DEMOKRASİ, ENFLASYON VE FİNANSAL GELİŞME ARASINDAKİ İLİŞKİ: BİR NEDENSELLİK ANALİZİ

Yıl 2025, Cilt: 26 Sayı: 1, 151 - 168, 24.01.2025

Servet Kapçak

https://doi.org/10.31671/doujournal.1459205

Öz

Sürdürülebilir kalkınma sürecini ekonomik faktörlerinin yanı sıra politik faktörler de etkilemektedir. Devletler, oturmuş bir demokrasi kültürüyle birlikte düşük enflasyon ve gelişmiş bir finansal sistem arzu etmektedirler. Bu makalede, Türkiye örneği ele alınarak demokrasi, enflasyonun ve finansal gelişmeler arasındaki ilişki araştırılmaktadır. Modelde demokrasi, enflasyon ve finansal gelişmeler gibi değişkenler kullanılmıştır. Bu değişkenlere ait 1990-2021 dönemine ilişkin veriler kullanılmıştır. Modelde değişkenlerin yönünü belirlemek için Granger (1969) nedensellik temeline dayanan Toda-Yamamoto (1995) nedensellik yöntemi kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, demokrasi hem finansal gelişmeler hem de enflasyon üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Ayrıca enflasyon finansal gelişmeler üzerinde anlamlı tespit edilmiştir. Bu sonuçlar bağımlı değişken olan finansal gelişmeleri açıklamada kolaylık sağlamaktadır. Toda-Yamamoto (1995) nedensellik testi sonuçlarına göre, demokrasiden enflasyona ve finansal gelişmelere doğru tek taraflı nedenselliğin varlığına rastlanılmıştır. Başka bir bulguya göre enflasyondan finansal gelişmelere tek yönlü nedensellik bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Demokrasi, Enflasyon, Finansal Gelişmeler, Türkiye

RELATIONSHIP BETWEEN DEMOCRACY, INFLATION AND FINANCIAL DEVELOPMENT: A CAUSALITY ANALSYS

Öz

In addition to economic factors, political factors also affect the sustainable development process. States desire a well-established culture of democracy, low inflation and a well-developed financial system. In this article, the relationship between democracy, inflation and financial developments is investigated by using he case of Turkey. Variables such as democracy, inflation and financial development are included in the model. Data on these variables for the period 1990-2021 were used. Toda-Yamamoto (1995) causality method based on Granger (1969 was applied to determine the direction of the variables in the model. According to the results of the analysis, democracy is not capitalized is found to be statistically significant for both financial development and inflation. Moreover, inflation is found to be significant In relation to financial development developments. These results help explain the dependent variable of the dependent variable, financial development According to the results of Toda-Yamamoto (1995) causality test, unilateral causality was found from democracy to inflation and financial development Additionally unidirectional causality was found from inflation to financial developments.

