Türkiye’de Enflasyon ve Döviz Kuru Arasındaki İlişki: Granger ve Yoon 2002 Saklı Eşbütünleşme Yaklaşımı

Yıl 2020, Cilt: 21 Sayı: 2, 53 - 62, 01.07.2020

Dilek Tandoğan

Öz

Çalışmada Türkiye’de enflasyon ve döviz kuru arasındaki ilişki 2006:01-2019:02 dönemi için Engle ve Granger 1987 Eşbütünleşme ve Granger ve Yoon 2002 Saklı Eşbütünleşme yaklaşımları ile araştırılmıştır. Engle ve Granger Eşbütünleşme 1987 test sonuçları enflasyon ve döviz kuru arasında uzun dönemde bir ilişkisi olmadığını ortaya koymuştur. Granger ve Yoon 2002 Saklı Eşbütünleşme test sonuçlarına göre; enflasyon ve döviz kuru serilerinin pozitif bileşenleri arasında eşbütünleşme ilişkisi tespit edilmiştir. Döviz kurunda meydana gelen pozitif şoklar enflasyona pozitif olarak yansımaktadır. Elde edilen bu bulgunun önemi politika yapıcılara döviz kurunda meydana gelecek piyasa şartlarından kaynaklanmayan şokların kontrol edilebilmesi durumunda enflasyon ile mücadele edilebileceğini ortaya koymasıdır.

Anahtar Kelimeler

Döviz Kuru, Enflasyon, Saklı Eşbütünleşme, Türkiye

The Relationship Between Inflation and Exchange Rate in Turkey: Granger and Yoon 2002 Hidden Cointegration Approach

Öz

In the study, the relationship between inflation and Exchange rate has been investigated by using Engle and Granger 1987 and Engle and Yoon 2002 hidden cointegration tests for the period of 2006:01-2019:02 in Turkey. The results of Engle and Granger 1987 cointegration tests indicate that there is not a relation between inflation and exchange rate in the long run. On the other hand according to the results of Granger and Yoon 2002 hidden cointegration test there is a cointegration relation between positive components of inflation and exchange rate. An increase of positive shocks in exchange rate increases inflation rate. The significance of this empirical results is that policy makers can struggle with inflation if shocks that do not arise from market conditions in exchange rates can be controlled

