Türkiye’de Vergi Gelirleri ile Ekonomik Kalkınma Arasındaki İlişki: Frekans Alanı Nedensellik Analizi

Yıl 2018, Cilt: 19 Sayı: 1, 1 - 18, 01.01.2018

Mehmet Vahit Eren Ayşe Ergin Halil İbrahim Aydın

Öz

Çalışmanın amacı, Türkiye’de 1975-2013 dönemine ait yıllık verilerle vergi gelirleri ile kalkınma arasındaki ilişkinin varlığını araştırmakla beraber söz konusu ilişkinin yönünü farklı ekonometrik testlerle analiz etmektir. Hacker ve Hatemi nedensellik testi bulgularına göre, dolaylı vergi gelirlerinden kalkınmaya doğru tek yönlü; Breitung ve Caldelon frekans alanı nedensellik testi ise toplam vergi gelirlerinden kalkınmaya, dolaysız vergi gelirlerinden kalkınmaya ve kalkınmadan dolaylı vergi gelirlerine doğru tek yönlü ilişkiler tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ekonomik Kalkınma, Vergi Gelirleri, Frekans Alanı Nedensellik Testi, Türkiye

The Relationship between Tax Revenue and Economic Development in Turkey: Frequency Domain Causality Analysis

Öz

The aim of the study is to investigate the existence of the relationship between tax revenues and development in Turkey for the period 1975-2013 and analyze the direction of the relationship with different econometric tests. According to Hacker and Hatemi causality test findings, unilateal relationship were observed towars development from indirect tax revenues, The Breitung and Caldelon frequency domain causality test, however, it was ascertained unilateal relationships towards development from total tax revenues; and towards development from direct tax revenues; and there also is unilateal relationship towards indirect tax revenues from development