Anahtar Kelimeler

Democracy, Inflation, Financial Developments, Turkey

Kaynakça

• Abu, N. M., Wahid, A. N. M., Shahbaz, M. ve Azim, P. (2011). Inflation and financial sector correlation: The case of Bangladesh. International Journal of Economics and Financial Issues, 1(4),145-152.
• Akbakay, Z., (2022). Gelişmekte olan ülkelerde enflasyonun politik ve kurumsal belirleyicileri. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 57(3), 2347-2363.
• Alasgaarli, F. ve Sekmen, T. (2021). Asya ülkelerinde finansal gelişme, ekonomik büyüme ve enflasyon ilişkisi. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 9(2), 19-48.
• Alimi, S. (2014). DOLS cointegration vector estimation of the effect of ınflationand financial deepening on output growth in Nigeria. Munich Personal RePEc Archive, 1-15.
• Almalki, A. M., ve Batayneh, K. I. (2015). The relationship between inflation and financial development in Saudi Arabia. The Journal of Developing Areas, 49(6), 321–332.
• Atabey, A. Ö., ve Şerbetçi, A. (2023). Demokratik gelişme, finansal gelişme ve iktisadi büyüme ilişkisi: AB ülkeleri için dinamik panel veri analizi. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 8(22), 900-918.
• Bandura, W. N. (2020). Inflation and finance-growth nexus in Sub-Saharan Africa. Journal of African Business, 1-13.
• Başar, S. ve Yıldız, Ş. (2012). İktisadi büyümenin demokratikleşmeye etkisi üzerine bir araştırma. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(3), 9-38.
• Beşkaya, A. ve Manan, Ö. (2009). Ekonomik özgürlükler ve demokrasi ile ekonomik performans arasındaki ilişkinin zaman serileri ile analizi: Türkiye Örneği. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(10), 47–76.
• Burnie, D.A. (2019). Democracy, dictatorship, and economic freedom signals in stock market. Journal of Financial Economics, 1-16.
• Catao, L. A. V. ve Terrones, M. E. (2005). Fiscal deficits and inflation. Journal of Monetary Economics, 52, 529–554.
• Delis, M. D., Hasan, I., ve Ongena, S. (2020). Democracy and credit. Journal of Financial Economics, 136(2), 571-596.
• Demirhan, B., ve Demirhan, E. (2019). Gelişmişlik düzeylerindeki farklılıklara göre demokrasinin enflasyon üzerindeki etkisi: Bir panel veri analizi. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 11(21), 463-471.
• Dickey, D. ve Fuller, W. (1979). Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root. Journal of the American Statistical Association, 74, 427–431.
• Emek, Ö. F. ve Düşünceli, F. (2021). Türkiye’de katılım bankacılığı sektörü bağlamında finansal gelişmeler, enflasyon ve ekonomik büyüme ilişkisinin incelenmesi. Aydın İktisat Fakültesi Dergisi, 6(2), 83-98.
• Emek, Ö. F. ve Tatoğlu, F. Y. (2020). Gelir eşitsizliği ile enflasyon ilişkisinin gelişmişlik düzeyine göre heterojen panel veri modelleri ile analizi. Sosyal Güvenlik Dergisi. 10(2), 301-2012.
• English, W.B. (1999). Inflation and financial sector size. Journal of Monetary Economics, 44, 379–400.
• Felek, Ş., Yayla, N. ve Çağlar, A. (2017). Türkiye’de AB doğrudan yatırımları, finansal gelişme ve ekonomik büyüme ilişkisine ARDL Yaklaşımı. International Journal of Economic and Administrative Studies, 20,63-82.
• Fenira, M. (2014). Democracy: A determinant factor in reducing ınflation. International Journal of Economics and Financial Issues. 4(2), 363-375
• Fry, M. J. (1988). Money, Interest and banking in economic development. Baltimore: John Hopkins University Press.
• Ghardallou, W.(2022). Financial system development and democracy: A Panel Smooth Transition Regression Approach for developing countries. Journal of the Knowledge Economy, 13, 1714–1735.
• Gillman, M. (2005). Contrasting models of the effect of inflation on growth. Journal of Economic Surveys, 19, 113–136.
• Granger, C. W. J., (1969). Investigating causal relations by econometric models and crossspectral models. Econometrica, 37, 424–438.
• Gujarati, D. N (2006). Essential of Econometrics. (3rd Edition). McGraw Hill
• Haber, S. H., North, D. C., ve Weingast, B. R. (2008). Political institutions and financial development. California: Stanford University Press.
• Holmwood, J. (2020). “İşlevselcilik” sosyoloji sözlüğü. (Çev. B. Turner, K. Akbaş ve A. Beyaz). İstanbul: Pinhan.
• Huang, Y. (2010). Political institutions and financial development: An empirical study. World Development, 38(12), 1667-1677.
