Kütahya Ceramics and Tile, Craft / Art History and Reasons For Regression

Yıl 2018, Sayı: 58, 31 - 40, 19.10.2018

Nurettin Gülaçtı

Öz

Kütahya pottery art began in the
Chalcolithic period, 14th. It is seen that after centuries it left its place to
the art of the Ottoman period tilemaking. In this study. Investigation of the causes of the ups and
downs that lived in Republican period tile art and it is aimed to present the
solution proposals by identifying and sharing the problems in them. As  universe, the art of tile making has been
handled and limited to Kütahya tile. This research was carried out with the
general screening model of qualitative research methods,literature review and
information obtained from individual interviews with, The causes of the general problems in Kütahya
tiles were tried to be reached. When you look at the process of formation and
development of Anatolian ceramics, you will see that the world is home to the
richest cultures. Kutahya ceramic art, Chalcolithic, Bronze Age, Phrygian,
Hittite, Roman, Hellenistic Age, Byzantines, Seljuks, who have completed their
term with Emirates period and Ottoman, the Republican Period shows that
continued on his way with Turkey. As a result, the commercial concerns that
arise from the general increase in population in Turkey create, causing a decrease
in the quality of ceramic art.

Anahtar Kelimeler

Kütahya, Ceramic, Tile, Handicraft, Technologies

KÜTAHYA SERAMİK VE ÇİNİCİLİK ZANAAT/SANATININ TARİHSEL SÜRECİ VE GERİLEME NEDENLERİ

Öz

Kütahya çömlekçilik sanatı Kalkolitik
dönemde başlamış, 14ncü. Yüzyıldan sonra yerini Osmanlı dönemi çinicilik
sanatına bıraktığı görülmüştür.  Bu
çalışmada Cumhuriyet dönemi çini sanatında yaşanan iniş çıkış nedenlerinin
araştırılması ve sorunların tespit edilmesi, paylaşılması ve çözüm önerilerinin
sunulması amaçlanmıştır. Evren olarak çinicilik sanatı ele alınmış, Kütahya
çiniciliği ile sınırlandırılmıştır. Bu araştırma, nitel araştırma
yöntemlerinden genel tarama modeli ile yapılmış, literatür incelemesi ve
bireysel görüşmelerle elde edilen bilgilerden yararlanılmış, Kütahya
Çiniciliğindeki genel sorunların nedenlerine ulaşılmaya çalışılmıştır. Anadolu
seramikçiliğinin oluşum ve gelişim sürecine bakıldığında, dünyanın en zengin
kültürlerine ev sahipliği yaptığı görülecektir. Anadolu, El Sanatlarındaki
zengin birikimleri arasında çanak ve çömlekçilik ilk sıralarda yer almaktadır.
Kütahya’da seramik sanatı, Kalkolitik Çağ, Tunç Çağı, Frigyalılar, Hititler,
Roma, Helenistik Çağ, Bizanslılar, Selçuklular, Beylikler Dönemi ve Osmanlılar
ile Dönemlerini tamamlamış, Cumhuriyet Dönemi Türkiye’si ile yoluna devam
ettiği görülmektedir. Sonuç olarak, Türkiye'deki genel nüfus artışından
kaynaklanan ticari kaygılar, seramik sanatının kalitesinde düşmeye neden
olmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kütahya, Seramik, Çini, El Sanatları, Teknoloji

Kaynakça

• Aksungur, M. (1989). “Çiniciliğin Kütahya’nın Sosyo-Ekonomik Yapısındaki Yeri”, Kütahya İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi 15. Kuruluş Yılı Armağanı, Eskişehir: Anadolu Ün. Basımevi.
• Ana Britanica Genel Kültür Ansiklopedisi, C.VI, İstanbul: İletişim, 1986-1987.
• Anadolu Medeniyetleri Müzesi Katalogu, Ankara, t.y.
• Atalay, M. (1983). Kütahya Çinicilik Sanayinin İncelenmesi, Eskişehir: Anadolu Ün. No:10, İİBF Yay No:5.
• Bilgi, H. (2005). Kütahya Çini ve Seramikleri, İstanbul: Suna ve İnan Kıraç Vakfı.
• Çini, R. (1991). Türk Çiniciliğinde Kütahya, İstanbul: Uycan.
• Çizer, S. (2005). “Günümüzde Terra Sigillata”, Seramik Türkiye, (Seramik Federasyonu Dergisi, No:9, Mayıs-Haziran.
• Demirsar, Arlı, V. B. (2003). “Kütahya Çiniciliği”, Anadolu Türk Devri Çini ve Seramik Sanatı, Ed. Gönül Öney, Zehra Çobanlı, İstanbul: T.C. Kültür Bakanlığı Yay.2003.
• Gülaçtı, N. (2011). “Günümüz Kütahya’sında Seramik-Çini Üretimi Ve Durum Tespiti”, (Yayımlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi). Anadolu Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Ocak- Eskişehir.
• Güney, K. Z. ve Güney, A. N. Osmanlı Süsleme Sanatı, Ankara: SFN LTD. ŞTİ. (t.y).
• Kürkman, G. (2005). Toprak Ateş Sır: Tarihsel Gelişimi, Atölyeleri ve Ustalarıyla Kütahya Çini ve Seramikleri, İstanbul: Suna ve İnan Kıraç Vakfı, Mas Matbaacılık A.Ş.
• Öney, G. (1987). İslam Mimarisinde Çini, İzmir: Ada Yayınları.
• Özgüç, T. (1944). “Yortan Mezarlık Kültürüne Ait Yeni Buluntular”, Belleten, C.8, İstanbul.
• Özüdoğru, Ş. (1990). Seramik Sanatı Tarihi Yayınlanmış Ders Notları, Eskişehir: Anadolu Ün. Uygulamalı Güzel Sanatlar Yüksekokulu.
• Tunçoğlu, İ. (1981-1982) “Kütahya Turizmi ve Gelenekleri”, Kütahya, İstanbul: Kütahya Belediyesi.
• Uzunçarşılı, İ. H. (1932). Kütahya Şehri, İstanbul: Devlet Matbaası.