kategori üzerinden bulgulara ulaşılmıştır. Araştıra
sonucunda dijital medyadaki okuyucu kitlesinin clickbait içerikli haber yapan
kuruluşlara karşı gösterdikleri yüzeysel tepkilerle (habere ilişkin yorum,
haber sitesini takipten çıkma vb.) artık yetinmedikleri, Limon Haber gibi
platformlar aracılığıyla clickbait içerikli haberlere karşı kolektif tepkiler
geliştirdiklerine ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Clickbait

Kaynakça

• KaynakçaAgrawal, A. (2016). Clickbait Detection using Deep Learning. 2nd International Conference on Next Generation Computing Technologies (NGCT-2016) Dehradun, India 14-16 October 2016. 268-272.Blom, J. N. ve Hansen, K. R. (2015). Click Bait: Forward-Reference as Lure in Online News. Journal of Pragmatics. Sayı: 76, 87-100.Castells, M. (2002). The Internet Galaxy: Reflections on the Internet, Business, and Society. New York: Oxford University Press.Chakraborty, A. vd. (2016). Stop Clickbait: Detecting and Preventing Clickbaits in Online News Media. IEEE/ACM International Conference on Advances in Social Networks Analysis and Mining (ASONAM): August 18-21, 2016, San Francisco, CA, USA. 9-16.Chen, Y., Conroy, N. J., ve Rubin, V. L. (2015). Misleading Online Content Recognizing Clickbait as “False News”. Proceedings of the 2015 ACM on Workshop on Multimodal Deception Detection - WMDD 15-19. doi:10.1145/2823465.2823467Deniz, S. ve Özel, E. K. (2018). Google Gazeteciliği: Dijital Çağda Bir ‘Gerekli Kötü’ Olarak SEO Haberleri ve Haberin ‘Tık’ Uğruna Deformasyonu. Connectist: Istanbul University Journal of Communication Sciences Sayı: 55 sf. 77-112.Dönmez, İ. H. (2010). İnternet Haberciliğinde Tıklanma Kaygısı ve ‘Kapan’ Manşetler. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi. Sayı: 14, 105-129.Dursun, Ç. (2014). TV Haberlerinde İdeoloji. Ankara: İmge.Filibeli, T. E. (2018). Kullanıcı Türevli İçerik ve Yurttaş Medyası: Haberin Dönüşümü, Sınırlar ve Olanaklar. Akdeniz İletişim Dergisi Sayı: 29, 453-469.Fuchs, C. (2008). Internet and Society Social Theory in the Information Age. Abingdon: Taylor and Francis Group/Routledge.Genç, Ş. ve Surer, E. (2019) Sosyal Medyada “Clickbait” Haber Başlıklarının Makine Öğrenmesi Algoritmaları ile Tespit Edilmesi. Signal Processing and Communications Applications Conference (SIU) sf. 1-4.Gürcan, H. İ. (2005). İnternet Haberciliğinde Etik Değerler. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi Sayı:22, sf. 39-46.Hegel, F. (2014). Mantık Bilimi (Büyük Mantık). (Çev. Aziz Yardımlı). İstanbul: İdea.Işık, U. ve Koz, K. A. (2009). Cinsellik Üzerinden "Tık Ticareti": İnternet Haberciliği Üzerine Bir İnceleme. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi. Sayı: Güz (29), 167-188.Kaderoğlu Bulut, Ç. (2019). Sınıfın Sınırlarında Gazeteciler ve Proleterleşme. İstanbul: NotaBene.Kalender, A. B. (2017). İfade Özgürlüğü Bağlamında İnternet Erişiminin Engellenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi).Kalveks, T. (2007). Clickbait. The Blackwell Encyclopedia of Sociology. Edited by George Ritzer and Chris Rojek. John Wiley and Sons.Kazaz, M. ve Akyüz, S. S. (2019). Sahte Haber. Konya: Literatürk.Kazaz, M. (2007). Geleneksel Habercilikten İnternet Haberciliğine Geçiş Sürecinde Spor Basını. Selçuk İletişim Dergisi Sayı: 4 Cilt: 