KÜTAHYA İLİNDE AKRABA EVLİLİĞİ SIKLIĞI VE SONUÇLARI

Yıl 2019, Sayı: 043, 53 - 73, 31.12.2019

Ayhan Yılmaz Hayri Dayıoğlu Elif Bulut

Öz

Bu çalışmada, Kütahya ilinde akraba evliliği sıklığı ve bu evliliklerin konjenital malformasyonlar, kendiliğinden düşük ve ölü doğum ile ilişkisi araştırıldı. Araştırmaya Kütahya ilinde akraba evliliği yapan 300 kadın alınmıştır. Çalışma bulguları, kadınların tanıtıcı özelliklerinin ve araştırmanın bağımsız değişkenlerinin sorgulandığı soru formu ile araştırmacı tarafından yüz yüze görüşme tekniği kullanarak Haziran-Eylül 2017 tarihleri arasında toplanmıştır. Kadınların akraba evliliğini seçme nedenleri arasında %71,3 ailelerin karar vermesi (görücü usulü) ilk sıradadır. Araştırmaya alınan kadınların %62’sinin ilköğretim mezunu olduğu belirlenmiştir. Kütahya ilinde akraba evlilikleri içinde en sık olarak yarım yeğen evliliği %77,4 oranında belirlendi. Katılımcı kadınların %14,3’ü doğmadan önce çocuklarında doğumsal anomali olduğunu bilerek doğumlarını gerçekleştirdikleri belirlenmiştir. Kendi kan gruplarını ve eşlerinin kan gruplarını bilen katılımcı kadınların %4,3’ün de kan uyuşmazlığı tespit edilmiştir. Akraba evliliği yapmış ailelerde mental retardasyon ve psikiyatrik bozukluk, doğumsal defekt, yapısal anomali ve metabolik hastalıklar tespit edilmiştir. Araştırmaya katılan kadınların %63’ünün düşük, %64,7’sinin ölü doğum yapmış olduğu saptanmıştır. Sağlık çalışanlarının akraba evliliği yapmış olan kadınların genetik danışmanlık hakkında bilgilendirmeleri ve yönlendirmeleri, akraba evliliğinin riskleri ve zararları konusunda halkın medya iletişim araçları ile aydınlatılması, kadınların akraba evliliği ile ilgili düşüncelerini inceleyen araştırmaların tekrar edilmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Akraba evliliği, çocuk ölümü, doğumsal kusurlar, gebelik sonuçları.

THE FREQUENCY AND OUTCOMES OF CONSANGUINEOUS MARRIAGE IN THE PROVINCE OF KÜTAHYA

Öz

In these study, the research has been done on the frequercy of consanguineous marriage and the relationships of these marriages with congenital malformations, spontaneous birth falls and child death in the province of Kütahya. In the study, 300 women who were married with consanguineous fashion were in cluded. The study results were collected by face to face interview technique by researcher between June- September 2017 by using survey form having introductory characteristiques of these women and questining independent survey variables. The arranged marriage by families among the selection of consanguineous marriage by women is the number one reason by 71.3% . It is determined that 62% of women joined these study had only primary school degree with no further education. It was found that half-cousine marriage with 77.4% was the most frequent consanguineous marriage in the province of Kütahya. It is discovered that 14.3% of women joined to our study carried at the birth even knowing before birth that their infort had congenital anomalies. The blood incompalitibility was delected in 4.3% women who knew their own and their husband’s blood group. Mental retardation, psyhiatric anomality, congenital defect, anatomical anomaly and metabolic disorders were detected in families who made consanguineous marriage 63% of them had brith falls and 64.7 % of them had child death dwing birth. We suggest that health service officers should inform and direct women had consanguineous marriage about genetic counseling, information of these families about the risks and harms of consanguines marriage by communication media tolls and repeat of researches investigating the thoughts of women about consanguineous marriage.

