“Denetim”
olgusu, tüm örgütlenmeler için söz konusu olduğu gibi “idare” için de gerekli
ve zorunludur. Zamanımızda en etkin denetimin, kamuoyunca yani yönetilenler
tarafından yapılan denetim olduğu üzerinde bir görüş birliği oluştuğu
söylenebilir. Kamu denetçisi veya Ombudsman denetimi olarak nitelenen ve
işlerlik kazandırılmaya çalışılan denetim türü de böyle bir yargı dışı denetim
türü olarak formüle edilmeye başlanmıştır. İlk kez İsveç’te doğan ve
kurumsallaşan ombudsmanlık kurumu diğer denetim usullerinin eksikliklerini
tamamlayıcı ve denetimin etkinliğini artırıcı bir fonksiyonu yerine
getirmektedir.
Bu makale, “ombudsman”
(kamu denetçisi) veya “arabulucu” denetimi kavramını ve kavrama ilişkin
tarihsel ve yasal süreci Fransa perspektifinden hareketle Türkiye’deki mevcut
düzenlemeyi karşılaştırarak ele almaktadır. İdari sistemini almış olduğumuz
Fransa’da 1973 yılında kurulan Médiateur (Arabulucu), Fransız toplumunda ve
Devletinde kabul gören, saygı duyulan ve “akla gelen” bir kurumdur. 2011
yılında yapılan bir düzenleme ile spesifik alanlarda Ombudsman benzeri denetim
yapan kurumlarla birleşerek “Hakların Savunucusu” (Défenseur des droits) adını
alarak Bağımsız denetimde yeni bir etaba geçilmiştir. Makalede söz konusu kurum
ile Türk idari sistemine 2010 yılında yapılan anayasa değişikliği ve 2012 tarih
6328 sayılı kanun ile teşkilatlanma yolu açılan Kamu Denetçiliği Kurumu tarihsel
süreç ve mevzuat yönü ile mukayeseli karşılaştırılmıştır.
“Auditing” is a
subject matter for all the organizations as well as the administration. The
most effective audit is valid to be the audit conducted by public or the
citizens. Public auditor or the ombudsman is promoted as a autid system
considered to be disjointed from the judiciary. The proffession of ombudsman
has first grown in Anglo-Sakson Sweden and it is one of the check mechanism
types of the public administration in order to eleminate the imperfect parts of
the other types of check mechanism and has a function to increase the
efficiency of these check mechanisims.
This study focuses on
the concepts or ombudsman or mediator audit rewiering the historical and legal
processes in the Turkhish and French cases. The “mediator” which was
incorporatal into the French legal system in 1973 is regarded as a recpected,
sound and conceivable agency by the French public. The agency moved one step
further as it is combined wiht other institions doing auditing in the similar
areas forming the “Defencer of the rights”. This study compares the Defencer of
the rights agency in French with the Public Administration Agency which is
incorporated in The Turkhis Administrativ system in 2012.
Bölüm | Makaleler |
---|---|
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 28 Temmuz 2016 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Sayı: 49 |
Dergimiz EBSCOhost, ULAKBİM/Sosyal Bilimler Veri Tabanında, SOBİAD ve Türk Eğitim İndeksi'nde yer alan uluslararası hakemli bir dergidir.