FUNCTIONS OF FELLOW COUNTRYMEN ASSOCIATIONS IN THE PROCESSES OF URBANISATION AS A SOCIAL RELATION NETWORK: INSTANCE OF KÜTAHYA

Yıl 2014, KÜTAHYA ÖZEL SAYISI, 97 - 110, 30.11.2014

Fatih Özbay

Öz

Processes of urbanization have gained quite a large place in the
literature of social sciences all over the world. Urban and urbanisation have
caused great changes in the lives of people and society and thus have become a
very important study case. Main axis of this study is also urbanisation and
therefore the fact of citizenship as related to the matter of immigration and
therefore the investigation of the functions, efficiency and recourses of
social networks created in context of the fellow countrymen associations.
Demographies of the cities in the size of Kütahya are generally formed by the
domestic migrations from the rural areas. Besides this, migrations from the
Balkans have also been effective in the formation of demography. However, in Kütahya we cannot talk of associations
that are effective and have the power of sanction in context of social
organizations or relations. In this study mainly quantitative research method
is preferred and in practice survey method is used. 45 fellow countrymen
associations were contacted and via survey questions their aims, work areas,
deficiencies, resources, and activities were tried to be determined. Findings
were accordingly evaluated with scientific methods.

Anahtar Kelimeler

Urbanisation, İmmigration, Citizenship, Fellow Countrymen Associations, Social Relation Network

ŞEHİRLEŞME SÜREÇLERİNDE SOSYAL BİR İLİŞKİ AĞI OLARAK HEMŞEHRİ DERNEKLERİNİN İŞLEVLERİ: KÜTAHYA ÖRNEĞİ

Öz

Şehirleşme süreçleri sosyal bilimler literatüründe tüm dünyada
oldukça geniş bir yer edinmiştir. Şehir ve şehirleşme, her zaman insan ve
toplum yaşamında büyük dönüşümlere neden olmuş böylelikle de önemli bir
inceleme nesnesi olagelmiştir. Bu çalışmanın ana eksenini de şehirleşme ve
dolayısıyla göç konusuyla ilgili bir kavram olan hemşehrilik olgusu ve
dolayısıyla hemşehri dernekleri bağlamında oluşan sosyal ilişki ağlarının
işlevleri, etkinliği ve imkânlarının araştırılması oluşturmaktadır. Kütahya
ölçeğindeki şehirlerin nüfus yapısı özellikle kırsal bölgelerden yoğun iç
göçlerle şekillenmiştir. Bunun yanında kısmen de Balkan göçmenliği gibi dış
göçlerde nüfus yapısında etkili olmuştur. Ancak Kütahya’da sosyal örgütlenme ya
da ilişki ağları bakımından etkin ve yaptırım gücü bulunan örgütlenmelerden söz
edebilmek mümkün değildir. Bu çalışmada, temel olarak nicel araştırma yöntemi
tercih edilmiş ve uygulama olarak anket tekniği kullanılmıştır. 45 Hemşehri
Derneğine ulaşılmış ve anket soruları vasıtasıyla derneklerin amaçları, çalışma
alanları, eksiklikleri, imkânları ve etkinlikleri tespit edilmeye
çalışılmıştır. Bulgular bu doğrultuda bilimsel yöntemlerle değerlendirmeye
çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Şehirlileşme, Göç, Hemşehri, Hemşehri Derneği, Sosyal İlişki Ağı

Kaynakça

• Aktan, C. C., Ay, H., & Çoban, H. (2007). Siyasal Karar Alma Sürecinde Çıkar Grupları. D. D. C. Can Aktan içinde, Modern Politik İktisat: Kamu Tercihi. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Arlı, A. (2005). Cumhuriyet Döneminde Türkiye'de Şehirleşme ve Gecekondu Araştırmaları. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 3(6), 283-352.
• Arman, A. (2013, 12 13). 13 milyonun sadece 2 milyonu gerçek İstanbullu. Hürriyet Gazetesi. 12 13, 2013 tarihinde http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/22279879.asp adresinden alındı
• Bal, H. (1997). Kentsel Toplumda Anomi-Yabancılaşma Olgusu Kente Göç Edenlerin Alternatif Çözümü: Hemşehri Birlikleri. S. Derneği (Dü.), Toplum ve Göç içinde (s. 431-440). Ankara: Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası.
• Bal, H. (2011). Kent Sosyolojisi. Isparta: Fakülte Ktabevi.
• Bali, R. N. (1999). Çılgın Kalabalıktan Uzak…. Birikim(123), 35.
• Bayraktar, U. (2003, Ekim). Formelleşen Hemşehri Dayanışma Ağları: İstanbul'daki Hemşehri Dernekleri. Toplumbilim (Göç Özel Sayısı), 107.
• Dernekler Kanunu. (2004. 11. 23). Resmi Gazete (25649).
• Erder, S. (tarih yok). Yoksulluğu Önleme Stratejileri. (S. T. Diyalogu, Dü.) 233. Freyer, H. (2012). Sosyoloji Kuramları. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Güven, S. (1998). 1950’li Yıllarda Türk Ekonomisi Üzerinde Amerikan Kalkınma Reçeteleri. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• İnalcık, H. (1989). Köy, Köylü ve İmparatorluk. 5. Milletlerarası Türkiye Sosyal ve İktisat Tarihi Kongresi. İstanbul: A.D.T.K.K. Yayınları.
• Kıray, M. B. (1964). Ereğli: Ağır Sanayiden Önce Bir Sahil Kasabası. Bağlam Yayınları.
• Kurtoğlu, A. (2005). Mekansal Bir Olgu Olarak Hemşehrilik ve Bir Hemşehrilik Mekanı Olarak Dernekler. European Journal of Turkish(Thematic Issue N°2). http://www.ejts.org/document375.html adresinden alındı
• Kurtoğlu, A. (2012). Siyasal Örgütler ve Sivil Toplum Örgütleri Bağlamında Hemşehrilik ve Kollamacılık. Ankara Üniveristesi SBF Dergisi, 67.
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları,.
• Oğuz Işık, M. M. (2001). Nöbetleşe Yoksulluk - Sultanbeyli Örneği. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Özdemir, G. (2013, International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic). Tampon Mekanizmadan Siyasal Aktörlüğe Hemşehri Dernekleri. Turkish Studies: International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic(Spring 8/6).
• Seyyar, A. (2007). İnsan ve Toplum Bilimleri Terimleri Ansiklopedik Sosyal Bilimler Sözlüğü. İstanbul: Değişim Yayınları. Sosyoloji Derneği. (1997). Toplum ve Göç. S. Derneği (Dü.), II. Ulusal Sosyoloji Kongresi içinde, 5. Ankara.
• Şatıroğlu, A., & Tüfekçioğlu,, H. (2004). İstanbul’da “Enformel” Yerleşim Bölgelerine Bir Örnek: Bayramtepe. Sosyoloji Dergisi, 3. Dizi(8. Sayı), 9-40.
• Thorns, D. C. (2004). Kentlerin Dönüşümü: Kent Teorisi ve Kentsel Yaşam. (E. N.-H. Nal, Çev.) İstanbul: CSA Global Yayın Ajansı.
• Tuna, K. (1987). Şehirlerin Ortaya Çıkışı ve Yaygınlaşması Üzerine Sosyolojik Bir Deneme. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• Yıldırım, M. (2003). Sivil Toplum ve Devlet. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt : 27 (No: 2), 228.