ŞEMA KURAMININ OKUDUĞUNU ANLAMA SÜRECİNDEKİ ROLÜ

Yıl 2011, Sayı: 30, 77 - 86, 01.06.2015

Dilek Çakıcı

Öz

Zihinde bulunan önceden edinilmiş bilgi yapılarına şema adı
verilmektedir. Şema kuramına göre, bir metni anlama okuyucunun ön bilgileri ve
metin arasındaki karşılıklı etkileşimle mümkündür. Şemaların okuduğunu anlama
sürecindeki rolü yadsınamaz. Bu nedenle, bu makalenin temel amacı şema kuramının
okuduğunu anlamadaki önem  ve
gerekliliğini işaret etmektir. Bu çalışma şema kuramı, özellikleri, işlevleri
ve okuduğunu anlama sürecine etkileri hakkında bilgi vermeyi amaçlamaktadır.
Ayrıca bu makalede, şema kuramı ve okuduğunu anlama ilişkisi üzerinde
durulmakta; bu kuramın okuduğunu anlama sürecine katkıları bu alanda çalışan
araştırmacıların açıklamalarından yararlanarak
tartışılmakta; son olarak,
etkili bir okuma dersi için öğretmenlere birtakım
öneriler sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ön Bilgi, Şema Kuramı, Okuduğu Anlama

THE ROLE OF SCHEMA THEORY IN READING COMPREHENSION PROCESS

Öz

Previously acquired
knowlwdge structures in mind are called schemata. According to schema theory,
comprehending a text is an interactive process between the reader’s bakground
knowledge and the text. The role of schemata in reading comprehension process
cannot be denied. Therefore, in this paper, the main aim is to indicate the
importance and necessity of schema theory in comprehension. This paper aims to
present information about schema theory, its characteristics, functions and
effects on reading comprehension. Besides, in this study, it is mentioned the
relationship between schema theory and reading comprehension, the contributions
of schema theory to reading comprehension are bing discussed by making use of
the explanations of the researchers studying in this field and finally, some
recommendations for the the teachers in effective reading course are being
suggested.

Anahtar Kelimeler

Background Knowledge, Schema Theory, Reading Comprehensin

Kaynakça

• Açikgöz, K. Ü. (2003). Aktif Öğrenme. İzmir: Eğitim Dünyası Yayınları.
• Adams, M. J. Ve Collins, A. (1997). A Schemata-Theoretic View Of Reading. Massachusetts: Bolt Beranek And Newman Inc.
• Altunay, U. (2000). Ön Örgütleyicilerin Ve Öğrenci Tutumlarının İngilizce Ironik Metinlerin Anlaşılması Üzerine Etkileri. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Anderson, R. C. Ve Pearson, P. D. (1988). A Schema-Theoretic View Of Basic Processes In Reading Comprehension. In P. L. Carrell, J. Devine Ve D. E. Eskey (Eds.), Interactive Approaches To Second Language Reading (Pp. 37-55). Cambridge: Cambridge University Press.
• Brozo, W. G. Ve Simpson, M. L. (1995). Readers, Teachers, Learners. New Jersey: Englewood Cliffs.
• Burns, P. C., Roe, B. D. Ve Ross, E. P. (1992). Teaching Reading In Today’s Elementary Schools. Houghton Mifflin Company.
• Carrell. D. P. (1984). “Schema Theory And Esl Reading: Classroom Implications And Applications”. The Modern Language Journal, 68 (4), 332-341.
• Carrell, D. L.Ve Eisterhold. J. C. (1988). Schema Theory And Esl Reading Pedagogy. In P. L. Carrell, J. Devine Ve D. E. Eskey (Eds.), Interactive Approaches To Second Language Reading (Pp. 73-90). Cambridge: Cambridge University Press.
• Chastain, K. (1988). Developing Second-Language Skills. Harcourt Brace Jovanovich Publishers. Erden, M. Ve Y. Akman. (1998). Gelişim-Öğrenme-Öğretme. Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• Eskey, D. E. (1988). Holding In The Bottom: An Interactive Approach To The Languageproblems Of Second Language Readers. In P. L. Carrell, J. Devine Ve D. E. Eskey (Eds.), Interactive Approaches To Second Language Reading (Ss. 93-100). Cambridge: Cambridge University Press.
• Göktürk, A. (1997). Okuma Uğraşı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Grabe, W. (1988). Reassessing The Term Interactive. In P. L. Carrell, J. Devine, D. E. Eskey (Eds.), Interactive Approaches To Second Language Reading (Ss. 56-89). Cambridge: Cambridge University Press.
• Grabe, W. Ve F. L. Stoller. (2001). Reading For Academic Purposes: Guidelines For The Esl/Efl Teacher. In M. Celce-Murcia (Eds.), Teaching English As A Second Or Foreign Language (Ss. 187-203). Heinle&Heinle.
• Johnson, P. (1982). “Effects On Reading Comprehension Of Building Background Knowledge”. Tesol Quarterly,
• 16 (4), 503-515.
• Langer, J. A. (1982). Facilitating Text Processing: The Elaboration Of Prior Knowledge. In J. A. Langer Ve T. M. Smith-Burke (Eds.), Reader Meets Author/Bridging The Gap (Ss. 149-162). New York: International Reading Association.
• Mcdonough, J. Ve C. Shaw. (1993). Materials And Methods In Elt. Blackwell Publishing.
• Mcinerney, D. M. Ve V. Mcinerney. (2002). Educational Psychology: Constructing Learning. Australia: Pearson Education.
• Moorman, G. B. Ve W. E. Blanton. (1990). “The Information Test Reading Activity. Engaging Students In Meaningful Learning”. Journal Of Reading, 34, 174-183.
• Nunan, D. (1991). Language Teaching Methodology. Great Britain: Redwood Books.
• Nunan, D. (1999). Second Language Teaching And Learning. Boston: Heinle & Heinle Publishers.
• Nuttall, C. (1982). Teaching Reading Skills In A Foreign Language. Oxford: Heinemann Educational Books Ltd.
• Ortony, A. (1980). Metaphor. In R. J. Spiro, C. B. Bertiam Ve W. E. Brewer (Eds.), Theoretical Issues In Reading Comprehension (Pp. 349-361). New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
• Ruddell, R. B. (2002). Teaching Children To Read And Write. Boston: Allyn And Bacon.
• Rumelhart, D. E. (1980). Schemata: The Building Blocks Of Cognition. In R. J. Spiro, C. B. Bertiam, Ve W. E. Brewer (Eds.), Theoretical Issues In Reading Comprehension (Pp. 33-58). New Jersey:Lawrence Erlbaum Associates.
• Senemoğlu, N. (2003). Gelişim Öğrenme Ve Öğretim: Kuramdan Uygulamaya. Ankara: Gazi Kitabevi. Smith, F. (1985). Reading. Cambridge: Cambridge University Press.
• Smith, B. D. (1993). Bridging The Gap, College Reading. New York: Harper Collins College Publishers.
• Vacca, J. L., R. T. Vacca., M. K. Gove., L. Burkey., L. A. Lenhart Ve C. Mckeon. (2003). Reading
• Woolfolk, A. (1993). Educational Psychology. Boston: Allyn And Bacon.