HEALING HOUSES IN AND AROUND KUTAHYA AND THE THERAPIES

Yıl 2014, KÜTAHYA ÖZEL SAYISI, 77 - 84, 30.11.2014

Münire Baysan

Öz

Heart are connected to folk medicine
are important elements of Turkish culture. Disease prevention, and search
efforts for treatment methods are as old as the history of humanity. The reason
for being of these hearth extending from Central Asia to Anatolia and the
therapies are consequences of this effort. Besides hosting the traces of the
old Turkish beliefs, hearth have reached to the present day by incorporating İslamic
motifs. As in many parts of Anatolia, , hearth are widely available in and
around Kütahya. In the first part of this article we will inform you about
Kütahya,  the properties of ocak (, hearth), ocaklı (someone who belongs to a
specific organization) and the methods of el verme (transfering knowledge to new generations). In the second
part, we will cover the, hearths and the therapies that they applied. 

Anahtar Kelimeler

Kütahya, Hearth, Disease, Healing

KÜTAHYA VE ÇEVRESİNDE SAĞALTMA OCAKLARI VE YAPILAN TEDAVİLER

Öz

Halk hekimliğine bağlı olan
sağaltma ocakları Türk kültürünün önemli unsurlarındandır. İnsanlık tarihi ne
kadar eski ise hastalıklardan korunma ve tedavi yöntemleri arama gayreti de
aynı oranda eskidir. Orta Asya’dan Anadolu’ya uzanan ocakların varlık sebebi ve
yaptıkları uygulamalar da bu gayretin neticesidir. Bir taraftan eski Türk
inançlarının izlerini içerisinde barındıran sağaltma ocakları diğer taraftan da
İslami motifleri bünyesine katarak günümüze kadar ulaşabilmiştir. Anadolu’nun
pek çok yerinde olduğu gibi Kütahya ve çevresinde de yaygın bir şekilde
sağaltma ocakları mevcuttur. 

Anahtar Kelimeler

Kütahya, Ocak, Hastalık, Sağaltma

Kaynakça

• Acıpayamlı Orhan (1963), Türkiye Halk Hekimliğinde Dalak Kesme ve Etnolojik İzahı, DTCF Antropoloji, Cilt:1, Sayı:1
• Acıpayamlı Orhan (1989), Türkiye Folklorunda Halk Hekimliğinin Morfolojik ve Fonksiyonel Yönden İncelenmesi, Türk Halk Hekimliği Sempozyumu Bildirileri, Kültür Bakanlığı Ankara, S. 5.
• Akman Eyüp (2007), Türk Halk Hekimliğinde Ocaklık Geleneği ve Safranbolu’daki Ocaklar, Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt:15, No:1
• Altan SELİM (2008), Manisa Tıp Folkloru, Akdeniz Kitapevi, İzmir.
• Artun Erman (2001), Adana Halk Hekimliğinde Atalar Kültü, Türk Kültürü, S.460.
• Aşkun Vehbi Cem (2006), Sivas Folkloru I-II, Sivas Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü.
• Bayat Ali Haydar (1992), Anadolu Tıbbi Folklorunda Göz Hastalıkları, IV Milletlerarası Türk Halk Kültürü Kongresi Bildirileri, Kültür Bakanlığı Halk Kültürlerini Araştırma ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yayınları: 167
• Çıblak Nilgün (2004), Halk Arasında Nazar, Nazarlık İnancı ve Bunlara Bağlı Uygulamalar, Türklük Bilimi Araştırmaları, S.15.
• Çıblak Nilgün (1962), Çukurova’da Halk Hekimliği ve İlgili Uygulamalarda Eski Türk İnançlarının İzleri, Türk Kültürü Dergisi, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Yıl: XLIII, S. 507-508, Temmuz-Ağustos 2005, s.199-214.
• Duvarcı Ayşe (1990), Halk Hekimliğinde Ocaklar, Mili Folklor Dergisi, Eylül S.7.
• Gülseren Cemil, Halk Dilinde Uşakta Bitki Adları ve Sağlık Deyişleri, Uşak Eğitim Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi S.109.
• Hançerlioğlu Orhan (2000), İslam İnançları Sözlüğü, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• İnan Abdülkadir (1995), Tarihte ve Bugün Şamanizm Materyalleri ve Araştırmaları, TDK. Ankara.
• İnan Abdülkadir (2000), Tarihte ve Bugün Şamanizm, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
• Kalafat Yaşar (2010) Akşehir Örnekleri İle Türk Kültürlü Halklarda Od/Ateş/Ocak İyesi, I. Uluslararası Selçuklu’dan Günümüze Akşehir Kongresi ve Sanat Etkinlikleri (20-21-Kasım 2008), Konya.
• Karasoy Yakup (2008), Aydaş, Aydaşlık ve Aydaş Olmak Üzerine, Gazi Türkiyat Dergisi, S.2.
• Kaya Muharrem (2001), Eski Türk İnanışlarının Türkiye’deki Halk Hekimliğinde İzleri, Folklor/Edebiyat Dergisi, S. 25
• Koç Aylin (2010), Hastalık İsimlerinde Örtmece, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, S. 188.
• Koraş Hikmet (2002), Derleme Sözlüğüne İlaveler, Türklük Bilimi Araştırmaları, S. 12, Niğde.
• Kumartaşlıoğlu Satı (2012), Türk Kültüründe Ateş ve Ocak Kültü, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora tezi. Kütahya 95. Tanıtım Kitabı, 1996.
• Öger Âdem (2010), Tarsus ve Çevresinde Sağaltma Ocakları ve Bunlara Bağlı Uygulamalar, Turkish Studies, Volume 5/1, Winter.
• Öngel Gülnur (1997), Denizli Halk Hekimliğinde Ocaklar, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi
• Türkmen Seyfullah (2006), Eski Anadolu Türkçesinde Tıp Terimleri, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmış Doktora tezi.
• Uzunçarşılı İ.Hakkı (1932), Bizans ve Selçuklu Beyleri, Germiyan ve Osman Oğulları Zamanında Kütahya Şehri, İstanbul: İstanbul Devlet Matbaası.
• Yıldız, Hakkı Durusun(1981), Kütahya Tarihçesi, Atatürk’ün Doğumunun 100. Yılına Armağan, İstanbul.