Son Osmanlı Valisi Rüstem Paşa Versus İtalyan General Antonio Graf Von Caraffa: Eğri Kalesinin Teslimi ve Teslim Antlaşması (1687)

Yıl 2024, , 152 - 168, 26.04.2024

Güner Doğan

https://doi.org/10.51290/dpusbe.1429742

Öz

Viyana Kuşatmasının (1683) başarısızlık ile sonuçlanmasından sonra Osmanlı Devleti’nin toprak kayıpları artarak devam etmiştir. 1684 yılından itibaren farklı cephelerde Avusturya ve Venedik ordusu ile savaşan Osmanlı ordusunun sınır bölgelerinde kaybettiği savaşlardan en önemlisi Budin Kalesinin kaybı olacaktır. Bu kalenin elden çıkmasının ardından Avusturya ordusunun ilerleyişi hızlanacaktır. Bunlar arasında bir diğer önemli stratejik mekân ise Eğri kalesi olacaktır. Uzun yıllar Osmanlı hakimiyetinde bulunan bu kale zorlu bir kuşatmanın ardından ele geçirilmiştir. Kalenin Avusturya ordusu tarafından alınmasının öncesinde sekiz maddeden oluşan bir barış antlaşması (kapitülasyon) ise son Osmanlı valisi Rüstem Paşa ile imzalanmıştır. Antlaşmanın orijinal nüshası bugün Napoli Devlet Arşivi’nde muhafaza edilmektedir. Bu makale işte bu belgenin ortaya koyduğu veriler üzerinden kaleme alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Eğri Kalesi, Rüstem Paşa, Antonio Graf von Caraffa, Luigi Ferdinando Marsigli

Last Ottoman Governor Rüstem Pasha Versus Italian General Antonio Graf Von Caraffa: The Siege of Egri Castle and Treaty of Peace (1687)

Öz

After the failure of the Siege of Vienna (1683), the Ottoman Empire's territorial losses continued to increase. The most important of the battles lost by the Ottoman army in the border regions, fighting against the Austrian and Venetian armies on different fronts since 1684, was the loss of Buda Castle. After losing this castle, the advance of the Austrian army accelerated. Another important strategic place among these was Egri Castle. This castle, which was under Ottoman rule for many years, was captured after a difficult siege. Before the castle was taken by the Austrian army, a peace treaty (la capitulatione) consisting of eight articles was signed with the last Ottoman governor Rüstem Pasha. The original copy of the treaty is preserved in the Naples State Archive today. This article was written based on the data revealed by this document.

