THE RELATIONSHIP BETWEEN FOREIGN EXCHANGE RISK AND FINANCIAL PERFORMANCE IN FIRMS REGISTERED TO STOCK EXCHANGE ISTANBUL INFORMATICS INDEX

Yıl 2024, Cilt: 25 Sayı: 1, 183 - 194, 20.12.2023

Emine Karaçayır

https://doi.org/10.31671/doujournal.1340443

Öz

This study aims to empirically examining the effect of foreign exchange risk on financial performance, stock returns and profitability of firms. In this study, the effect of foreign exchange risk on firm performance was researched for 23 firms in BIST Informatics Index by using the quarterly data for 2014-2022 with the panel data method. Net foreign exchange position/shareholders’ equity and net foreign exchange position/total assets indicated the foreign exchange risk whilst the return on assets, Tobin’s Q, and the stock return showed the firm performance. The analysis was conducted by establishing 3 different models. According to the empirical data obtained in the study, it was discerned that the foreign exchange risk affected the firm profitability negatively and stock returns positively while its effect on the firm performance was not statistically significant. Also, it was found that the firm size affected the firm profitability and firm performance positively whilst its effect on stock returns was not statistically significant. Moreover, it was identified that the variable of leverage affected the firm profitability and firm performance negatively whereas its effect on stock returns was not statistically significant.

Anahtar Kelimeler

Currency Risk, Firm Perfomance, Panel Data Analysis

BIST BİLİŞİM ENDEKSİNE KAYITLI FİRMALARDA KUR RİSKİ VE FİNANSAL PERFORMANS İLİŞKİSİ

Öz

Çalışma, kur riskinin firmaların finansal performansı, hisse senedi getirileri ve karlılıkları üzerindeki etkisini ampirik olarak incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmada, 2014-2022 yıllarına ait çeyrek dönemlik veriler kullanılarak, BIST Bilişim Endeksi’nde yer alan 23 firma için kur riskinin firma performansına etkisi panel veri yöntemi kullanılarak araştırılmıştır. Kur riski; net yabancı para pozisyonu / özkaynaklar ve net yabancı para pozisyonu/toplam kaynaklar ile firma performansı aktif karlılık, Tobin’s Q oranları ve hisse senedi getirisi ile ifade edilmiştir. Analiz 3 farklı model kurularak gerçekleştirilmiştir. Çalışmada ulaşılan ampirik bulgulara göre kur riskinin firma kârlılığını olumsuz, hisse senedi getirilerini olumlu etkilediği sonucuna ulaşılırken firma performansı üzerindeki etkisinin anlamsız olduğu görülmüştür. Aynı zamanda firma hacmi firma kârlılığını ve performansını olumlu etkilerken, hisse senedi getirileri üzerindeki etkisinin ise anlamsız olduğu görülmüş. Kaldıraç değişkeninin firma kârlılığını ve performansını olumsuz etkilediği, hisse senedi getirileri üzerindeki etkisinin de anlamsız olduğu görülmüştür. Büyüme değişkeninin firma kârlılığını olumlu etkilediği, firma performansı ve hisse senedi getirileri üzerindeki etkisinin anlamsız olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Kur Riski, Finansal Performans, Panel Veri.