4, Sf. 220-229.Koçak, A. ve Arun, Ö. (2006). İçerik Analizi Çalışmalarında Örneklem Sorunu. Selçuk İletişim Dergisi Cilt:4 Sayı:3 sf. 21-28.Kovach, B. ve Rosenstiel, T. (2007). Gazeteciliğin Esasları. Ankara: ODTÜ.Leiner, B. M., ve ark. (2009). A Brief History of the Internet. ACM SIGCOMM Computer Communication Review Volume: 39 Issue: 5, pp. 22-31.Minark, M. ve Bayraktutan, G. (2013). Ayın Karanlık Yüzü: Yeni Medya ve Etik. İstanbul: Kalkedon.Narin, B. (2017). g@zetecilik 2.0; İnternet Gazeteciliğinde Hipermetinsellik. Ankara: Gece Kitaplığı.Özel, E. K. VE Deniz, Ş. (2019). “Tık” ve “Etik” Arasında Sıkışan Gazetecilik: İnternet Gazeteciliğinin Ortaya Çıkardığı Yeni Etik Sorunlar Ve Gazetecilerin Konuya Bakış Açısı Üzerine Bir Araştırma. Erciyes İletişim Dergisi Clit: 6 Sayı:1 sf. 443-466.Özyal, B. (2016). Tık Odaklı Habercilik: Tık Odaklı Haberciliğin Türk Dijital Gazetelerindeki Kullanım Biçimleri. Global Media Journal TR Edition Cilt: 6 Sayı: 12, 273-301.Pethokoukis, J.M. (2003). Seeking an edge. U.S. News and World Report, Nov. 3, p. 38-39.Potthast, M. ve ark., (2018). Crowdsourcing a Large Corpus of Clickbait on Twitter. Proceedings of the 27th International Conference on Computational Linguistics, pages 1498–1507 Santa Fe, New Mexico, USA, August 20-26, 2018.Santhanam, S. ve Shaikh, S. (2001). Propaganda or Clickbait? Understanding and Classifying Types of Misinformation Using Recurrent Neural Networks. UNC Charlotte Science and Technology p. 1-3.Sprence, E. H. ve Quinn, A. (2008). Information Ethics on Guide for New Media. Journal of Mass Media Ethics. 23 (4) pp. 264-279.Taş, O. (2012). Gazetecilik Etiğinin Mesleki Sınırları, Profesyonellik, Piyasa ve Sorumluluk, İstanbul: İletişim.Temel, F. ve Önürmen, O. (2017). Gelenekselin Dönüşümünde İletişim Akademisyenleri ve Sosyal Medya. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi Cilt: 5 Sayı: 1, sf. 292-313.Tokgöz, O. (2017). Temel Gazetecilik. Ankara: İmge.Uzunoğlu, S. (2018). Clickbait Rejimi: Nasıl İşliyor ve Neden Çare Değil?. P24 Bağımsız Gazetecilik Platformu http://platform24.org/yazarlar/3219/clickbait-rejimi--nasil-isliyor-ve-neden-care-degil Erişim Tarihi: 21.08.2019Yegen, C. (2014). İnternet Haberciliğinde Kadın Cinayeti Haberlerinin Sunumu: Posta Gazetesi Örneği. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication – TOJDAC Cilt:4 Sayı: 4, sf.15-28.Yurdigül, Y. ve İspir, N. (2015). Yeni Medyada Haber. Yeni Medya Araştırmaları 1 içinde (Editör: Mehmet Gökhan Genel). Bursa: Ekin.Yurdigül, Y. ve Zinderen, İ. E. (2012). Yeni Medyada Haber Dili (Ayşe Paşalı Olayı Üzerinden Geleneksel Medya ve İnternet Haberciliği Karşılaştırılması). The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication – TOJDAC Cilt:3 Sayı:4, sf. 81-91Yüksel, E. ve Gürcan, H. İ. (2005). Haber Toplama ve Yazma. Konya: Tablet.Zhou, Y. (2017). Clickbait Detection in Tweets Using Self-attentive Network. The Zingel Clickbait Detector at the Clickbait Challenge 2017, Germany. İnternet KaynaklarıBirGün Gazetesi Web Sayfası (2019) https://www.birgun.net/haber/tik-tuzaklarina-limon-sikan-bir-haber-savascisi-limon-haber-255597 Erişim Tarihi: 25.08.2019Cambridge Sözlüğü Web Sayfası (2019) https://dictionary.cambridge.org/tr/sözlük/ingilizce/clickbait Erişim Tarihi: 05.08.2019