Anahtar Kelimeler

Egri Castle, Rüstem Pasha, Antonio Graf von Caraffa, Luigi Ferdinando Marsigli

Kaynakça

• Correspondance Politique, Turquie, Vol.298, 8 Octobre 1687.
• Museo Miscellanea di Scritture-Stanza 147, Busta, 99, Armadio B 146.
• Senato Dispacci Ambasciatori e Residenti, Germania, Busta:161, 5 Agosto 1685, Federigo Cornaro, Vienna.
• Senato Dispacci Ambasciatori e Residenti, Germania, Busta:161, n.84, 11 Novembre 1685, Vienna.
• Senato Dispacci Ambasciatori e Residenti, Germania, Busta:163, 14 Maggio 1687, Constantinopoli
• Senato Dispacci Ambasciatori e Residenti, Germania, Busta:163, 22 Maggio 1687, Constantinopoli.
• Senato Dispacci Ambasciatori e Residenti, Germania, Busta:163, 10 Agosto 1687, Federigo Cornaro, Vienna.
• Senato Dispacci Ambasciatori e Residenti, Germania, Busta:163, 14 Giugno 1687, Constantinopoli.
• Senato Dispacci Ambasciatori e Residenti, Germania, Busta:163, 27 Luglio 1687, n.162, Federigo Cornaro, Vienna.
• Senato Dispacci Ambasciatori e Residenti, Germania, Busta:163, 23 Novembre 1687, n.340, Federigo Cornaro, Possonia.
• Senato Dispacci Ambasciatori e Residenti, Germania, Busta:163, 13 Dicembre1687, n.347, Federigo Cornaro, Possonia.
• Senato Dispacci Ambasciatori e Residenti, Germania, Busta:163, 21 Decembre 1687, n.350, Federigo Cornaro, Possonia.
• Senato Dispacci Ambasciatori e Residenti, Germania, Busta:165, 16 Aprile 1690, n.84, Girolomo Venier, Vienna.
• Ms. Morosini-Grimani, n.515.
• Balestracci, D. (2021). Stato d’Assedio: Assedianti e Assediati dal Medioevo all’età Moderna. Bologna: Il Mulino.
• Berenger, J. (1995). Le Siege de Bude (1686) et ses Conséquences. Jean Claude Allain (Ed.), Des Étoiles et des Croix içinde (pp.158-165). Paris.
• Brummett, P. (2009). The Fortress: Defining and mapping the Ottoman Frontier in the sixteenth and seventeenth centuries. The Frontiers of the Ottoman World, A.C.S. Peacock (ed.), içinde. (pp.31-55). USA: Oxford University Press.
• Çolak, S. (2009). Avusturya Elçiliği Esnasında (1688-1692) Zülfikâr Paşa’nın Lehistan vekilleri ile yaptığı sulh müzâkereleri. Belleten, 73, 443-464.
• Dávid, G. (1994). Eğri, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi içinde, (C.10, ss.489-491). İstanbul: TDVİAM.
• Defterdar Sarı Mehmed Paşa, (1995). Zübde-i Vekayiât, Abdülkadir Özcan (haz.). Ankara: TTK Yayınları.
• Doğan, G. (2020). Sınırlar üzerinde bir hayat: İtalyan General Kont Luigi Ferdinando Marsigli ve Osmanlı İmparatorluğu (1679-1732). Ankara: İtalya Kültür Derneği Yayınları.
• Doğan, G. (2022). Venedik elçisinin raporlarında Zenta Savaşı ve Osmanlı Ordusunun harp düzeni hakkında yeni bilgiler. Harp Tarihi Dergisi, 5, 1-39.
• Giustiniani, B. (1688). Historia Degl’Avvenimenti Dell’Armi Imperiali Contro Ribelli, et Ottomani, Confederationi, e Trattati Seguiti frà le Potenze di Cesare, Polonia, Venetia, e Moscovia. Venetia.
• Gezer, Ö. (2017). Macaristan’da son Osmanlı Garnizonu: Temeşvar’a ‘Eğri Nizamı’nın verilmesi ve maliyeti. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 26, 141-156.
• István, S. (1987). Heves Megye És Eger Visszafoglalása a Töröktől. Eger.
• Luisi, R. (1996). Scudi di Pietra: I Castelli e l’arte della Guerra tra Medioevo e Rinascimento. Roma: Laterza.
• Magno, A. M. (2011). Atene 1687: Venezia, I Turchi e la Distruzione del Partenone. Milano: Il Saggiatore.
• Nemeth, G. Papo-Adriano P. (2018). Le Guerre Turche in Ungheria, 1551-1553. Trieste: Luglio Editore.
• Nolano, G. B. (1699). Historia della Vita di Carlo V. Duca di Lorena e di Bar. Venetia.
• Râşid Mehmed Efendi, (2013). Târih-i Râşid ve zeyli, cilt:1, Abdülkadir Özcan, Yunus Uğur vd. (haz.). İstanbul: Klasik Yayınları.
• Rosen, V. (1884). Remarques sur le Manuscrits Orientaux de la Collection Marsigli a Bologna. Atti Acc. Dei Lincei, III/12, 165-173.
• Stoye, J. (1994). Marsigli’s Europe: The Life and Times of Luigi Ferdinando Marsigli, Soldier and Virtuoso, 1680-1730. New Haven-London: Yale University Press.
• Tόth, F. (2021). Le Vrai Visage d’une Bataille Réflexions à Propos de la Découverte d’une Source Inédite sur la Campagne de 1687 en Hongrie à la Bibliothèque Nationale de France. Dix-Septième Siècle, 292, 149-177.
• Tόth, F. (2021). La Pansée Militaire du Duc Charles V de Lorraine et ses Sources. Antologia Militare, 2, 159-186.
• Ünal, M. A. (2023). Zafer Sabahında Padişahtan Gazilere mükâfat: 1696 Tarihli İn‘âmât Defteri. Ankara: TTK Yayınları.
• Wolfgang J. (1980). Der Gesandtschaftsbericht des Zü l-fiqdr Efendi über die Friedensverhandlungen in Wien 1689. Wien.
• Yılmaz, M.E. (2023). Gül Baba ve Osmanlı Macaristanı’nda mânevi miras. Ankara: TIKA.