Anahtar Kelimeler

Child death, congenital defects, consanguineous marriage and pregnancy outcomes

Kaynakça

• [1] Başaran, N., (1999), Tıbbi Genetik (Ders Kitabı). 7. Baskı, Güneş&Nobel Tıp Kitabevi, 161-163.
• [2] Genç, Z., Erdemir, A. D., (1997), Genetik Sorunlar ve Tıbbi Etik. Nobel Tıp Kitabevi, 38-46.
• [3] Schull, W. J., Furusho, T., Yamamoto, M., Nagano H. ve Kamatsu, I., (1970), The effect of parental consanguinity and inbreeding in Hirado, Japan, Humangenetik, Vol 9, issue 4, pg 294-315.
• [4] Schull W.J. ve Neel J.V., (1972), The effects of parental consanguinity and inbreeding in Hirado, Japan, Am. J. Hum. Genet. 24(4): 425-453.
• [5] Huntington F. W., Roderick R. M., Robert L. N., (2005), Thompson & Thompson Tıbbi Genetik, Güneş Kitabevi 6. Baskı, s.57-58.
• [6] Therman, E., Susman, M., (1993), Human Chromosomes Structure, Behavior and Effects 3rd, New –York Heidelberg: Springer.
• [7] Baumann, C., Heron, D., (2001), Dysmorphic syndromes at birth: what to do? Arch Pediatr, (9), 1000-5.
• [8] Menasha, J., Levy, B., Hirschhorn, K., Kadron, N. B., (2005), Incidence and spectrum of chromosome abnormelities in spontaneous abortions:new insights from a 12-year study. Genet Med, 7(4): 251-63.
• [9] Cernach, M.C., Patricio, F. R., Galera, M. F., Moron, A. F., Brunoni, D., (2004). Evaluation of a protocol for postmortem examination of stillbirths and neonatal deaths with congenital anomalies. Pediatr Dev Pathol, 7(4): 335-41.
• [10] Dirican, R., Bilgel, N., (1993), Aile ve Akrabalık Durumu. Halk Sağlığı.Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı, Yayın No: 70, 210-213.
• [11] Gürel, B., (1996), Aile, Evlilik Türleri ve Akrabalık Yapısı Üzerine Bir Çalışma ve Kacerdoğanşalı Köyünde Monografik Bir Uygulama. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Antropoloji ve Etnoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. Ankara, 7-25.
• [12] Düzcan, F., (1994), Sivas Populasyonunda Akraba Evliligi Sıklıgı ve Aileler Üzerindeki Tıbbi Etkileri.Cumhuriyet Üniversitesi Saglık Bilimleri Enstitüsü Tıbbi Biyoloji ve Genetik Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi.
• [13] Şanlıer, N. ve Aytekin F., (2004), Sıfır-Üç yaş grubunda çocuğu bulunan annelerin beslenme ve ishal konusunda bilgi ve davranışlarının incelenmesi, GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 24, sayı 3, sayfa 81-100.
• [14] Al-Gazali L., Bener, A., Abdulrazzaq Y., Micallef, R., Al-Khayat, A., Gaber, T., (1997), Consanguineous Marriages in the United Arab Emirates. J Biosoc Sci 29 (4): 491- 497.
• [15] Khoury, S. A, Massad, D., (1992), Consanguineous Marriage in Jordan. Am J Med Genet 43(5): 769- 775.
• [16] Hussain, R, Bittles, A. H., (1998), The Prevalence and Demographic Characteristics of Consanguineous Marriages in Pakistan. J Biosoc Sci 30(2): 261-275.
• [17] Hussain, R., (1999), Community Perceptions of Reasons For Preferance For Consanguineous Marriage in Pakistan. J Biosoc Sci 31(4): 449-461.
• [18] Gunaid, A. A., Hummad, N. A., Tamim, K. A., (2004), Consanguineous Marriage in Capital City Sana’a, Yemen. J Biosoc Sci 36(1): 111-121.
