Kahraman Miti, Olgusu ve Yolculuğu Üzerine Simgesel Bir İnceleme: Netflix “Hakan Muhafız”

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 56 - 76, 31.05.2020

Neda Üçer , Nehir Dağlı , Elif Soyseven

https://doi.org/10.33464/dorduncukuvvet.727738

Cited By: 1

Öz

İnsanoğlunun varlığından bu yana hikâyeleştirilmiş kahraman mitleri, kuşaktan kuşağa, kültürden kültüre aktarılarak toplumların kimlik oluşturmasına katkıda bulunmuştur. Her toplum, kendine özgü kahramanlar yaratarak kendi öz kimliklerini bu kahraman üzerinden inşaa etmiş ve tanımlamıştır. Günümüzde sinemadan, edebiyata, televizyondan tiyatroya çeşitli platformlar aracılığıyla kahramanların hikayeleri ve yolculukları yeniden yorumlanmaktadır. Televizyonun yerini hızla alan dijital platformlardan Netflix, global yapısının yanı sıra “glocal” yapısı ile de, izleyicilerine zengin çeşit ve içerik sunmaktadır. Netflix’in ilk Türk dizisi “Hakan Muhafız” kahraman mitine göndermeler yaparak, İstanbul’u kurtarmakla görevlendirilmiş, seçilmiş bir kahramanın yolculuğunu anlatmaktadır. Dizi içerisinde yer alan “ölümsüzler”, “sadık olanlar” kahraman olan “muhafız”ın etrafında yer alan kişileri oluştururken, “tılsımlı gömlek”, “erdem yüzüğü”, “hançer” onun kahramanlık yolculuğunda kullandığı araçları ifade etmektedir. Dizi, bölümlerin ilerleyişi içerisinde, izleyiciye kahraman mitinin nasıl oluştuğunu, kahramanın nasıl bir yolculuk izlediğini ve “muhafız” karakterinin nasıl bir kahramana dönüştüğünü aktarmaktadır. Bu çalışma kapsamında, “Hakan Muhafız” dizisi çerçevesinde oluşturulan kahraman miti ve olgusu Campbell’ın kahramanın yolculuğu modeli ile incelenmiştir. Campbell’ın, her kahramanın aynı arketipsel modeli izlediğini savunduğu monomit yaklaşımı ile “Hakan Muhafız” kahramanının özellikleri film sekanslarında yer alan hikayeler aracılığıyla ortaya konulmuştur. Yapılan incelemeler, “Hakan Muhafız” dizisinde oluşturulan kahraman miti özelliklerinin Türk kültürel öğeleri ve sembolik üretimlerini yansıttığı gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Netflix, Joseph Campbell, Hakan Muhafız, Kahraman, Kahraman Miti, Monomit

Kaynakça

• AKTAN, C. C., & HÜSEYİN, Ş. (1999). Globalleşme, Ekonomik Kriz ve Türkiye. Ankara: Tosyöv Yayınları
• AYAYDIN, G. Ö., (2003) Masalla Ölüme Meydan Okuyan İnsan: Alkestis, Dumrul, İnanna ve Savitri Anlatılarının Karşılaştırmalı İncelemesi, Millî Folklor: Güz

• BARS, M. E. (2015). Türk Kültürü'nde Rüya ve Battal Gazi Destanı’nda İşlevleri, International Journal of Language Academy
BARTHES, R., (2008) Göstergeler İmparatorluğu. Çev. Tahsin Yücel,(2. Baskı), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
• 
CAMPBELL, J. (2007). Mitolojinin Gücü. İstanbul: Kapital Medya
• 
CAMPBELL, J.,(2019). Kahramanın Sonsuz Yolculuğu, Çev. Sabri Gürses, İstanbul: İthaki Yayınları 4. Baskı
• 
ÇORUHLU,Y., (2019). Türk Mitolojisinin Kısa Tarihi, İstanbul: Alfa Yayınları

• DEVELLİOĞLU, F. (1984). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lugat. Ankara: Aydın Kitabevi.

• DÜZGÜN, Ü.,K., (2012). Türk Destanlarında Merkezi Kahraman Tipinin Tipolojisi. Folklor Edebiyat Dergisi, Cilt:18, Sayı:69.
• 
EKİCİ, M., (2007). Halkbilgisi (Folklor) Derleme ve İnceleme Yöntemleri Genişletilmiş 2. Baskı, Ankara: Geleneksel Yayıncılık

• ELİADE, M.,(1993). Mitlerin Özellikleri. Çev. Sema Rifat, İstanbul: Simavi Yayınları
EKİZ, C.,(2019). “Kahraman Olgusu ve Kahramanın Yolculuğunun Akira Kurosawa Sinemasında Yansıması: Yojimbo ve Sanjuro Örnekleri” Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. Tez Danışmanı: Dr. Öğr. Üyesi Hayrettin Orhanoğlu 

• ERBEK, M., (2020 Nisan 1). Çatalhöyük’ten Bugüne Anadolu Motifleri. Dipnot Kitap: http://dipnotkitap.net/DENEME/Anadolu_Motifleri.htm adresinden alındı

