FRANZ KAFKA’NIN ESERLERİNDE ÇALIŞMA HAYATINDA YABANCILAŞMA VE AŞIRI GAYRETKEŞLİK

Yıl 2016, Sayı: 49, 233 - 251, 28.07.2016

Uğur Keskin

Öz

Bu çalışmada, Franz Kafka’nın (1883-1924) eserlerinde
karşılaşılan yönetimsel imgelerden çalışma hayatındaki yabancılaşma ve
gayretkeşlik imgeleri birlikte ele alınmıştır çünkü özellikle modern toplum
yaşam biçiminin bir sonucu olarak bireyler değişik nedenlerle (rekabet,
kapitalist hedefler, makineleşme, hırs vb.) çalışma hayatında aşkın bir
gayretin içine girmekte, bunun sonucunda ise yabancılaşma olgusuna hapsolmaktadırlar.
Bu durumun tam tersi de geçerli olabilmekte, yani Amerikan kapısı gibi
tersinden de açılabilmektedir. Şöyle ki: Çalışma hayatında değişik nedenlerle
yabancılaşma olgusuna kapılan çalışanlar, farkında olmaksızın kendilerini
gayretkeşliğe iten güdülerin  (rekabet,
kapitalist hedefler, makineleşme, hırs vb.) tutsağı haline gelebilmektedirler. Aslında
edebiyat alanında eserler vermiş olmasına karşın Kafka’nın eserlerinin tamamına
yakınında günümüz insanının korkuları, kararsızlıkları, yalnızlığı, kendisini
işyerinde değersiz hissetmesi, yabancılaşması, aşırı itaatkârlığı ve çevresiyle
iletişimsizliği konularını işlemiştir. Bir edebiyatçı olarak Kafka’nın, çalışma
hayatının insanlar üzerindeki etkileri konusunda bu derece çarpıcı saptamalar
yapabilmesinde hukuk doktoru olarak İşçi Kaza Sigortası Kurumunda görev yapmış
olmasının da katkısının bulunduğu göz ardı edilmemelidir.

Anahtar Kelimeler

Kafka, Yabancılaşma, Aşırı Gayretkeşlik

ALIENATION IN WORK LIFE AND EXCESSIVE OVERZEALOUSNESS IN THE WORKS OF FRANZ KAFKA

Öz

This work deals with the concepts of
administrative images alienation in work life and overzealousness which are encountered in the works of Franz Kafka
(1883-1924). Especially, as a consequence of modern lifestyle, people with
different reasons (competition, capitalist aims, mechanization, greed etc.)
make an excessive effort and as a result of it, they are trapped into
alienation. On the contrary of this can also happen, that is to say, the
employees who have an alienation feeling because of different reasons in their
life, can become prisoners of the reasons which push themselves to
overzealousness. Although the works of Kafka are written for literature, in
almost all of the works of Kafka, we can see fear, uncertainty, loneliness,
feeling worthless at work place, to become alienated, excessive servility, and
non-communication with the surroundings of the modern human. As a man of
letters, Kafka, did many striking observations about work life on the effects
of people. The contribution of Workers’ Accident Insurance Constitution where
he worked as a doctor of law also shouldn’t be ignored.