• [19] Jurdi, R., Saxena, P. C., (2003), The prevalence and correlates of consanguineous marriages in Yemen similarities and contrasts with other Arab countries. J Biosoc Sci, 35(1): 1-13.
• [20] Küçük, A., (2002), Eskisehir ve Çevresinde Maternal Yasın Etkili Oldugu Trizomi Sendromları ile Konjenital Malformasyonların Görülme Sıklıklarına İliskin Arastırma, Osmangazi Üniv. Sağlık Bilimleri Enst. Yüksek Lisans Tezi, 8-88.
• [21] Tüzün, C., (1992), Elazığ İli Merkez ve Çevresinde Akraba Evlilikleri İnsidansı ve Tıbbi Sonuçları. Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Ana Bilim Dalı, Uzmanlık Tezi. Elazığ.
• [22] Elibüyük,, Z., (1989), Hacettepe Üniversitesi Çocuk Hastanesi Genetik Ünitesine Basvuran Hastalarda Akraba Evliligi ve Tıbbi Sonuçlarının İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Saglıgı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi Ankara, 9-50.
• [23] Ayan, D., Beder-Şen, R., Ünal, G., Yurtkuran, S., (2001), Ankara’da akraba evliliği, Aile ve Toplum Dergisi, 4 (1):7-26.
• [24] Durmuş, E., (2003), Kayseri İl Merkezinde Akraba Evliliği Görülme Sıklığı ve Etkileyen Faktörler. T.C. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. Kayseri.
• [25] Tunçbılek, E., Koç, I., (1994), Consanguineous Marriage in Turkey and its impact on fertility and mortality. Ann Hum Genet, 58: 321-329.
• [26] Özvarış, Ş. B., Koçoğlu, G. O, Akın, A., (1998), Türkiye’de Akraba Evlilikleri, 1998 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması İleri Analiz Sonuçları. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fak Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı.
• [27] Şimşek, S., Türe, M., Tuğrul, B., Mercan, N., Türe, H., Akdağ, B., (1999), Consanguineous marriages in Denizli, Turkey. Ann Hum Biol. 26(5): 489-491.
• [28] Fuster, V., Colantonia, S. E., (2003), Inbreeding coefficients and degree of consanguineogus marriages in İspain: A Review , Amerikan Journal of Human Biology, 15:709-716.
• [29] Miguel, A., Sanchez, A., Aresti, U., Pena, J. A., Calderon, J., (2005), Inbreeding levels and consanguinity structure in the Basque Province of Guipuzcoa (1862-1980), American Journal of Physical Anthropology , 127:240-252.
• [30] Ayan, D., Beder-Şen, R., Ünal, G., Yurtkuran, S., (1999), Ankara’da akraba evliliği. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu.
• [31] Kutlubay, A., (2007), Malatya ilinde akaraba evliliği sıklığı ve tıbbi sonuçları,Yüksek Lisans Tezi İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• [32] Tabak, A., (2008), Endokrinoloji ve metabolizma polikliniğimizden takipli hastalarda akraba evliliği sıklığı ve akraba evliliğini etkileyen faktörler Sağlık bakanlığı Bakırköy doğum evi kadın ve çocuk sağlığı Eğt.Araşt.Hast.Çocuk sağlığı ve Hast. anabilim dalı, uzmanlık tezi. İstanbul.
• [33] Şamlı, H., Toprak, D., Solak, M., (2006), Afyonkarahisar İlinde Akraba Evlilikleri ve Bunun Doğumsal Anomaliler İle İlişkisi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 7:69-74.
• [34] Çetintaş, A., (2002), Aşiretlerin sosyal yapısı üzerine sosyolojik bir inceleme (izollu aşireti Malatya örneği),Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Anabilim Dalı, Isparta.
