THE EFFECT OF SOCIO-STRUCTURAL AND PSYCHOLOGICAL MOTIVATIONAL EMPOWERMENT ON ORGANIZATIONAL AGILITY

Yıl 2023, Cilt: 24 Sayı: 1, 321 - 342, 22.01.2023

Işıl Seyrani Aktan M. Adil Salepçioğlu

https://doi.org/10.31671/doujournal.1198144

Öz

This study was conducted to reveal the effect of socio-structural and psychological motivational empowerment of employees on organizational agility. In the study, first of all, the theoretical framework regarding the modern management approach and related organizational structures, personnel empowerment and organizational agility in the post modern management approach was created, and then the data on the questionnaire applied within the scope of the research were included. The research population consists of employees of organizations operating in the field of laboratory services in Istanbul, Turkey. Quantitative research approach was used in the study. The questionnaire forms consisted of demographic questions and personnel empowerment and organizational agility scales, which included two-dimensional expressions as "Socio-Structural" and "Psychological Motivational", and a 5-point Likert scale was used. Socio-structural dimension of empowerment was assessed using the scale developed by Spreitzer (1997) & Zanzi (1987) and adapted by T. Akgemci & M.F. Çavuş (2006). In addition to, psychological-motivational dimension of empowerment was assessed using the scale developed by Spreitzer (1995) and adapted by T. Akgemci ve M.F. Çavuş (2006). Furthermore, organizational agility was assessed using the scale developed by Sharifi and Zhang (1999) and adapted by B. Akkaya and A. Tabak (2018). Structural equation model (SEM) was applied by using AMOS 24 and SPSS 22.0 package programs in the analysis of the data. The validity of the applied qustionnaires was evaluated with confirmatory factor analysis, and the reliability was evaluated with Cronbach's alpha values. Skewness and kurtosis values were checked for normality test. All tests were performed at p<0.05 significance level.
As a result, in this study, it was determined that empowerment and the socio-structural dimension of empowerment had a positive effect on organizational agility (86%, p < 0.05; 67%, p=0.05, respectively), while the psychological-motivational dimension of empowerment had no effect on organizational agility (p > 0.05).

Anahtar Kelimeler

Organization, Organizational Agility, Empowerment, Organization Culture, Organizational Climate

SOSYO-YAPISAL VE PSİKOLOJİK MOTİVASYONEL PERSONEL GÜÇLENDİRMENİN ÖRGÜTSEL ÇEVİKLİK ÜZERİNE ETKİSİ

Öz

Bu çalışma, çalışanların sosyo-yapısal ve psikolojik-motivasyonel olarak güçlendirilmelerinin örgütsel çeviklik üzerindeki etkisini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Çalışmada öncelikle modern yönetim anlayışı ve buna bağlı organizasyonel yapılar, modern sonrası yönetim anlayışı içerisinde yer alan personel güçlendirme ve örgütsel çeviklik ile ilgili teorik çerçeve oluşturulmuş, daha sonra araştırma kapsamında uygulanan ankete dair verilere yer verilmiştir. Araştırma evreni, Türkiye’ nin İstanbul şehrinde bulunan ve laboratuvar hizmeti alanında faaliyet gösteren kuruluş çalışanlarından oluşmaktadır. Çalışmada nicel araştırma yaklaşımından yararlanılmıştır. Anket formları, demografik sorular ile “Sosyo-Yapısal” ve “Psikolojik-Motivasyonel” olmak üzere iki boyutlu ifadeleri içeren personel güçlendirme ve örgütsel çeviklik ölçeklerinden oluşmaktadır. 5’li Likert ölçeği kullanılmıştır. Bu çalışmada personel güçlendirmenin sosyo-yapısal boyutunu araştırmak için Spreitzer (1997) & Zanzi (1987) tarafından geliştirilen ve T. Akgemci & M.F. Çavuş (2006) tarafından uyarlanan ölçek kullanılmıştır. 'Personel güçlendirmenin psikolojik boyutunu araştırmak için de Spreitzer (1995) tarafından geliştirilen ve T. Akgemci ve M.F. Çavuş (2006) tarafından uyarlanan ölçekten yararlanılmıştır. Bununla birlikte Sharifi ve Zhang (1999) tarafından geliştirilip B. Akkaya ve A. Tabak (2018) tarafından uyarlanan ölçek ise örgütsel çevikliğinin araştırılması için kullanılmıştır.
Yapısal eşitlik modeli (YEM) uygulanan araştırmada verilerin analizinde AMOS 24 ve SPSS 22.0 paket programlarından yararlanılmıştır. Uygulanan anketlerin geçerliliği doğrulayıcı faktör analizi ile, güvenilirliği ise Cronbach’s alpha değerleri ile değerlendirilmiştir. Normallik testi için çarpıklık ve basıklık değerlerine bakılmıştır. Bütün testler p<0.05 anlam düzeyinde gerçekleştirilmiştir.
Sonuç olarak, bu çalışmada, personel güçlendirmenin ve personel güçlendirmenin sosyo-yapısal boyutunun örgütsel çeviklik üzerinde pozitif yönde etkisi olduğu saptanırken (sırasıyla %86, p < 0.05; %67, p=0.05), personel güçlendirmenin psikolojik-motivasyonel boyutunun ise örgütsel çeviklik üzerinde etkisi olmadığı saptanmıştır (p > 0.05).