Anahtar Kelimeler

Kafka, Alienation, Excessive Overzealousness

Kaynakça

• Alver, A. (2012). İlk Dönem Türk Romanlarında Yanlış Batılılaşma Sonucu Yabancılaşan Karakterler, Dede Korkut Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, C. 1, S. 2.
• Balcı, U. (2012). Franz Kafka’da Mekân ve Yabancılaşma, The Journal of Academic Social Science Studies, İnternational Journal of Social Science, 5 (3), 35-41.
• Bentham, J. (1995). The Panopticon Writings, (Ed. and introduced by Miran Bozovic), London: Verso.
• Brod, M. (1994). Kafka’da İnanç ve Umutsuzluk, Çev. Kamuran Şipal, İstanbul: Cem Yayınevi.
• Çiçek, N, (2015). Franz Kafka’nın Eserlerinde Yabancılaşma Problemi, Beytulhikme An International Journal of Philosophy, C: 5, S: 1, 141-162.
• Ercil, Y. ve Sığrı Ü. (2008). Stratejik Düşünmenin Sırları ve Sistem Yaklaşımı, Ankara: Asil Yayınları.
• Fischer, E. (1985). Franz Kafka, Çev. Ahmet Cemal, İstanbul: Bilim Felsefe Sanat Yayınları.
• Frolov, I. (1997). Felsefe Sözlüğü, Çev. Aziz Çalışlar, İstanbul: Cem Yayınevi.
• Fromm, E. (1997), Yeni Bir İnsan Yeni Bir Toplum, Çev. Necla Arat, İstanbul: Say Yayınları.
• Garaudy, R. (1991). Picasso Saint John Perse Kafka, Çev. Mehmet H. Doğan, İstanbul: Payel Yayınevi.
• Genç, N. ve Demirdöğen O. (2000). Yönetim El Kitabı, İstanbul: Birey Yayıncılık.
• Gündüz, U. (2011). Kafka Metinlerinde İletişim, İletişimsizlik ve Yabancılaşma Olgusu Üzerine..., Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, C: 7, S: 1, 83-95.
• Hawes, J. (2010). Hayatınızı Mahvetmeden Önce Neden Kafka Okumalısınız, Çev. Suğra Öncü, İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Janouch, G. (1966). Kafka ile Konuşmalar, Çev. A. Turan Oflazoğlu, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Kafka, F. (1966). Mezar Bekçisi, Çev. Sevgi Sabuncu, İzmir: Kovan Kitabevi Yayınları.
• Kafka, F. (1983). Amerika, Çev. Kamuran Şipal, İstanbul: Cem Yayınevi.
• Kafka, F. (1993). Milena’ya Mektuplar, Çev. Haluk Kunter, Ankara: Neptün Yayıncılık.
• Kafka, Franz (1994). Taşrada Düğün Hazırlıkları, Çev. Kamuran Şipal, İstanbul: Cem Yayınevi.
• Kafka, F. (1995). Değişim, Çev. Hakan Alkan, İstanbul: Ada Yayınları.
• Kafka, F. (1998). Aforizmalar, Çev. Osman Çakmakçı, İstanbul: Altıkırkbeş Yayınları.
• Kafka, F. (2000). Şato, Çev. Kamuran Şipal, İstanbul: Cem Yayınevi.
• Kafka, F. (2002). Şarkıcı Josefine ya da Fare Ulusu, Çev. Kamuran Şipal, İstanbul: Say Yayınları.
• Kafka, F. (2005). Hikâyeler, Çev Kamuran Şipal, İstanbul: Cem Yayınevi
• Kafka, F. (2006). Defterler, Çev. Osman Çakmakçı, İstanbul: Salyangoz Yayınları.
• Kafka, F. (2012). Bir Savaşın Tasviri, Çev. Yekta Majiskül, İstanbul: Altıkırkbeş Yayınları.
• Karadaş, Y. (2012). İktidar, Tahakküm ve Kafka’nın Şato’su, Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 11(3).
• Keskin, U. (2012). Yönetim Felsefesi, İstanbul: Değişim Yayınları.
• Keskin, U. (2015). “Sinema Yapıtlarında Yönetim Düşüncesi” (Ed. Barış Kılınç) Sinema ve Politika, İstanbul: Literatürk Yayınları.
• Korkmaz, R. (2009). Metaforik Dönüştürme Biçimleri ve Efendi-Köle Diyalektiği Bakımından Beyaz Kale, Bilig Dergisi, Ahmet Yesevi Üniversitesi, S. 50.
• Mairowitz, D. Z. ve Crumb R. (1996). Kafka, İstanbul: Milliyet Yayınları.
• Marx, K. (1996). Kapital 1. Cilt, Çev. Rasih Nuri İleri, İstanbul: Scala Yayıncılık.
• Marx, K. (1997). Yahudi Sorunu, Çev. Niyazi Berkes, Ankara: Sol Yayınları.
• Marx, K. ve Engels F. (1997). Komünist Parti Manifestosu, Çev. Muzaffer Erdost, Ankara: Sol Yayınları.
• Özdek, R. (1975). Siyasi Vasiyetnameler, İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
• Rouse, J. (1994). "Power/Knowledge", Gutting, Gary (ed.), The Cambridge Companion to Foucault, Cambridge: Cambridge University Press.
• Sargut, A. S. (1994). Kültürlerarası Farklılaşma ve Yönetim, Ankara: V Yayınları.
• Turan, M. İ. (2001). İnsan Olması Engellenmiş İnsan, İzmir: Etki/Bulut Yayınları.
• Türkel, İ. (2012). Modern Örgütlerde Yabancılaşma ve Kafka’nın “Dönüşüm” Romanının Bu Bağlamda Analizi, Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, C: 1, S: 2, 34-50.
• Korkmaz, R. (2009). Metaforik Dönüştürme Biçimleri ve Efendi-Köle Diyalektiği Bakımından Beyaz Kale, Bilig Dergisi, Ahmet Yesevi Üniversitesi, S. 50.
• Mairowitz, D. Z. ve Crumb R. (1996). Kafka, İstanbul: Milliyet Yayınları.
• Marx, K. (1996). Kapital 1. Cilt, Çev. Rasih Nuri İleri, İstanbul: Scala Yayıncılık.
• Marx, K. (1997). Yahudi Sorunu, Çev. Niyazi Berkes, Ankara: Sol Yayınları.
• Marx, K. ve Engels F. (1997). Komünist Parti Manifestosu, Çev. Muzaffer Erdost, Ankara: Sol Yayınları.
• Özdek, R. (1975). Siyasi Vasiyetnameler, İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
• Rouse, J. (1994). "Power/Knowledge", Gutting, Gary (ed.), The Cambridge Companion to Foucault, Cambridge: Cambridge University Press.
• Sargut, A. S. (1994). Kültürlerarası Farklılaşma ve Yönetim, Ankara: V Yayınları.
• Turan, M. İ. (2001). İnsan Olması Engellenmiş İnsan, İzmir: Etki/Bulut Yayınları.
• Türkel, İ. (2012). Modern Örgütlerde Yabancılaşma ve Kafka’nın “Dönüşüm” Romanının Bu Bağlamda Analizi, Dokuz Eylül Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, C: 1, S: 2, 34-50.
• Wagenbach, K. (2008). Franz Kafka Yaşam Öyküsü, Çev. Kamuran Şipal, İstanbul: Cem Yayınevi.