• Kapçak, S., ve Özdemir, İ. (2023). Gelişmekte olan ülkelerde dış ticaret, işsizlik ve enflasyonun ekonomik büyüme üzerindeki etkisi: Panel veri analizi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 24(2), 243-254.
• Kim, D. ve Lin, S. (2010). Dynamic relationship between inflation and financial development. Macroeconomic Dynamics, 14(3), 343-364.
• Lipset, S. M. (1959). Some social requisites of democracy: Economic development and political legitimacy, The American Political Science Review, 53(1), 69-105. https://doi.org/10.2307/1951731
• Lu, vd. (2017). Financial development and relationship evolvement among money supply, economicgrowth and inflation: A comparative study fromthe U.S. and China. Applied Economics, 49(10), 1032-1045.
• McKinnon, R. I. (1973). Money and capital in economic development. Brookings institution, Washington, DC. Mundell, R. (1963). Inflation and real interest. Journal of Political Economics, 71, 280–283.
• Narayan, P. K, Narayan, S. ve Mishra, S (2011). Do remittances ınduce ınflation? fresh evidence from developing countries, Southern Economic Journal, 77(4), 914–933
• Nur, H. B. ve Dilber, İ. (2017). Gelişmekte olan ülkelerde doğrudan yabancı yatırımları belirleyen temel unsurlar. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(32), 15-45.
• Önder, F. (2023). Türkiye’de demokrasi ve ekonomik büyüme ilişkisinin ampirik analizi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 22, 386-398.
• Pagano, M. (1993). Financial markets and growth: An overview. European Economic Review, 37, 613–22
• Pala, F. (2020). Ekonomik özgürlüğün borsa performansı üzerindeki etkisinde demokrasi indeksinin aracı rolü. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 11(ek), 132-146.
• Rachdia, H. ve Saidi, H. (2015). Democracy and economic growth: Evidence in MENA countries. Social and Behavioral Sciences. 191, 616 - 621.
• Rambaldi, A.N., Doran, H. E. (1996). Testing for Granger non-causality in cointegrated system made easy. Working Papers in Econometrics and Applied Statistics, No. 88.
• Schumpeter, J.A. (1911), The theory of economic development. Oxford: Oxford University Press.
• Sekmen, T., Doğan, E. ve Topuz, S. G. (2020). Türkiye’de Kamu iç borcunun finansal gelişme üzerindeki dışlama etkisi. Journal of Yasar University, 15(59), 544-559.
• Shaw, E. S. (1973). Financial deepening in economic development. New York: Oxford University Press.
• Sulaiman, C. (2014). The causality between energy consumption, CO2 emissions and economic growth in Nigeria: An application of Toda and Yamamoto Procedure. Advances in Natural Applied Sciences, 8(1), 75-81.
• Tobin, J. (1965). Money and economic growth. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 671-684.
• Toda, H.Y., Yamamoto, T. (1995). Statistical inference in vector autoregressions with possibly integrated processes. Journal of Econometrics, 66, 225–250.
• Torun, T. ve Fatih, M. (2018). İlgün finansal gelişme üzerinde politik faktörlerin etkisi: Az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelere yönelik bir analiz. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(3), 181 – 204.
• Turan, Z. (2011). Dünyadaki ve Türkiye’deki krizlerin ortaya çıkış nedenleri ve ekonomik kalkınmaya etkisi. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 1(4), 56-80.
• Türkmen, S. ve Ağır, H. (2020). Enflasyon ile finansal gelişme ilişkisi: Yüksek ve düşük enflasyonlu ülkeler üzerine ampirik kanıtlar. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(3), 577-592.
• Vergili, G. ve Çelik, M. S. (2022). Demokrasi düzeyi ve ekonomik özgürlükler ülke kredi notları üzerinde etkili midir? BRICS-T ülkeleri üzerine bir uygulama. Hitit Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 581-595.
• Voghouei, H., Azali, M., ve Law, S. H. (2011). Does the political institution matter for financial development?. Economic Papers: A Journal of Applied Economics and Policy, 30(1), 77-98.
• Yang, B. (2011). Does democracy foster financial development? An Empirical Analysis. Economics Letters, 112(3), 262-265.
• Yıldırım, H., ve Akdağ, İ. (2023). Politik istikrar ve demokrasi finansal gelişme üzerinde etkili mi? Sahra-Altı Afrika ülkelerinden kanıtlar. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi, 8(3), 578-596.