ÇEVİRİNİN BÜYÜSÜ YA DA ÇEVİRİNİN FELSEFESİ ÜZERİNE

Yıl 2009, Sayı: 23, - , 20.06.2015

Faruk Yücel

Öz

The specific language and structure of translation have affected not only the translators but also the writers. This study attempts to explore how the act of translation becomes essential for the writer and what kind of opportunities it provides. This explains why the writer gets involved in the translation activity that is the product resulting from this activity is a different text type. The differences between a writer’s translating a work of art to his native language and a translator’s doing the same work depend on the writer’s individual and cultural background. One important topic that will be discussed particularly is whether this background brings about a significant change in the function of the translation. A writer uses the facilities his mother tongue offers to create a work of art and while integrating translation into his writing process he himself alongside his reader should be able to benefit from the new horizons that open up. From this point of view, it is worth underlying the dominant role that translation plays, especially, in terms of introducing the form of a text and diversifying its interpretation. Besides, in this article the assertion that translation managed to get a status obtaining a place as opposed to other texts will also be discussed while investigating the reasons why translation requires a different reception

Anahtar Kelimeler

Writer, translator, form, language of translation

ÇEVİRİNİN BÜYÜSÜ YA DA ÇEVİRİNİN FELSEFESİ ÜZERİNE

Öz

Çevirinin kendine özgü olan yapısı ve dili, salt çevirmenleri değil yazarları da etkilemiştir. Bu çalışmada, çevirinin bir yazar için hangi açılardan önem kazandığı ve yazara ne gibi olanaklar sağladığı sorgulanmaktadır. Bu bağlamda, bir yazarın çeviri yapmasının nedenleri, çevirinin farklı bir metin türü olmasıyla ilişkilendirilmektedir. Bir yazarın bir yapıtı kendi diline çevirmesi ile bir çevirmenin bunu yapması arasındaki farklar, yazarın sahip olduğu bireysel ve kültürel birikimle ilintilidir. Bu birikimin çeviriye farklı tartışacağımız en önemli olgular arasında yer alacaktır. Kendi dilini kullanarak sanatsal üretimde bulunan yazar için çeviri, kendisine olduğu kadar okurlara da yeni ufuklar açmalıdır. Bu açıdan bakıldığında özellikle çevirinin bir metnin biçimini ortaya koyması ve onun yorumunu çeşitlendirmesi açısından oynadığı başat rolün altı çizilmeye değerdir. Çalışmamızda ayrıca çevirinin aynı zamanda farklı bir alımlamayı gerekli kılmasının nedenleri irdelenirken başka metinler karşısında kendine özgü özel bir yer edinmeyi başardığı görüşü de savunulacaktır

Anahtar Kelimeler

Yazar, çevirmen, biçim, çeviri dili, yorumlama, okur

Kaynakça

• Altuğ, T. (2001). Dile Gelen Felsefe. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Benjamin, W. (1973). “Die Aufgabe des Übersetzers”, Das Problem des Übersetzens. Hans Joachim Störig (Ed.), Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft, s. 156-169.
• Derrida, J. (2003). Die Einsprachigkeit des Anderen. Oder die ursprüngliche Prothese. (Çev. M. Wetzel) München: Wilhelm Fink Verlag.
• Derrida, J. (1997). “Babylonische Türme. Wege, Umwege, Abwege” (Çev. A. Garcia Düttmann), Übersetzung und Dekonstruktion. Alfred Hirsch (Ed.), Frankfurt a. M.: Suhrkamp Verlag, s. 119-165.
• Eagleton, T. (1990). Edebiyat Kuramı. (Çev. E. Tarım), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Eco, U. (1992). Açık Yapıt. (Çev. Y. Şahan), İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• Even-Zohar, I. (2004). “Yazınsal Çoğuldizge İçinde Çeviri Yazının Durumu”, (Çev. S. Paker), Çeviri(bilim) Nedir? Başkasının Bakışı. Mehmet Rifat (Ed.), İstanbul: Dünya Yayınları, s. 191-200.
• Goethe von, J. W. (1973). “Drei Stücke vom übersetzen”, Das Problem des Übersetzens. Hans Joachim Störig (Ed.), Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft, s. 34-37.
• Hirdt, W. (1995). “Schiller als Übersetzer aus dem Französischen”, Übersetzen im Wandel der Zeit. Probleme und
• Literaturaustausches.
• Stauffenburg Verlag, s. 113-124.
• deutsch-fransözischen Willi Hirdt (Ed.),
• Tübingen: Huyssen, A. (1969). Die frühromantische Konzeption von Übersetzung und Aneignung. Studien zur frühromantischen Utopie einer deutschen Weltliteratur. Zürich: Atlantis Verlag. Köksal, S. (2007). “Bir Çevirmen: Nazım Hikmet”, Dilbilim Dergisi XVI, Yayın No: 4699: 63-72.
• La Salvia, A. (1995). “Der Übersetzer als Dichter des Dichters”, Übersetzen im Wandel der Zeit. Probleme und Perspektiven
• Literaturaustausches.
• Stauffenburg Verlag, s. 139-158.
• deutsch-fransözischen Hirdt (Ed.),
• Tübingen: Levy, J. (1963). Die literarische Übersetzung. Bonn: Athenaeum Verlag.
• Nord, C. (2001). Loyalitaet statt Treue. TEXTconTEXT, Vol. 15.2=NF 5.2, Heidelberg. Novalis
• Übersetzens, Hans Joachim Störig (Ed.), Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft, s. 33. Problem
• des Popoviç, A. (1981). “Übersetzung als Kommunikation” (1977), Übersetzungswissenschaft. Wolfram Wilss (Ed.), Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft, s. 92-111.
• Popoviç, A. (2004). “Çeviri Çözümlenmesinde ‘Deyiş Kaydırma’ Kavramı”, (Çev. Y. Salman), Çeviri(bilim) Nedir? Başkasının Bakışı. Mehmet Rifat (Ed.), İstanbul, s. 133-140.
• Pöckl, W. (1995). “Übersetzen ist ja eigentlich nur ein genaueres Lesen… Peter Handke als Übersetzer aus dem Französischen”, Übersetzen im Wandel der Zeit. Probleme und
• Literaturaustausches.
• Stauffenburg Verlag, s. 125-137.
• deutsch-fransözischen Willi Hirdt (Ed.),
• Tübingen: Schleiermacher, F. (1973). “Methoden des Übersetzens” (1813), Das Problem des Übersetzens. Hans Joachim Störig (Ed.), Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft, s. 38- 70.