ENERGY SECURITY: REGIONAL ENERGY CENTRE TURKEY

Yıl 2016, ICEBSS Özel Sayısı, 103 - 113, 06.11.2016

Fahri Akbaş Emre Ürün

Öz

Although Turkey consumes a higher
amount of energy than it manufactures, it targets to be a new energy centre in
its region. The key of being energy centre lies at the safe transit of the
energy resources of other countries. Turkey sets the best example in this
regard. Turkey has a more important position than ever since it is located at
key location for the transit of gas and oil in the game of pipelines passing
through other destinations.

 

While Iran, Iraq and Azerbaijan
supply only to Turkey, Turkey distributes oil and gas to far away countries.
The most important factor is security at this point. Pipelines in Turkey which
cost millions of dollars are subject to numerous illegal acts including
terrorist actions and oil theft. In recent years, debates over the emerging
energy deficit throughout the world have given priority to this issue.

 

There is need for international
cooperation with neighbouring countries and reforms in the current security
concept in our country in order to solve this security problem. A Turkey which
has active and international connections in the region will be highly useful in
terms of the security of pipelines. At this point, energy lines in Turkey and
security of these lines are brought to agenda. This research focuses on the
steps to be taken with respect to security as well as solution suggestions by
emphasizing the security of energy lines within the framework of the studies
included in the literature and relevant research.

Anahtar Kelimeler

Energy security, geopolitics, energy resources

ENERJİ GÜVENLİĞİ: BÖLGESEL ENERJİ MERKEZİ TÜRKİYE

Öz

Gelişmekte olan Türkiye ürettiği enerjiden daha
fazlasını ithal eden ülkeler arasında bulunmaktadır. Türkiye enerji ihtiyacının
büyük bir kısmını dışarıdan sağlamasına rağmen, dünya enerji nakil hatlarının
önemli bir kısmına sahiptir. Bu durum Türkiye’yi enerji savaşlarının merkezinde
önemli bir aktör kılmaktadır. Günümüzde komşu ülkelerde yaşanan kaotik ortam ve
Türkiye’nin terörle vermiş olduğu mücadele, Türkiye’yi terör örgütlerinin
hedefi haline getirmektedir. Bu durum Türkiye’den geçmekte olan enerji nakil
hatlarının güvenliği için büyük bir risk oluşturmaktadır. Özellikle terör
örgütlerinin kırsal ve şehirlerde başarısız olmaları, terör saldırıları
açısından daha kolay hedef konumunda bulunan petrol ve doğalgaz nakil hatlarını
hedef almaktadırlar.

 

Terör örgütleri enerji nakil hatlarına yapmış
oldukları saldırılarda, birinci olarak ses getirmek ikinci olarak da Türkiye’nin
enerji nakil hatları konusunda rekabet halinde oldukları ülkelere avantaj
sağlamak için gerçekleştirmektedirler. Böylece son yıllarda mevcut ve halen
yapımı devam eden enerji nakil hatlarına yüzlerce sabotaj ve saldırı
gerçekleştirildiği bilinmektedir.

 

Genel olarak enerji güvenliği konusunda iki farklı
yaklaşım bulunmaktadır. Bunlardan birincisi enerjiye, ikincisi de güvenliğe
ağırlık vermektedir. Enerji güvenliğinin enerji ağırlıklı tanımı enerji
kaynaklarının bulunabilirliği, erişilebilirliği ve kabul edilebilirliği
hususlarını kapsamaktadır. Enerji güvenliğinin güvenlik açısından tanımı ise
enerji arama, geliştirme, üretim, iletim, çevrim, dağılım, pazarlama ve tüketim
ağındaki tesislerin her türlü saldırıya karşı fiziki olarak korunması anlamını
içermektedir (Ediger, 2007).