Anahtar Kelimeler

Exchange Rate, Inflation, Hidden Cointegration, Turkey

Kaynakça

• Achsani, N. A., Fauzi, A. J. F A. ve Abdullah, P. (2010), The relationship between ınflation and real exchange rate: Comparative study between ASEAN+3, the EU and North America, European Journal of Economics, Finance and Administrative Sciences, 18: 69-76.
• Akdemir, S. Ve Özçelik, M. (2018), Döviz kurlarının yurtiçi fiyatlara geçiş etkisi: Türkiye ekonomisi 2003-2017 dönemi uygulaması, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 14(1): 35-50.
• Asad, I., Ahmad, N. ve Hussain, (2012), Impact of real effective Exchange rate on inflation in Pakistan, Asian Economic and Financial Review, 2(8):983-990.
• Ayvaz Güven, E. ve Uysal, D. (2013), Türkiye’de döviz kurlarındaki değişme ile enflasyon arasındaki ilişki (1983-2012), Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 5(9): 141-156.
• Berument, H. (2002), Döviz kuru hareketleri ve enflasyon dinamiği: Türkiye örneği, Bilkent https://core.ac.uk/download/pdf/7142108.pdf Yayınları, 1-15. Erişim Adresi
• Berument, H. ve Paşaoğulları, M. (2003), Effects of the real exchange rate on output and inflation: Evidence from Turkey, Developing Economies, 41(4): 401- 435.
• Bozdağlıoğlu, E. Y. ve Yılmaz, M. (2017), Türkiye’de enflasyon ve döviz kuru ilişkisi: 1994-2014 yılları arası bir inceleme, BEÜ AKADEMİK İZDÜŞÜM DERGİSİ, 2(3): 1-20. Erişim adresi http://dergipark.gov.tr/download/issue- full-file/31277
• Bulut, Ş. (2017), Fiyatlar genel düzeyi ile döviz kuru arasındaki eşbütünleşme ve nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği, Aydın İktisat Fakültesi Dergisi, 2(1): 1- 10.
• Dereli, D. D. (2018), Türkiye’de döviz kuru ile enflasyon arasındaki ilişkinin analizi (2005-2017), Turkish Studies International Academic Journals, 13(30): 137- 150.
• Engle, R. F. ve Yoo, B. S. (1987), Forecasting and testing in co-integrated systems, Journal of Econometrics, 35(1): 143-159.
• Engle, R.F. ve Clive W.J. Granger, (1987), Cointegrationand error correction: representation, estimation, and testing, Econometrica, 55: 251-276.
• Fetai, B., Koku, P.S., Caushi, A. ve Fetai, A. (2016), The relationship between exchange rate and inflation: The case of Western Balkans countries, Journal of Business, Economics and Finance (JBEF), 5(4): 360-364.
• Granger, C.W. ve Yoon, G. (2002), Hidden cointegration, University of California, Department of Economics Working Paper. San Diego: University of California.
• Gül, E. ve Ekinci, A. (2006), Türkiye’de enflasyon ve döviz kuru arasındaki nedensellik ilişkisi: 1984 – 2003, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1): 91-105.
• Güneş, Ş. (2013), Türkiye’de kur rejimi uygulaması ve enflasyon ilişkisi üzerine bir analiz, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(2): 65-77.
• Işık, N., Acar, M. ve Işık, H. B. (2004), Enflasyon ve döviz kuru ilişkisi: Bir eşbütünleşme analizi, Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, 9(2): 325-340.
• Kamin S.B. ve Klau, M. (2003), A multi-country comparison of the linkages between ınflation and exchange rate competitiveness, International Journal of Finance and Economics, 8(2): 167–184.
• Kofoğlu, İ.H., Küçükkale, Y. ve Yamak, R. (2018), Faiz oranları, döviz kurları ve çekirdek fiyat endeksleri arasındaki dinamik ilişkiler: Türkiye örneği, Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(6): 1111- 1118.
• Lado, E. P. Z. (2015), Test of relationship between exchange rate and ınflation in South Sudan: Granger-Causality approach, Economics, 4(2): 34-40.
• Okur, A. (2017), Türkiye ekonomisinde faiz oranı ve döviz kurunun enflasyon hedefi üzerine etkisi, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 8(13): 146-164.
• Sever, E. ve Mızrak, Z. (2007), Döviz kuru, enflasyon ve faiz oranı arasındaki ilişkiler: Türkiye uygulaması, Selçuk Üniversitesi İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13: 265-283.
• Seyidoğlu, H. (2007), Uluslararası iktisat teori politika ve uygulama, İstanbul, Güzem Can Yayınları.
• Syzdykova, A. (2016), Döviz kuru ve enflasyon arasındaki ilişki: BRIC ülkeleri örneği, Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(6): 1-14.
• Şener, S., Yılancı, V. ve Tıraşoğlu, M. (2013), Petrol fiyatları ile Borsa İstanbul’un kapanış fiyatları arasındaki saklı ilişkinin analizi, Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13(26): 231-248.
• Taylor, J., (2000), Low inflation, pass-through, and the pricing power of firms, European Economic Review, 44(7): 1389–1408.
• Terzi, H. ve Kurt, S. (2007), Türkiye'de dolarizasyon sürecinde döviz kuru ve enflasyon ilişkisi, Ekonomik Yaklaşım, 18(64): 1-22.
• Thaddeus, O. E. ve Nnneka, A. B. (2014), Exchange Rate, Inflation and Interest Rates Relationships: AnAutoregressive Distributed Lag Analysis, Journal of Economics and Development Studies, 2(2): 263-279.
• Woo, W. (1984), Exchange rates and the prices of nonfood, nonfuel products, Brookings Papers on Economic Activity, (2): 511-530.
• Yapraklı, S. ve Kaplan, F. (2012), Türkiye’de uygulanan açık enflasyon hedeflemesi stratejisinin başarısı üzerine ekonometrik bir değerlendirme, H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(2): 185-208.
• Yılancı, V. ve Aydın, M. (2018), Türkiye’de kadın okullaşmasının ekonomik büyüme üzerindeki etkisi: Rals-eg eşbütünleşme testi yaklaşımı, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, Prof. Dr. Harun Terzi Özel Sayısı:101-112.
• Yıldız, Ş. ve Başar, S. (2018), Türkiye’de enflasyon, faiz oranı ve döviz kuru arasındaki ilişkinin nedensellik analizi, Turkish Studies International Academic Journals, 13(7): 309-328.