TÜRKİYE'DE TÜKETİCİ VE TOPTAN EŞYA FİYAT İNDEKSLERİ ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ: 1986 - 2004

Yıl 2008, Sayı: 20, - , 20.06.2015

Mahmut Zortuk

Öz

Changes in the price index have been perceived as indicator of inflation by policymakers. The most applied indexes in practice are the Wholesale Price Index (WPI) and Consumer Price Index(CPI). Changes in WPI which is used as an indicator of changes in wholesale prices affects CPI which is used as an indicator of finished goods. In that sense, in this study the relationship between these two indexes has been examined by using a Unit Root Test and Granger Causality Test for Turkish data covering the period 1986:M1 and 2004:M12. Our result show that there is one way causality from WPI to CPI

Anahtar Kelimeler

Price index, Inflation, Unit Root Test, Granger Causality Test

TÜRKİYE'DE TÜKETİCİ VE TOPTAN EŞYA FİYAT İNDEKSLERİ ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİ: 1986 - 2004

Öz

Fiyat indekslerindeki değişimler enflasyonun bir göstergesi olarak algılanmakta ve bu nedenle politika yapıcılarının ilgisini çekmektedir. Uygulamada en çok kullanılan indeksler ise TEFE ve TÜFE olarak bilinen indekslerdir. Toptan eşya satış fiyatlarındaki değişimin bir ölçüsü olarak kullanılan TEFE’ de meydana gelen değişimler tamamlanmış malların fiyat ölçüsü olarak kullanılan TÜFE’ yi etkilemektedir. Bu bağlamda yapılan çalışmada, söz konusu iki değişken arasındaki ilişki Türkiye’ye ait verilerle 1986: 01–2004: 12 dönemi için Birim Kök ve Granger Nedensellik Testini kullanarak araştırılmış ve TÜFE’ den TEFE’ ye doğru tek yönlü bir nedenselliğin mevcut olduğu sonucuna ulaşılmıştır

Anahtar Kelimeler

Fiyat İndeksleri, Enflasyon, Birim Kök Testi, Granger Nedensellik Testi

Kaynakça

• Damador N. G., (1999), “Temel Ekonometri”, (Çev: Ü. Şenesen, G.G. Şenesen), İstanbul, Literatür Yayınları
• Enders, W., (1995), Appied Econometric Time Series, New York, Wiley.
• Kılıçbay, A., (2002), Türkiye Ekonomisinin Genişleyen Ufukları, İstanbul, İstanbul Ünv. İktisat Fakültesi Yayınları, No:569
• Kutlar, A., (2005) , Uygulamalı Ekonometri, 2.Baskı, Nobel Yayınları, Ankara
• Parasız, İ., (1991), Modern Makro Ekonominin Temelleri, 1.Baskı, Bursa Ezgi Yayınları
• Işığıçok, E., (1994), Zaman Serilerinde Nedensellik Çözümlemesi, Bursa, U.Ü. Basımevi
• Sevüktekin, M. Nargeleçekenler M., (2005), Zaman Serileri Analizi, Ankara, Nobel Yayınları
• Akdi, Y.,Şahin, A., (2007), “Enflasyon Yakınsaması: Türkiye Örneği”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 44, 69-74.
• Abdulia, A., (2002), “Using threshold cointegration to estimate asymmetric price transmission in the Swiss pork market”, Applied Economics, 34, 679–87.
• Akgeyik T., Çil Yavuz N., (2006), “Türkiye’de Asgari Ücret, Milli Gelir ve İşsizlik İlişkisi (Ekonometrik Bir Analiz)”, Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, 49. seri, 2–17.
• Belton W. J. and U.Nair-Reichert, (2007), “Inflation regimes, core inflation measures and the relationshipbetween producer and consumerprice inflation” Applied Economics, 39, 1295–1305.
• Caraballoa M. A., Carlos Dabu´ sb and Carlos U., (2006), “ Relative prices and inflation: new evidence from different inflationary contexts”, Applied Economics, 38, 1931–1944. C.W.J. Granger, P.Newbold, (1974), “Spurios Regressions in Econometrics”, Journal of Econometrics, 2(2), 111–120.
• Çaglayan, M. and Filiztekin, A., (2003), Nonlinear impact of inflation on relative price variability, Economics Letters, 79, 213–18.
• Dorestani, A., Arjomand L.H., (2006), “An Empirical Study of the Relationship Between Consumer and Producer Price Index: A Unit Root Test and Test of Cointegration”, The Coastal Business Journal Spring ; Vol.5, Nu.1, 33-38.
• Emery, K. M., and Chang, C.P., (1996), “Do Wages Help Predict Inflation?” Federal Reserve Bank of Dallas Economic Review, First Quarter: 2– 9.
• Gordon, R. J., (1988), “The Role of Wages in the Inflation Process.” American Economic Review 78, No. 2: 276–283.
• Lown, C. S., and Rich, R. W., (1997), “Is There an Inflation Puzzle?” Federal Reserve Bank of New York Research Paper, No. 9723.
• Mehra, Y. (1993), “Unit Labor Costs and the Price Level.” Federal Reserve Bank of Richmond Economic Review 79, No. 4: 35–52.
• Molina, J. A., (1998), “ Analysing the effects of price changes on the cost of living of consumers using true indices”, Applied Economics Letters, 5, 639–44.
• Shaikh A. Hamid and Tej S. Dhakar, (2007), “The behaviour of the US consumer price index 1913–2003: a study of seasonality in the monthly US CPI” Applied Economics, 1–14.
• Tiffin R. and Dawson P. J., (2000), “Structural breaks, cointegration and the farm-retail price spread for lamb Applied Economics”, 32, 1281– 1286.