 

Bu çalışmada; enerji güvenliğ kavramının özellikle
güvenlik kısmı ele alınmıştır. Türkiye’nin enerji güvenlik politikaları ve
enerji güvenliğine yönelik fiziki saldırılar, petrol ve doğal gaz nakil
hatlarının literatür incelemesi yapılmıştır. Türkiye’nin sahip olduğu enerji
nakil hatları ve bölgedeki jeopolitik konumu, analiz yapabilmek adına ortaya
konularak konu hakkında öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Enerji güvenliği, jeopolitik, enerji kaynakları

Kaynakça

• Sevim,Cenk,2012. “Küresel Enerji Jeopolitiği ve Enerji Güvenliği” Journal of Yasar University Sayı: 26(7), ss. 4378 – 4391.
• Bayraç,H.Naci,2009. “Küresel Enerji Politikaları ve Türkiye: Petrol ve Doğal Gaz Kaynakları Açısından Bir Karşılaştırma” Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi Dergisi 10(1), ss. 115-142
• Ener, Meliha-Ahmedov,Orhan,2007. “Türkiye-Azerbaycan Petrol-Doğal Gaz Boru Hattı Projelerinin Ülke Ekonomileri ve Avrupa Birliği Açısından Önemi” 2.Ulusal İktisat Kongresi, 2(2), ss 117-136.
• BP, 2008. Statistical Review of World Energy
• TC Dışişleri Bakanlığı, 2008. “Türkiye’nin Enerji Stratejileri” Raporu
• Ediger, V.Ş., 2007. “Enerji Arz Güvenliği ve Ulusal Güvenlik Arasındaki İlişki” Enerji Arz Güvenliği Sempozyumu. Ankara.
• Yılmaz, Halil İbrahim, 2016. “Ortadoğu’nun Jeo-Ekonomik Önemi ve ABD’nin Ortadoğu Politikasının Ekonomik Nedenleri” TESOM Akademi Dergisi 3(1), 99-128.
• TC Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı, 2016. http://www.enerji.gov.tr/tr-TR/Sayfalar/ Uluslararasi-Boru-Hatlari-ve-Boru-Hatti-Projeleri
• Akdemir,İlhan Oğuz, 2012. “Küresel Enerji Eksenleri ve Türkiye’nin Coğrafi Konumu” Marmara Coğrafya Dergisi 26, ss 82-107.
• Ayata, Ali, 2010. “Ortadoğu Perspektifinden Türkiye-ABD ilişkilerinin Yeni Boyutu” Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi http://www.akademikbakis.org
• Stern, A. 2007. “Petrol Savaşını Kim Kazanacak” Neden Yayınevi, İstanbul, ss 275-282
• Göknel, M.Mete, 2010. “Enerji Güvenliği ve Ortadoğu” Ortadoğu Analiz Cilt 2, Sayı 22, ss. 36-45.
• Çolak,A.Batur ve İlbaş, Mustafa 2010. “Enerji Koridoru ve Terminal Olarak Türkiye’nin Rolü” 16.Uluslararası Enerji ve Çevre Fuarı ve Konferansı Bildiriler Kitabı, ss. 18-21.
• Pamir, N. 2005. “Küreselleşmenin Enerji Sektöründe Yapısal Değişim Programı ve Enerji Politikaları” Enerji Politikaları ve Küresel Gelişmeler ve Enerji Sempozyumu Bildiri Kitabı, ss 61.
• İşeri, Emre ve Dilek, A.Oğuz, 2012. “Yeni Enerji Jeopolitiğinde NATO’nunEnerji Güvenliğinde Tamamlayıcı Rolü ve Türkiye’nin Potansiyel Katkıları” Akademik Bakış Cilt 5, Sayı 10, ss 229-248.
• Demir, Sertif, 2012. “Irak ve Suriye krizlerinin karşılaştırmalı Analizi, Nedenler, Gelişmeler, Sonuçlar ve Türkiye Üzerine Etkileri” Türk Dünyası İncelemeleri 12(2), ss 553-578.
• Köprülü, Tacettin, 2015. “Petrol ve Doğal Gaz Boru Hatlarının İHA sistemleri ile korunması” https://www.linkedin.com/pulse/petrol-ve-doğal-gaz-boru-hatlarının-iha-sistemleri-köprülü-ph-d-
• Atay Mehmet,2002. “ABD’nin Afganistan Operasyonu ve Orta Asya’da Jeopolitik Satranç”, Jeopolitik, 1(1), ss,108-114.