TÜRKİYE’NİN İTHALAT TALEBİ FONKSİYONUNUN SINIR TESTİ YAKLAŞIMI İLE EBÜTÜNLEME ANALİZİ : 1970-2002

Yıl 2004, Cilt: 5 Sayı: 1, 27 - 34, 01.01.2004

Muammer Şimşek Cem Kadılar

Öz

Bu çalışma, Türkiye'nin toplam ithalat talebinin istatistiksel analizini içermektedir. Çalışmada, 1970'den 2002'ye kadar olan sınırlı bir dönemi kapsayan yıllık veriler kullanılmıştır. İthalat talebi ile ithalat talebini belirleyen etkenler olan gelir ve nispi fiyatlar arasında uzun dönemli ilişkiyi incelemek amacıyla Pesaran et al. 2001 'ın önerdiği sınır testi bounds test yöntemi kullanılmıştır. Bu testin sonucunda, ithalat hacmi ile gelir ve nispi fiyatların eşbütünleşik cointegrated oldukları görülmüştür. İthalat talebinin gelir ve nispi fiyatlara göre tahmin edilen uzun dönem esneklikleri sırayla; 0.37 ve 0.67 olarak bulunmuştur. İthalat ve ihracat fiyat esnekliklerinin toplamı -1.01 mutlak değer olarak birden büyüktür. Bu sonuçtan parasal, mali ve döviz kuru politikalarının yardımcı araçlar olarak halen mevcut olan aleyhteki ticaret dengesinin düzeltilmesinde kullanılabileceği anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

İthalat Talebi, Birim Kök, Kısıtsız Hata Düzeltme Modeli, Eşbütünleşme Analizi, Sınır Testi, Kritik Değer Sınırları

THE COINTEGRATION ANALYSIS OF TURKEY’S IMPORT DEMAND FUNCTIONS WITH BOUNDS TEST : 1970-2002

Öz

This study presents a statistical analysis of the aggregated import demand behaviour for Turkey. In this study, a small sample of annual data from 1970 to 2002 were used to investigate the long run relationship between import demand, and its determinants, namely income and relative prices, by the ‘bounds test’ method of Pesaran et al 2001 . By the results of this test, it was demonstrated that import volume, income and relative prices were cointegrated. The estimated long term elasticities of import demand with respect to income and relative prices were found as 0.37 and 0.67, respectively. As an absolute value, the sum of elasticities of import and export demand -1.01 is greater than one. Consequently, we deduce that monetary, fiscal and exchange rate policies may be used as substitutive policies to arrange unfavourable trade balance. But they are not sufficient

Anahtar Kelimeler

Import demand, unit roots, unrestricted error correction model, cointegration, bounds test, critical value bounds

Kaynakça

• BARDSEN, G. (1989) Estimation of long run coefficient in error correction models, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 51, pp. 345-350.
• D E. (2001) statistik Göstergeler, 1923-1998.
• DPT. (2002) Ekonomik ve Sosyal Göstergeler, (1950-2001).
• (2003) Temel Ekonomik Göstergeler.
• ENGLE, R.F. & GRANGER, C.V.J. (1987) Cointegration and Error Correction : Represantation, Estimation, and Testing, Econometrica, 55, pp.251-276.
• GAFAR, J.S. (1988) The determinants of import demand in Trinidad and Tobago : 1967-1984, Applied Economics, 20, pp. 303-313.
• HOUTHAKKER, H.S. & MAGEE, S.P. (1969) Income and Price Elasticities in World Trade, The Review of Economics and Statistics, 51, pp. 111-125.
• JOHANSEN, S. (1988) Statistical Analysis of Cointegration Vectors, Journal of Economic Dynamics and Control, 12 (1), pp. 231-254.
• JOHANSEN, S. & JUSELIUS, K. (1990) Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration with Application to the Demand for Money, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52, pp.169-210.
• KREMERS, J.J.M., ERICSSON, N.L. & DOLADO, J. (1992) The power of cointegration tests, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 54, pp. 325-348.
• KUTLAR, A. & M EK, M. (2001) Türkiye’de thalat Talebinin Koentegrasyon Teknikleri ile Analizi : 1987(I)-2000(II), Çukurova Üniversitesi . .B.F. V. Ulusal Ekonometri Sempozyumu 20-22 Eylül 2001.
• MAH, J.S.. (2000) An empirical examination of the disaggregated import demand of Korea – the case of information technology products, Journal of Asian Economics, 11, pp. 237-244.
• PESARAN, H., SHIN, Y. & SMITH, R.J. (2001) Bound testing approaches to the analysis of long run relationships, Journal of Applied Econometrics, 16, pp.289- 326. (http://www.econ.cam.ac.uk/faculty/pesaran/pss1r1.pdf)
• SALVATORE, D. (1995) International Economics, 5th Ed. Macmillian, New York.