LINEAR AND NONLINEAR COINTEGRATION RELATIONSHIP BETWEEN STOCK PRICES AND EXCHANGE RATES IN TURKEY

Yıl 2014, XIV. Uluslararası Ekonometri Yöneylem Araştırması ve İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı, 17 - 34, 01.10.2014

Bülent Doğru Mürşit Recepoğlu

Öz

The aim of this study is to
analyze both the linear and nonlinear co-integration
relationship between Euro and U.S. Dollar exchange rates and stock price index with monthly
time-series data covering the time period 1980 - 2013
for Turkish Economy. Linear co-integration test is analyzed by
the bound test approach, developed by Pesaran, Shin and Smith (2001),  that does not need to be applied to the
series that are stationary at the same
level.  Whereas, nonlinear co-integration
analysis is investigated by Breitung (2001) rank test. Additionaly, because
series has a structural break in trend in February 2001, analyzes are also
employed for sub-periods. The empirical findings suggest there is a
co-integration relationship between exchange rates and stock price index in the
long run. This relationship is positive in long run and negative in short run. The
direction of the relationship is from exchange rates to stock prices.
Therefore, for Turkish Economy the "traditional approach” describing the relationship between
stock prices and exchange rates is valid.

Anahtar Kelimeler

Linear and Non Linear Co-integration, Bound Test, Rank Test, Exchange rates, Stock Price Index

TÜRKİYE’DE HİSSE SENEDİ FİYATLARI VE DÖVİZ KURU ARASINDA DOĞRUSAL VE DOĞRUSAL OLMAYAN EŞ BÜTÜNLEŞME İLİŞKİSİ

Öz

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de hisse
senedi fiyat endeksi ile Euro/TL ve Dolar/TL döviz kurları arasında hem
doğrusal hem de doğrusal olmayan eş bütünleşme ilişkisinin varlığını 1980- 2012
arası dönemde aylık zaman serisi verileriyle analiz etmektir. Doğrusal eş
bütünleşme testi Pesaran, Shin ve Smith (2001) tarafından
geliştirilen ve aynı düzeyde durağan olmayı gerektirmeyen sınır testi yaklaşımı
ile analiz edilmiştir. Doğrusal olmayan eş bütünleşme analizi ise Breitung
(2001) rank testi ile gerçekleştirilmiştir. Verilerde Şubat 2001’de yapısal
kırılma görüldüğünden ayrıca alt dönemler için de analiz tekrarlanmıştır
Ampirik bulgular, Türkiye’de döviz kuru ve hisse senedi fiyatı arasında uzun
dönemde bir eş bütünleşme ilişkisi olduğunu göstermektedir. Bu ilişki uzun
dönemde pozitif kısa dönemde ise negatif çıkmıştır. İlişkinin yönü döviz
kurundan hisse senedine doğrudur. Bu yüzden Türkiye Ekonomisi için döviz kuru ve hisse senedi
arasındaki ilişkiyi açıklayan “geleneksel yaklaşım” teorisi geçerlidir

Anahtar Kelimeler

Doğrusal ve Doğrusal Olmayan Eş bütünleşme, Sınır Testi, Rank Testi, Döviz Kuru, Hisse Senedi Fiyat Endeksi

Kaynakça

• Altıntaş, H., Tombak, F., (2011). Türkiye’de Hisse Senedi Fiyatları ve Makro Ekonomik Değişkenler Arasındaki İlişkinin Ekonometrik Analizi: 1987-2008, Paper presented at EconAnadolu 2011: Anadolu International Conference in Economics II.
• Ajayi, R. A, & Mougoue, M. (1996). On the Dynamic Relation Between Stock Prices and Exchange Rates. Journal of Financial Research, (19), 193-207.
• Bodnar, G. M., Gentry, W. M. (1993). Exchange rate exposure and industry characteristics: evidence from Canada, Japan, and the USA. Journal of international Money and Finance, 12(1), 29-45.
• Breitung, J., (2001). Rank tests for nonlinear cointegration , Journal of Business and Economic Statistics 19, 331–40.
• Chen, T-H., (2012). The Cointegration between Stock Prices and Exchange Rates: Evidence from Singapore, Middle Eastern Finance and Economics, 18, 126-133.
• Dilrukshan, R. & Simpson, J.(2009), The Interaction between Exchange Rates and Stock Prices: An Australian Context, International Journal of Economics and Finance, 1(1), 1-23.
• Dornbusch, R. ve Fischer, S. (1980). Exchange Rates and the Current Account, Amercian Economic Review, 70, 960-971.
• Emirmahmutoglu, F., Kose, N. (2011), Testing for Granger causality in heterogeneous mixed panels, Economic Modelling , 28, 870–876.
• Frankel, J. A, (1993). Monetary and Portfolio Balance Models of the Determination of Exchange Rates, MIT Pres, Cambridge.
• Gujarati, D. (2004). Basic Econometrics, Fourth Edition, The McGraw Hill Company.
• Hatemi, J. A., Roca, E. (2005). Exchange Rates and Stock Prices: Interaction During Good and Bad Times: Evidence from the Asean 4 Countries, Applied Financial Economics, 15, 539-546.
• Kıran, B., (2009). Türkiye’de Döviz Kuru ve Hisse Senedi Fiyatlarının Sınır Testi Analizi, İktisat İşletme ve Finans, 24(275), 66-88.
• Kasman, S., (2003). The Relationship Between Exchange Rates and Stock Prices: A Causality Analysis, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5, 2, 70-79.
• Kırbaş-Kasman, S.(2006). Hisse Senetleri Fiyatları ve Makro Ekonomik Değişkenler Arasında Bir İlişki Var mı? İktisat İşletme ve Finans, (21,) 88-99.
• Kaya, V., Çömlekçi, İ., & Kara O., (2013). Hisse Senedi Getirilerini Etkileyen Makro Ekonomik Değişkenler 2002-2012 Türkiye Örneği, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 35, 167-176.
• Lean, H.H., Narayan, P., & Smyth, R., (2011). Exchange Rate and Stock Price Interaction in Major Asian Markets: Evidence for Individual Countries and Panels Allowing for Structural Breaks, The Singapore Economic Review, 56, 2, 255-277.
• Nath, G. C., & Samanta, G. P. (2003). Dynamic relation between exchange rate and stock prices: a case for India. In 39th Annual Conference paper of Indian Econometric Society also published in NSE News February.
• Özer, A., Kaya A., & Özer, N., (2011). Hisse Senedi Fiyatları ile Makro Ekonomik Değişkenlerin Etkileşimi, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26, 1, 163-182.
• Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith, R. J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of applied econometrics, 16(3), 289-326.
• Sevüktekin, M., ve Nargelecekenler, M. (2007). Türkiye'de İMKB Ve Döviz Kuru Arasındaki Dinamik İlişkinin Belirlenmesi, 8. Ekonometri veİstatistik Kongresi, Malatya, 24-25 Mayıs.
• Toda, H.Y., Yamamoto, T., (1995). Statistical inference in vector autoregressions with possibly integrated processes. Journal of Econometrics, 66, 225–250.