Anahtar Kelimeler

Economic Development, Tax Revenue, Frequency Domain Causality Test, Turkey

Kaynakça

• Abdiyeva, R. ve Baygonuşova, D. (2016). Geçiş Ekonomilerinde Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Kırgızistan Örneği. Akademik Bakış Dergisi, (53), 59- 71.
• Altıntaş, H. ve Koçbulut, Ö. (2014). Türkiye’de Elektrik Tüketiminin Dinamikleri ve Ekonomik Büyüme: Sınır Testi ve Nedensellik Analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (43), 37-65.
• Anastassiou, T. ve Dritsaki, C. (2005). Tax Revenues and Economic Growth: An Empirical Investigation for Greece Using Causality Analysis. Journal of Social Sciences, 1 (2), 99-104.
• Bayat, T., Şahbaz, A. ve Akçacı, T. (2013). Petrol Fiyatlarının Dış Ticaret Açığı Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (42), 67-90.
• Bayat, T., Özcan, B. ve Taş, Ş. (2015). Türkiye’de Döviz Kuru Geçiş Etkisinin Asimetrik Nedensellik Testleri ile Analizi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 10(2), 7-30.
• Breitung, J. ve Candelon, B. (2006). Testing for Short and Lon Run Causality: A Frequency-Domain Approach. Journal of Econometrics, 132(2), 363-378.
• Chelliah, R. J. (1986). Changes in Tax Revenue Structure: A Case Study of India. Changes Tax Revenue Structure, Proceeding of the 42nd Congress of the International Institute of Public Finance, Athens, pp.153-165.
• Cural M. ve Çevik, N. K. (2015). Ekonomik Kalkınmanın Vergi Yapısı Üzerindeki Etkisi: 1924-2013 Dönemi Türkiye Örneği. Amme İdaresi Dergisi, 48(3), 127- 158.
• Değer, M. K. ve Pata, U. K. (2017). Türkiye’de Dış Ticaret ve Karbondioksit Salınımı Arasındaki İlişkilerin Simetrik ve Asimetrik Nedensellik Testleriyle Analizi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 18(1), 31-44.
• Demircan, E. S. (2003). Vergilendirmenin Ekonomik Büyüme ve Kalkınmaya Etkisi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (21), 97-116.
• Derya, H. (2015). Almanya ve Japonya’nın Sanayileşme Sürecinde Korumacı Politikaların Önemi. Akademik Bakış Dergisi, (48), 97-117.
• Dickey, D. A. ve Fuller, W. A. (1981). Likelihood Ratio statistics For Autoregressive Time Series with A Unit Root. Econometrica, 49(4), 1057-1072.
• Dolado, J.J. ve Lutkepohl, H. (1996). Making Wald Test Work for Cointegrated VAR Systems. Econometric Theory, 15(4) , 369-386.
• Durkaya, M. ve Ceylan, S. (2006). Vergi Gelirleri ve Ekonomik Büyüme. Maliye Dergisi, (150), 79-89.
• Dünya Bankası. Erişim Adresi http://databank.worldbank.org/data/reports.aspx? source=world-development-indicators
• Erdoğan, E. (2012). Vergi Gelirleri ile Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi: Türkiye Örneği (1998-2011 Dönemi), (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, Muğla.
• Feyzullah, M. (2013). Kamu Harcamaları ve Vergi Gelirleri Arasındaki İlişki: 1980 Sonrası Türkiye Örneği, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, Konya.
• Göçer, İ., Mercan, M., Bulut, Ş., ve Dam, M. M. (2010). Ekonomik Büyüme İle Vergi Gelirleri Arasındaki İlişki: Sınır Testi Yaklaşımı. Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, (28), 97-110.
• Granger, C. W. J. (1969). Investigating Causal Relations By Econometric Models And Cross-Spectral Methods. Econometrica, 37(1), pp. 424-438.
• Hacker, R. S. ve Hatemi-J, A. (2006). Tests for Causality Between Integrated Variables Using Asymptotic and Bootstrap Distributions: Theory and Application. Applied Economics, 38(13), 1489-1500.
• Hepsağ, A. (2009). Finansal Liberalizasyon Politikalarının Geçerliliğinin McKinnon Tamamlayıcılık Hipotezi Çerçevesinde Sınanması: Türkiye Örneği. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 3(1), 63-80.
• Kalkınma Bakanlığı. Kamu Finansmanı. Erişim Adresi http://www.kalkinma.gov.tr/Pages/EkonomikSosyalGostergeler.aspx
• Katz, C. J., Mahler, V. A. &. Franz, M. G. (1983). The Impact Of Taxes On Growth And Distribution In Developed Capitalist Countries: A Cross-National Study. American Political Science Review, 77(4), 871-886.
• Kibritçioğlu, A. (1998). İktisadi Büyümenin Belirleyicileri ve Yeni Büyüme Modellerinde Beşeri Sermayenin Yeri. AÜ Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 53(1-4), 207-230.
• Kutlar, A. ve Doğanoğlu, F. (2007). Kalkınma Sorunu. Ankara: Orion Yayınevi.
• Kwiatkowski, D. Phillips, P. C. B., Schmidt, P. ve Shin, Y. (1992). Testing The Null Hypothesis of Stationarity Against The Alternative of A Unit Root. Journal of Econometrics, 54(1-3), 159-178.
• Lee, Y. ve Gordon, R. H. (2005). Tax Structure and Economic Growth. Journal of Public Economics, 89(5-6), 1027-1043.
• Leibfritz, W., Thornton, J. ve Bibbee, A. (1997). Taxation and Economic Performance. OECD Economics Department Working Papers, No. 176
• Macek, R. (2014). The Impact of Taxation on Economic Growth: Case Study of OECD Countries. Review Of Economic Perspectives – Národohospodářský Obzor, 14(4), 309–328.
• Mangır, F. ve Ertuğrul, H. M. (2012). Vergi Yükü ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: 1988-2011 Türkiye örneği. Maliye Dergisi, (162), 256-265.
• Mendoza, E., Milesi-Ferretti, G. M. ve Asea, P. (1997). On the Effectiveness of Tax Policy in Altering Long-Run Growth: Harberger’s Superneutrality Conjecture. Journal of Public Economics 66, 99-126
• Mucuk, M. ve Alptekin, V. (2008). Türkiye’de Vergi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: VAR Analizi (1975 - 2006). Maliye Dergisi, (155), 159-174.
• Ng, S. ve Perron, P. (2001). Lag Length Selection and the Construction of Unit Root Tests with Good Size and Power. Econometrica, (69), 1529–1554.
• Paksoy, S. ve Bakan, S. (2010). Türkiye'de Uygulanan Vergi Politikaları ve Ekonomik Büyüme Üzerine Etkileri: (1980 Sonrası). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(32), 150-170.
• Phillips, P.C.B. ve Perron, P. (1988). Testing for A Unit Root in time Series Regression. Biometrika, 75(2), 335-346.
• Saqib, S., Ali, T., Riaz, M. F., Anwar, S. ve Aslam, A. (2014). Taxation Effects on Economic Activity in Pakistan. Journal of Finance and Economics, 2(6), 215- 219.
• Sevüktekin, M. ve Çınar, M. (2014). Ekonometrik Zaman Serileri Analizi, Bursa: Dora Yayıncılık.
• Solow, R. (1956). A Contribution to the Theory of Economic Growth. The Quarterly Journal of Economics, 70(1), 65-94.
• Taş, S., Ağır, H. ve İğde, G. (2016). İhracat ve Ekonomik Büyümenin Nedensellik Analizi: Türkiye Örneği. EconWorld2016, Barcelona, Spain.
• Temiz, D. (2008). Türkiye’de Vergi Gelirleri Ve Ekonomik Büyüme İlişkisi 1960- 2006 Dönemi. 2. Ulusal İktisat Kongresi, DEÜ İzmir İktisat Kongresi, İzmir.
• Toda, H. Y. ve Yamamoto, T. (1995). Statistical Inference in Vector Autoregressions With Possibly Integrated Processes. Journal of Econometrics, 66(2), 225-250.
• Todaro, M. P. ve Smith, S. C. (2012). Economic Development, 11. Edition, USA: Addison-Wesley.
• Tosun, S. ve Abizadeh, S. (2005). Economic Growth and Tax Components: An Analysis of Tax Changes in OECD. Applied Economics, 37, 2251–2263.
• Turan, T. (2008). Maliye Politikası Araçlarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkileri: Bir Literatür İncelemesi. Sayıştay Dergisi, (69), 17-35.
• William, E. ve Rebelo, S. (1993). Fiscal Policy and Economic Growth: An Empirical Investigation. Journal of Monetary Economics, 32(3), 417-45.
• Yılancı, Veli (2015). Zaman Serileri Analizi. Sakarya Ekonometri Seminerleri Ders Notları, Sakarya.
• Yıldırım, S., Ertuğrul, H. M. ve Soytaş, U. (2015). Türkiye’de Aylık İstihdam Serisinin Durağanlığı: Geleneksel, Yapısal Kırılmalı ve Mevsimsel Birim Kök Test Uygulamaları. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(4), 91-102.
• Yılmaz, G. S. (2012). Türkiye’de Dolaylı Vergilerin Politik Ekonomisi:1950-2011 Dönemi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı, Aydın.