INVESTIGATION OF PROFITABILITY CONVERGENCE OF MANUFACTURING INDUSTRY COMPANIES: AN APPLICATION IN BİST

Yıl 2023, Sayı: 12, 112 - 121, 29.12.2023

Hüseyin Önder Şerife Önder

https://doi.org/10.58627/dpuiibf.1393332

Öz

Manufacturing industry is one of the most important sectors for a country's economy. There may be a significant competitive environment among companies operating in this sector. The competitive environment that may arise may cause profits to remain at the industry average. This study examines whether the profits of BİST manufacturing industry companies converge to the sector average. For this purpose, the return on equity ratios of 151 companies between 2016 and 2021 were examined using the panel unit root test. As a result of the analyses carried out within the framework of stochastic convergence, it was concluded that the return on equity of BİST manufacturing industry companies does not absolutely converge. On the other hand, it has been revealed that there is a relative convergence to the sector average in the paper and paper products sub-sector and the stone and soil-based manufacturing industry sub-sectors compared to other manufacturing industry sub-sectors. This result emphasizes that competition in these sectors is more intense than in other manufacturing industry sub-sectors. It is noteworthy that companies operating in the manufacturing industry sub-sectors in question produce similar goods.

Anahtar Kelimeler

Convergence Analysis, Company Profitability, BİST

İMALAT SANAYİ ŞİRKETLERİNİN KARLILIK YAKINSAMASININ İNCELENMESİ: BİST’DE BİR UYGULAMA

Öz

İmalat sanayi bir ülke ekonomisi için en önemli sektörlerden biridir. Bu sektörde faaliyet gösteren şirketler arasında önemli bir rekabet ortamı bulunabilir. Ortaya çıkabilecek rekabet ortamı, beraberinde karların sektör ortalamasına inmesine neden olabilir. Bu çalışma, BIST imalat sanayi şirketlerinin karlarının sektör ortalamasına yakınsayıp yakınsamadığını incelemektedir. Bunun için 151 şirketin 2016-021 yılları arasındaki özkaynak karlılık oranlarını panel birim kök testi ile incelemiştir. Stokastik yakınsama çerçevesinde yapılan analizler sonucunda, BİST imalat sanayi şirketlerinin özkaynak karlılığının mutlak bir şekilde yakınsama içermediği sonucuna ulaşılmıştır. Buna karşılık, nisbi olarak kağıt ve kağıt ürünleri alt sektörü ile taş ve toprağa dayalı imalat sanayi alt sektörlerinde, diğer imalat sanayi alt sektörlerine göre, sektör ortalamasına yakınsamanın varlığı ortaya konmuştur. Bu sonuç, söz konusu sektörlerde rekabetin diğer imalat sanayi alt sektörlerine göre daha yoğun olduğunu vurgulamaktadır. Söz konusu imalat sanayi alt sektörlerinde faaliyet gösteren şirketlerin, benzer mallar üretmesi dikkat çekicidir.