Kaynakça

• Acar Boyacıoğlu, M., ve Çürük, D. (2016). Döviz kuru değişimlerinin hisse senedi getirisine etkisi: Borsa İstanbul 100 endeksi üzerine bir uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 70, 143-156.
• Adler, M., ve Dumas, B. (1984). Exposure to currency risk: Definition and measurement, Financial Management, 13(2),41-56.
• Akpınar, O. (2016). Sermaye yapısının firma performansına etkisi: Borsa İstanbul’da bir uygulama. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(1), 290-302.
• Arellano, M. (1987). Computing robust standard errors for within-groups estimators. Oxford Bulletin of Economics And Statistics, 49(4), 431-434. https://doi.org/10.1111/j.1468- 0084.1987.mp49004006.x.
• Barakalı, O. C., ve Elmas, B. (2022). Kur riskinin piyasa değerine etkisi: Borsa İstanbul’da bir analiz. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(2), 277-289.
• Beck, N. ve Katz, J. N. (1995). What to do (and not to do) with time series cross section data. American Political Science Review, 89, 634-647. Retrieved from https://www.jstor.org/
• Breusch, T. S. ve Pagan, A. R. (1980). The lagrange multiplier test and ıts applications to model specification in econometrics. The Review of Economic Studies, 47(1), 239-253. https://doi.org/10.2307/2297111.
• Büker, S., ve Çelikkol, H. (2019). Döviz kuru riski yönetim teknikleri ve sdş ortağı Kobi’lerin bu tekniklerden yararlanabilme olanakları. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 59, 123-139.
• Cengiz, S., ve Tosunoğlu, B. (2018). Denetim komitesi özelliklerinin firma performansı üzerine etkisi: Ampirik bir araştırma. Ida Academia Muhasebe ve Maliye Dergisi, 1(2), 1-20.
• Ceylan, S. ve Şahin, B.Y. (2015). Hisse senedi fiyatları ve döviz kuru ı̇lişkisi. The Journal of Academic Social Science Studies, 37, 400-408.
• Dozen, B., ve Başkan, T. D. (2020). Firma performansının kar dağıtımına etkisi: sürdürülebilirlik endeksine tabi firmalarda değerlendirme. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 85, 257-268.
• Driscoll, J. C. ve Kraay, A. C. (1980). Consistent covariance matrix estimation with spatially dependent panel data. Review of Economics And Statistics, 80, 549-560. Retrieved from https://direct.mit.edu/
• Froot, K. A. (1989). Consistent covariance matrix estimation with cross-sectional dependence and heteroskedasticity in financial data. Journal of Financial And Quantitative Analysis, 24(3), 333- 355. Retrieved from https://www.jstor.org/
• Hodler, J. E. (1982). Exposure to exchange-rate movements. Journal of International Economics, 13(3-4), 375-386.
• Jorion, P. (1990). The exchange-rate exposura of us multinationals, 63(3), Journal of Business, 331-345.
• Keloharju, M. ve Niskanen, M. (1997). Why do firms raise foreign currency denominated dept. Helsinki School of Economis and Business Adminisration Working Papers, 6.
• Luo, H. R., ve Wang, R. (2018). Foreign currency risk hedging and firm value ın China. Journal of Multinational Financial Management, 47(48), 129-143.
• Mahapatra, S., ve Bhaduri, S. N. (2019). Dynamics of the impact of currency fluctuations on stock markets in India: Assessing the pricing of exchange rate risks. Borsa Istanbul Review, 19(1), 15-23.
• Moffett, M. H., ve Karlsen, J. K. (1994). Managing foreign exchange rate economic exposure. Journal of International Financial Management & Accounting, 5(2), 157-175.
• Muller, A. ve Verschoor, W.F.C. (2006). Foreign exchange risk exposure: survey and suggestions. Journal of Multinational Financial Management, 16, 385-410.
• Mutluay, A. H., ve Turaboğlu, T. T. (2013). Döviz kuru değişimlerinin firma performansına etkileri: Türkiye örneği. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 7(1), 59-78.
• Nydhal, S. (1999). Exchange rate exposure, foreign ınvolvement and currency hedging of firms: Some Swedish evidence. European Financial Management, 5(2), 241-257.
• Özmerdivanlı, A. (2023). Sürdürülebilirlik finansal performans ı̇lişkisinin Borsa İstanbul’da ı̇ncelenmesine ı̇lişkin bir araştırma, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 58(1), 917-931.
• Pekkaya, M., ve Bayramoğlu, M. F. (2008). Hisse senedi fiyatları ve döviz kuru arasındaki nedensellik ilişkisi: YTL/USD, İMKB 100 ve S&P 500 üzerine bir uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 38, 163-176.
• Pesaran, M. H. (2007). A Simple panel unit root test in the presence of cross-section dependence. Journal of Applied Econometrics, 22, 265-312. https://doi.org/10.1002/jae.951.
• Pesaran, M. H. (2004). General diagnostic test for cross section dependence ın panels (IZA Discussion Paper No. 1240). Retrieved from http://ftp.iza.org/dp1240.pdf.
• Rogers, W. (1994). Regression standard errors ın clustered samples. Stata Technical Bulletin, 3(13). Retrieved from https://www.stata.com/products/stb/
• Sevil, G. ve Yılmaz, H. (2007). Döviz kuru riski ve yönetimi. Erişim adresi: http://kalkinma.org/?goster.asp?sayfa=makale&id=65
• Shapiro, A. C. (1975). Exchange rate changes, ınflation, and the value of the multinational corporation. The Journal of Finance, 30(2), 485-502.
• Şamiloğlu, F., ve Ünlü, U. (2010). Sahiplik yapısı ve firma performansı arasındaki ilişki: İMKB 100 endeksi firmaları üzerine bir uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 46, 66-73.
• Şenol, Z. ve Karaca, S. S. (2017). Finansal risklerin firma değeri üzerine etkisi: BİST örneği. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 3(1), 1-18.
• Şenol, Z., ve Koç, S. (2021). Kur riski ve kur riski yönetiminin firma performansına etkisi. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 6(2), 534-564.
• Tomlin, B. ve Fung, L. (2010). The effect of exchange rate movements on heterogeneous plants: A Quantile regression analysis. Bank of Canada Working Paper, 2-30.
• Topaloğlu, E. E. (2018). Finansal riskler ile firma değeri arasındaki ilişkinin belirlenmesi: Borsa İstanbul firmaları üzerine bir uygulama. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2), 287-301.
• Topcu, M., ve Öztekin, B. S. (2021). Finansal gelişme ile firma performansı arasındaki ilişki: Borsa İstanbul’da sektörel bir uygulama. Maliye ve Finans Yazıları, 116, 37-56.
• Ünal, O., ve Altın, H. (2010). Döviz kur riski ile şirket değeri arasındaki ilişkinin İMKB otomotiv sektöründe analizi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(26), 277-287.
• Wooldridge, J. M. (2002). Econometric analysis of cross section and panel data. London: The MIT Press Cambridge.
• Yerekapan, A., ve Eskin, İ. (2020). Kurumsal risk yönetimi ve firma büyüklüğünün firma performansı üzerine etkisi: Bist örneği. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 15(1), 61-7.