• [35] Kayahan, M., Şimşek, Z., Ersin, F., Gözükara, F., Kurçer, M. A., (2003), Şanlıurfa Tılfındır Sağlık Ocağı Bölgesinde akraba evliliği prevalansı ve 5 yaş altı ölümlere etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 7 (1):1-5.
• [36] Mayda, A., Dağlı, S. Ç., Şahin, R. O., Danışman, F., Dere, F., Çeler, A., Çelik, D., Burgucu, S., Bulut, N., Başar, R., Avcı, Ö., (2010), Düzce ili Yığılca ilçe merkezinde akraba evliliği sıklığı ve etkileyen faktörler,Düzce Tıp Dergisi ,12(2):36-41.
• [37] T.C Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu, (2006), Aile Yapısı Araştırması, s:8, Ankara.
• [38] Alper, O. M., Erengin, H., Manguoğlu, A. E., Bilgen, T., Çetin, Z., Dedeoğlu., (2004), Consanguineous marriages in the province of Antalya, Turkey, Ann. Genet. 47(2): 129-38.
• [39] Topuzoğlu, A., (2006), Toplumda genetik hastalıklar ve genetik danışmanlık ile ilgili bilgi düzeylerinin saptanması.
• [40] Şen, Ş., (2010), Aydın il merkezinde akraba evliği sıklığı ve gebelik sonuçları ile ilişkisi, Yüksek Lisans Tezi ,Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Aydın .
• [41] Türkiye Nüfus Ve Sağlık Araştırması TNSA (2008), Analiz ve Rapor, Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Ankara.
• [42] Mokhtar, M. M., Abdel– Fattah, M. M., (2001), Consanguinity and advanced maternal age as risk factors for reproductive losses Alexandria, Egypt. Eur J Epidemiol, 17(6) : 559-65.
• [43] Zlotogora, J., (1997), Genetic disorders among Palestinian Arabs :1.Effects of consanguinity. Am J Med Gen. Feb 11;68(4) :472-5.
• [44] Koç, T., (2008), Düzce İlinde akraba evliliği sonuçları, Yüksek Lisans Tezi, Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Düzce.
• [45] Tüzün, C., Elyas, H., (1996), Elazıg İl Merkezi Çevresinde Akraba Evlilikleri İnsidansı, Fırat Tıp Dergisi, 1(2), 60-65.
• [46] Yakıncı, C., Kutlu, N.O., Paç, A., Durmaz, Y., Gül, A. K., Egri, M., (1995), Malatya İl Merkezinde Akraba Evlilikleri ve Çocuk Ölümlerine Etkisi. Klinik Bilimler & Doktor, 5:1.
• [47] Zincir, S., (2005). Denizli ilinde akraba evliliği sıklığı ve tıbbi sonuçları,Yüksek Lisans Tezi,Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü,Tıbbi biyoloji Anabilim Dalı,Denizli.
• [48] Nath, A., Patil, C., Naik, V. A., (2004), Prevalence Of Consanguineous Marriages In A Rural Community And Its Effect On Pregnancy Outcome. Indian Journal Of Community Cilt: 29, No. 1.
• [49] Budak, T., Alp, M. N., Çelik, Y., Elbistan, M., (1985), Kan yakını evliliklerin Diyarbakır toplumundaki sıklığı ve bazı etkileri üzerine araştırmalar. DÜ Tıp Fak Derg; 12(3-4): 149-160.
• [50] Kalyoncu, C., (1980), Akraba Evlilikleri ve Doğuştan Kusurlar. Balkan Med J;2:152-165
• [51] Yüksel, Ş., Kutlubay, A., Karaoğlu, L. ve Yoloğlu, S., (2009), The prevalence of consanguineous marriages in the city of Malatya, Turkey. Turk. J. Med. Sci. 39(1): 133-137.
• [52] Altuntek, N. S., (2001), Türkiye üzerinde yapılmış evlilik ve akrabalık araştırmalarının bir değerlendirilmesi,Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 18 (2):17-28.