• ERHAT, A. (2008). Mitoloji Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitabevi 

• FROMM, E., (2003) Sahip Olmak Ya Da Olmak, Çev. Aydın Arıtan, İstanbul: Arıtan Yayınevi
• 
GEZGİN, S., & TUĞBA, A., (2017). İletişim ve Kültür. Konya: Eğitim Yayınevi

• GÖKYAY, O. Ş. (1988). Tılsımlı Gömlekler. İstanbul: Gergedan Yayınları
• 
GÜNGÖR, E., (2003) Kültür Değişmesi ve Milliyetçilik, İstanbul:Ötüken Neşriyat

• GÜRÇAY, S., (2016). “Gılgamış Destanı ve Titanların Savaşında Kahramanın Yolculuğu”, Uluslarası Kıbrıs Üniversitesi Folklor/Edebiyat, Cilt:23, Sayı:89

• GÜVENÇ,B.,(2003). İnsan ve Kültür, İstanbul: Remzi Kitabevi
JUNG, C.G. (2001). Anılar, Düşler, Düşünceler, Çev. İris Kantemir, İstanbul Can Yayınları
• JUNG, C.G.(2007). Bilinçdışına Giriş, Çev. Ali Nihat Babaoğlu, İstanbul: Okuyanus Yayınları

• JUNG. C.G. (2012) Dört Arketip. Çev. Zehra Aksu Yılmazer, İstanbul:Metis Yayınları

• KUDLER, D.,(2006) "Practical Campbell-Movies: The Medium for Myth?". Joseph Campbell Foundation: http://www.jcf.org adresinden alındı

• KUZUBAŞ, M. (2007). İlkelere Ait Anlatılarda Rüya Motifi. Turkish Stuides
LAWRENCE, J.S. - JEWETT, R. (2002) .The Myth Of The American Superhero Grand Rapids, Michigan/Cambridge: William B. Eerdmans Publishing Company

• MCCHESNEY, R. W. (2008). Yeni Küresel Medya. D. Held, & M. Anthony içinde, Küresel Dönüşümler Ankara: Phoenix Yayınevi.
• 
MILLER, Dean A. (2000). The Epic Hero, The Johns Hopkins University Press, Baltimore- London

• NEBİL, F. S. (2019). Video Stearimg Dünyasında Neler Oluyor? 1- Netflix. t24: https://t24.com.tr/yazarlar/fusun-sarp-nebil/video-streaming-yayin-akisi-dunyasinda-neler-oluyor-i-netflix,23413 adresinden alındı
Netflix Hakkında. (2020, Şubat 04). Netflix: https://media.netflix.com/tr/about-netflix adresinden alındı
• 
ORAN, B. (2004). Türk Dış Politikası . İstanbul: İletişimYayınları
ORTAYLI, İ. (2006). Osmanlı'yı Yeniden Keşfetmek. İstanbul : Timaş Yayınları
PROPP, V. (1969). Morphology of the Folk Tale. Texas: University of Texas Press.
• RAGLAN, L., (1956) The Hero:A study in Tradition, Myth and Drama. Newyork: Vintage Books
• RANK, O., (2000). Doğum Travması ve Psikanalizdeki Anlamı. Çev. Sabir Yücesoy, İstanbul: Metis Yayınları

• SEÇMEN, A. E. ,(2014). “Sinemada Süper-Kahramanlık İmgesi ve Indiana Jones Filmleri Örneği” İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. Tez Danışmanı: Prof. Dr. Selçuk HÜNERLİ
• 
TDK. (2020, Mart 20). www.sozluk.gov.tr: https://sozluk.gov.tr adresinden alındı

• TECİMER, Ö., (2005). Sinema Modern Mitoloji, İstanbul: Plan B Yayıncılık

• TEZCAN, H. (2011). Tılsımlı Gömlekler. İstanbul: Timaş Yayınları

• TULLOCH, S. (1991). Oxford Dictionary of New Words. Oxford: Oxford University Press.
• 
UZUNÇARŞILI, İ.,H. (2020 Nisan 8), Osmanlılarda Askeri Teşkilat. Türk Tarih Kurumu: https://www.ttk.gov.tr/tarihvegitim/osmanlilarda-askeri-teskilat adresinden alındı
• 
VOGLER, C. (2012). Yazarın Yolculuğu: Senaryo ve Öykü Yazımının Sırları, Çev. Kenan Şahin, Okyan Us Yayınları, (3. Baskı)

• VOYTILLA, S., (1999). Myth and the Movies. CA: Michael Wise Productions

• YILDIZ, N., (1995). Manas Destanı ve Kırgız Kültürü ile İlgili Tespit ve Tahliller, Ankara:TDK Yayınları

• YILMAZ, F. (2014). Fatih Sultan Mehmet Dönemi Topları ve Değişen Üretim Paradigması. FSM Scolarly Studies Journal of Humatinies and Social Sciences.

• ZİMMER, H., (2004). Kral ve Hortlak: Ruhun Kötülüğü Yenmesi, Çev. İlker M. İyidoğan, İstanbul: Kabalcı Yayınevi