Keşif Tabloları Düşüncesi Bağlamında Francis Bacon’ın Tümevarım Yönteminin İşleyişi

Yıl 2022, Sayı: 22, 119 - 137, 31.12.2022

Musa Azak

Öz

Bu çalışmanın amacı Francis Bacon’ın tümevarım yönteminin tam olarak nasıl işlediğini onun keşif tabloları düşüncesi merkezinde betimleyici bir şekilde ortaya koymaktır. Çalışmada Bacon’ın tümevarım yöntemini özgün kılan noktanın olgusal verileri sistematik bir biçimde ele almayı mümkün kılan keşif tabloları düşüncesi olduğu dile getirilecektir. Çalışma Bacon’ın genel anlamda bilim felsefesi hakkında özelde ise keşif tabloları bağlamındaki düşüncelerinin bilimsel gerçekliği kavrama konusunda iki temel hususta katkı sunduğu sonucuna varmaktadır. Bu hususları şöyle özetleyebiliriz: a) Bilimsel gerçekliği bilimsel alanda yer alan otoritelerin ve bunların inşa ettiği genel uzlaşının dışında kavrayabilme b) bilimsel araştırma sürecinde eldeki mevcut bilimsel verileri, onları olumsuzlayan olgu durumlarına eklemleyerek tahlil etmesi sayesinde bilimsel gerçekliği doğru bir şekilde anlayabilme. Yine bu bağlamda olumsuzlama mantığını esas alması açısından onun tümevarım yönteminin Kovid-19 pandemisi bağlamında güncel bir değeri olabileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Francis Bacon, Tümevarım Yöntemi, Keşif Tabloları, Olumsuzlama, Kovid-19 Pandemisi

Kaynakça

• Basılı Kaynaklar Abbott, E. (1885). Francis Bacon An Account Of His Life and Works. London: Macmillan And Co.
• Anlı, Ö. (2015, Mart ). "Yöntemini Arayan Düşünce I -17. Yüzyıl Yöntem Çalışmaları: Francis Bacon-". Bilim ve Ütopya, (249), 86-90.
• Aristoteles. (1997). Gökyüzü Üzerine. Çev. Saffet Babür, Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Bacon, F. (1902). Novum Organum. (J. Devey, Ed.) New York: P. F. Collier & Son.
• Bacon, F. (1930). Of The Advancement Of Learning. (G. Kitchin, Ed.) Great Britain: J. M. Dent & Sons Ltd.
• Bacon, F. (1964). The Masculine Birth of Time or Three Books on the Interpretation of Nature. B. Farrington içinde, The Philosophy of Francis Bacon An Essay on Its
• Development from 1603 to 1609 with New Translations of Fundamental Texs (s. 59-73). Liverpool: Liverpool University Press.
• Bacon, F. (2008). Yeni Atlantis (1. Baskı b.). Çev. Çiğdem Dürüşken, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Bacon, F. (2015). Novum Organum. (1. Baskı b.) Çev. Talip Kabadayı, Ankara: Bilgesu Yayıncılık.
• Fraiman, J., Erviti, J., & Mark, J. (2022). "Serious Adverse Events of Special Interest Following mRNA Covid-19 Vaccination in Randomized Trials in Adults". Vaccine(40), 5798-5805.
• Günter, K. (2021, 11). "COVID-19: Stigmatising The Unvaccinated Is Not Justified". Lancet, 398(10314), 1871.
• Li, X., Lai, F., & Chua, G. (2022, June). "Myocarditis Following COVID-19 BNT162b2 Vaccination Among Adolescentsin Hong Kong". JAMA Pediatrics, 176(6), 612-614.
• Oster, M., Shay, D., & Su, J. (2021, August). "Myocarditis Cases Reported After mRNA-Based COVID-19 Vaccination in the US From December 2020 to August 2021". JAMA, 327(4), 331-340.
• Schauer, J., Buddhe, S., & Gulhane, A. (2022, June). "Persistent Cardiac Magnetic Resonance Imaging Findings in a Cohort of Adolescents with post Coronavirüs Disease 2019 mRNA Vaccine Myopericarditis". The Journal of Pediatrics, 245, 233-237.
• Subramanian, S., & Kumar, A. (2021). "Increases in COVID 19 are Unrelated to Levels of Vaccination Across 68 Countries and 2947 Counties in The United States". European Journal of Epidemiology, 36(12), 1237-1240.
• Tan, M., Lounnas, V., Azalbert, X., & Perronne, Christian. (2021). "May Vaccines Select SARS-Cov-2 Variants More Readily Escaping Immunity - An Analysis of Public Data". Archives of Microbiology & Immunology, 5(3), 316-324.
• Topdemir, H. (1992). "Francis Bacon'ın Bilim Anlayışı". Felsefe Dünyası, 2(30), 51-68.
• Topdemir, H. (2021). "Francis Bacon ve Yeni Bilimsel Yöntem". Bilim ve Teknik, 104-106.
• Torun, T. (2021). Tanrı Krallığından İnsan Krallığına Francis Bacon'ın Felsefe-Bilim Tasavvuru. Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
• Wang, R., Chen, J., & Wei, G.-W. (2021). "Mechanisms of SARS-CoV 2 Evolution Revealing Vaccine-Resistant Mutations in Europe and America". The Journal Of Physical Chemistry Letters, 12(49), 11850-11857.
• Elektronik Kaynaklar
• Coma, E., Catala, M., & Mendez-Boo, L. (2022, August 23). "Unravelling The Role of Mandatory Use of Face Masks For The Control of SARS-COV-2 in Schools: A Quasi-Experimental Study Nested in a Population-based Cohort in Catalonia (Spain)". Archives of Diseases in Childhood, 1-6.
• Klein, J., & Giglioni, G. (2020). Francis Bacon. (E. N. Zalta, Dü.) The Stanford Encyclopedia of Philosophy. 13.10.2022 tarihinde https://plato.stanford.edu/archives/fall2020/entries/francis-bacon/ adresinden alındı