Anahtar Kelimeler

Örgüt, Örgütsel Çeviklik, Personel Güçlendirme, Örgüt Kültürü, Örgüt İklimi.

Kaynakça

• Altindiş, S. ve Özutku, H. (2011). Psikolojik güçlendirme ve güçlendirmeyi etkileyen faktörler: Türkiye’deki devlet hastanelerinde bir araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 161-191.
• Arzu, A. A. (2005). Sürdürülebilir süreç yönetimi. İstanbul: Kalder.
• Asgarnezhad Nouri, B. ve Mir Mousavi, M. (2020). Effect of cooperative management on organizational agility with the mediating role of employee empowerment in public transportation sector. Cuadernos de Gestión, 20(2), 15-46. doi: 10.5295/cdg.170873ba
• Çetin, C. ve Lütfi, A. (2017). Toplam kalite yönetimi. İstanbul: Beta Yayınevi.
• Daft, Richard L. (2015). Örgüt kuramları ve tasarımını anlamak. (Çev. Ö. N. Timurcandan Özmen). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim ve Danışmanlık Tic. Ltd. Ş. (Orijinal yayın tarihi, 2010)
• Farahani, A. ve Salimi, F. (2015). The study of the relationship between employees’ empowerment and organizational agility: A case study in Azarab industrial company. European Online Journal of Natural and Social Sciences, 4, 1067-1075.
• Grubenmann, S. (2017). Matrix organisation. Journalism Practice, 11(4), 458-476. doi: 10.1080/17512786.2016.1140588
• Gencer, C. ve Kayacan, A. (2017). Yazılım proje yönetimi: Şelale modeli ve çevik yöntemlerin karşılaştırılması. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 10(3), 335-352. DOI: 10.17671/gazibtd.331054
• Harraf, A. ve Wanasika, I. (2015). Organizational agility, The Journal of Applied Business Research, 31(2), 675-686.
• Karadirek, İ. (2022). Personel güçlendirmenin örgütsel bağlılığa etkisi: sivil toplum kuruluşu örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Özdil Demirel, E. ve Güler, M. (2022). Örgütsel çeviklik üzerine yapılmış çalışmaların teorik açıdan incelenmesi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 9(1), 361-378. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/asead/issue/68364/1051100
• Ryynänen, H. (2012). A social network analysis of internal communication in a matrix organisation-the context of project business. International Journal of Business Information Systems, 11(3), 324. doi: 10.1504/ijbis.2012.049569
• Saha, N., Gregar, A. ve Sáha, P. (2017). Organizational agility and HRM strategy: Do they really enhance firms’ competitiveness? International Journal of Organizational Leadership, 6(3), 323-334. doi: 10.33844/ijol.2017.60454
• Serrat, O. (2017). On networked organizations. In Knowledge solutions içinde (781-796. ss). Singapore: Springer. https://doi.org/10.1007/978-981-10-0983-9_85
• Şenel, Ö. (2006). Personel güçlendirmenin örgüt kültürüne etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir. Erişim adresi https://tez.yok.gov.tr/
• Tamer, K. (2014). İşletme yöneticiliği. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Yıldız, A. ve Kaya, S. (2017). İşletmelerde rekabet avantajı sağlama aracı olarak personel güçlendirme. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, 17(1), 1-21. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/uobild/issue/42547/512753
• Zitkiene, R. ve Deksnys, M. (2018). Organizational agility conceptual model. Montenegrin Journal of Economics, 14(2), 115-129. doi:10.14254/1800-5845/2018.14-2.7