Anahtar Kelimeler

Yakınsama Analizi, Şirket Karlılığı, BİST

Kaynakça

• Akbaş, F. (2022). An Application for convergence analysis of selected financial indicators in banks: An Example of BIST bank index. İçerisinde Ö. Özçelik ve A. Akıncı (Ed.), Interdisciplinary Public Finance, Business and Economics Studies (Vol. 5, pp. 101-116). Peter Lang.
• Arslan, A., Kula, F. ve Kaplan, M. (2010). New evidence on the persistence of profit in Turkey with first and second generation unit root tests. METU Studies in Development, 37, 25-40.
• Aydın, D. G. (2005). A. Smith ve J. A. Schumpeter’in dinamik rekabet teorileri. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(1), 1-15.
• Ayas, N. (2011). Türk imalat sanayi sektörlerinin stratejik önem analizi. Ege Akademik Bakis, 11(4), 525-535. Bektaş, E. (2007). The persistence of profits in the Turkish banking system. Applied Economics Letters, 14(3), 187-190. https://doi.org/10.1080/13504850500426178
• Bostan, F. ve Karadağ, M. (2022). Türk imalat sanayinin genel görünümü ve seçilmiş ülkelerle karşılaştırılması. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 311-327.
• Bozkurt, E. ve Altıner, A. (2018). Finansal erişimin belirleyicileri. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 295-308.
• Bozkurt, E., Sevinç, H. ve Çakmak, E. (2016). Orta gelir tuzağı: Üst orta gelirli ülkeler üzerine panel veri analizi. Ege Academic Review, 16(2), 379-394.
• Can, A. V. ve Öztürk, E. (2015). Şirket kârlarının sürdürülebilirlik durumunun incelenmesi: BIST şirketleri üzerine sektörel bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(1), 325-339.
• Carvallo, O. ve Kasman, A. (2017). Convergence in bank performance: Evidence from Latin American banking. The North American Journal of Economics and Finance, 39, 127-142. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.najef.2016.08.002 Çifçi, İ., Özbek, R. İ. ve Uzgören, E. (2018). Feldstein-Horioka bulmacasının OECD ülkeleri için panel veri analiziyle sınanması. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 25(2), 369-390.
• Çınar, S. (2010). OECD Ülkelerindeki kişi başına GSYİH Durağan mı? Panel veri analizi. Marmara University Journal of the Faculty of Economic & Administrative Sciences, 29(2), 591-601.
• Dahl, D., Shrieves, R. E. ve Spivey, M. F. (2008). Convergence in the activities of European banks. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 18(2), 161-175. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.intfin.2006.09.002
• Doğru, B. (2014). Euro bölgesinde işsizlik histerezisinin ikinci nesil panel birim kök testleri ile analizi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(3), 77-86.
• Eryer, A. (2023). Yakınsama hipotezinin test edilmesi: E7 ülkelerinden ampirik kanıtlar. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Dergisi, 7(2), 245-255.
• Goddard, J., McMillan, D. ve Wilson, J. O. S. (2006). Do firm sizes and profit rates converge? Evidence on Gibrat's Law and the persistence of profits in the long run. Applied Economics, 38(3), 267-278. https://doi.org/10.1080/00036840500367955
• Göçer, İ., Mercan, M. ve Hotunluoğlu, H. (2012). Seçilmiş OECD ülkelerinde cari işlemler açığının sürdürülebilirliği: Yatay kesit bağımlılığı altında çoklu yapısal kırılmalı panel veri analizi. Maliye dergisi, 163, 449-467. Güzel, A. (2023). Bankalarda kârlılık yakınsamasının modellenmesi ve tahmini: Türk Bankacılık sektörüne yönelik bir analiz. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi(65), 47-56.
• Izzeldin, M., Johnes, J., Ongena, S., Pappas, V. ve Tsionas, M. (2021). Efficiency convergence in Islamic and conventional banks. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 70, 101279. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.intfin.2020.101279
• Kasman, A. ve Kasman, S. (2013). Efficiency convergence in All EU member and candidate countries' banking markets. Eastern European Economics, 51(3), 50-70. https://doi.org/10.2753/EEE0012-8775510303
• Koçbulut, Ö. ve Barış, S. (2016). Avrupa Birliği ülkelerinde ihracat ve doğrudan yabancı yatırımların kadın istihdamı üzerindeki etkisi: Panel veri analizi. Aydın İktisat Fakültesi Dergisi, 1(2), 22-39.
• Künç, S., Çelik, S. ve Tutgun, S. (2023). Yapısal kırılmalar altında finansal yakınsama hipotezinin geçerliliğine yönelik ampirik kanıtlar. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 8(21), 584-599.
• Long, X., Sun, M., Cheng, F. ve Zhang, J. (2017). Convergence analysis of eco-efficiency of China’s cement manufacturers through unit root test of panel data. Energy, 134, 709-717. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.energy.2017.05.079
• Matousek, R., Rughoo, A., Sarantis, N. ve George Assaf, A. (2015). Bank performance and convergence during the financial crisis: Evidence from the ‘old’ European Union and Eurozone. Journal of Banking & Finance, 52, 208-216. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.jbankfin.2014.08.012
• Olson, D. ve Zoubi, T. (2017). Convergence in bank performance for commercial and Islamic banks during and after the Global Financial Crisis. The Quarterly Review of Economics and Finance, 65, 71-87. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.qref.2016.06.013
• Özçelik, Ö. ve Babayiğit Sunay, E. (2018). Schumpeter ve Ülgener’in iktisadi krizlere bakış açıları. FSM İlmî Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 12: 29-61.
• Polat, H. (2011). Türkiye Ekonomisinde İmalat Sanayi. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(2), 24-39.
• Şahin, D. (2018). Türkiye ve MENA ülkelerinde sağlığın yakınsaması: Panel birim kök testi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 8(16), 235-252.
• Yalçinkaya, Ö. ve Yazgan, Ş. (2020). Türkiye’nin turizm piyasalarının yakınsama analizi: Fourier birim kök testlerinden kanıtlar. Third Sector Social Economic Review, 55(1), 93-110.
• Yavuz, A. E., Hazar, A., Babuşcu, Ş. ve Solakoğlu, N. (2023). CDS, OVX ve VIX endekslerinin BRICS ve MIST ülke borsa endeksleri üzerindeki etkilerinin karşılaştırmalı analizi. Third Sector Social Economic Review, 58(2), 1394-1414.
• Yıldız, F. (2020). Türkiye’de gelir eşitsizliği suç ilişkisi panel veri analizi yaklaşımı. İnsan & Toplum, 10(4), 111-143.
• Zhang, T. ve Matthews, K. (2012). Efficiency convergence properties of Indonesian banks 1992–2007. Applied Financial Economics, 22(17), 1465-1478. https://doi.org/10.1080/09603107.2012.663468