TÜRKİYE'DE YABANCI BANKALARIN VARLIĞININ YATIRIM VE GSMH ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN ANALİZİ

Yıl 2011, Sayı: 30, 259 - 270, 20.06.2015

Cüneyt Koyuncu Duygu Şahan

Öz

As in other developing countries, in Turkey the banking sector constitutes the most important component of the financial sector. Recent positive improvements in the economic conjuncture and banking sector have increased the attractiveness of the Turkish banking sector. In parallel to these developments, the assets of foreign banks within the sector have shown a significant upward movement. The rapid increase in the entry of foreign capital to the sector has raised the question of how foreign banks will affect the national economy and the domestic banking sector. Therefore, in this study, the effect of the entries of foreign banks on investments and GNP has been assessed. In the period of 1981-2007, effect of the share of foreign bank assets in Turkish banking sector’s total assets and the share of foreign bank loans in the sector's total loans on investment and GNP have been analyzed by means of the regression analyses. Based on the results of the analyses, it is found that foreign banks have positive impacts on investments and GNP

Anahtar Kelimeler

Foreign Bank, Turkish Banking Sector, Foreign- Owned Banks in Turkey, Investments, GNP, Regression Analysis

TÜRKİYE'DE YABANCI BANKALARIN VARLIĞININ YATIRIM VE GSMH ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN ANALİZİ

Öz

Gelişmekte olan diğer ülkelerde olduğu gibi Türkiye’de de bankacılık sektörü finansal sektörün en önemli bileşenidir. Yakın zamanda ekonomik konjonktürdeki iyileşmeler ve bankacılık sektöründe sağlanan olumlu gelişmeler Türk bankacılık sektörünün cazibesini artırmıştır. Bu gelişmelere paralel olarak, sektör içindeki yabancı banka varlıkları ciddi bir yükselme eğilimi göstermiştir. Sektöre yabancı sermaye girişinin hızla artması, yabancı bankaların ülke ekonomisini ve ulusal bankacılık sektörünü nasıl etkileyeceği sorusunu gündeme getirmiştir. Bu nedenle çalışmada yabancı banka girişlerinin yatırımlar ve GSMH üzerindeki etkisi değerlendirilmiştir. 1981-2007 yıl aralığında Türk bankacılık sektörü toplam varlıkları içindeki yabancı banka varlık payı ve sektörün toplam kredileri içinde yabancı banka kredilerinin yatırımlar ve GSMH üzerindeki etkisi regresyon analizi yardımıyla incelenmiştir. Yapılan analizler sonucunda yabancı bankaların yatırımlar ve GSMH üzerinde olumlu etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır

Anahtar Kelimeler

Yabancı Bankalar, Türk Bankacılık Sektörü, Türkiye’de Yabancı Sermayeli Bankalar

Kaynakça

• AK, R. (2007). “Yabancı Banka Girişinin Türk Ekonomisine Etkileri”, Mevzuat Dergisi, 119: 1–16.
• AKÇAOĞLU, E. (2008). “Bankacılıkta Yabancı Sermaye”, http://www. eminakcaoglu, com / 2008/07/bankaclıkta- yabancı-sermaye.html (20.01.2010).
• AKGÜÇ, Ö. (1992). 100 Soruda Türkiye’de Bankacılık. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
• ANBAR, A. (2009). “Osmanlı İmparatorluğu’nun Avrupa’yla Olan Finansal Entegrasyonu: 1800:1914”, Maliye ve Finans Yazıları, 84: 17–37.
• APAK, S. ve TAVŞANCI, A. (2007). “Bankacılık Kredileri ve Yabancı Sermaye Yatırımlarının Politik Riske Göre Değerlendirilmesi: Türkiye Örneği”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 3: 31–43.
• ATA, A. (2009). “Banka Yabancılaşmasının Türkiye’deki yerli ve Yabancı Bankalar Açısından Karşılaştırılması”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(4): 109–124.
• BAYRAKTAR, N. and WANG, Y. (2004). “Foreign Bank Entry, Performance Of Domestic Banks and The Sequence Of Financial Liberalization”, World Bank Policy Research Working Paper, 2: 1–40.
• BERGER, N. A., HASAN, I. and KLAPPER, F. L. (2004). “Further Evidence On The Link Between Finance and Growth: An International Analysis Of Community Banking and Economic Performance”, Journal Of Financial Services Research, 8: 1–51.
• BOZOKLU, D. (2003). “Atatürk Döneminde Bankacılık Sistemine ve Gelişimine Genel Bir Bakış”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, XIX (55): 1–21.
• BUMİN, M. (2007). Yeniden Yapılandırma Sonrası Türk Bankacılık Sektörüne Yabancı Banka Girişi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• CLAESSENS, S. and GLAESSNER, T. (1998). “Internationalization Of Financial Services In Asia”, World Bank Policy ResearchWorking Paper, 1911: 1–58.
• CRYSTAL, S. J., DAGES, B. G. and GOLDBERG, S. L. (2002). “Has Foreign Bank Entry Led To Sounder Banks In Latin America?”, Current Issues In Economics and Finance, 8 (1) : 1–6.
• CULL, R. and PERİA, M. S. (2007). “Foreign Bank Participation and Crises in Developing Countries”, World Bank Policy Research Working Paper, 4128: 1–43.
• ÇAKAR, V. (2003). Yabancı Sermayeli Banka Girişleri ve Ulusal Bankacılık Sektörü Üzerindeki Etkileri. Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Bankacılık ve Finansal Kurumlar Genel Müdürlüğü, TCMB, Ankara.
• ÇELİK, T. ve ÜRÜNVEREN, Ç. (2009). “Yabancı Banka Girişlerinin Türk Bankacılık Sektörüne Rekabet Etkisi: 2002-2007”, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2 (2): 42–59.
• GÜLOĞLU, B. ve ALTUNOĞLU, A.E. (2002). “Finansal Serbestleşme Politikaları ve Finansal Krizler: Latin Amerika, Meksika, Asya ve Türkiye Krizleri”, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 27: 1–29.
• KAYNARCALI, A. (1992). Gelişmeleri, Özellikleri ve Katkılarıyla Yabancı Bankacılık ve Türk Bankacılık Sistemi İçindeki Yabancı Bankalar. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• KONUKÇU, M. (2008). Türkiye’de Yabancı Sermayeli Bankalar ve HSBC Örneği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü, İstanbul.
• ÖZER, S. (2008). Yabancı Bankaların Tercih Edilmesindeki Faktörlerin Analizi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• PERİA, M. S. and MODY, A. (2004). “How Foreign Participation and Market Concentration Impact Bank Spreads: Evidence From Latin America”, Journal Of Money Credit and Banking, 36 (3): 1–32.
• SARAÇ, G. (2002). Bankacılık Krizlerinin Belirleyici Faktörleri, Uluslararası Deneyimler ve Türkiye Değerlendirmesi. Uzmanlık Yeterlilik Tezi, TCMB Bankacılık ve Finansal Kuruluşlar Genel Müdürlüğü, Ankara.
• TATARİ, B. (2005). “Yabancıların Bankacılık Sektörüne İlgisi”, İzmir Ticaret Odası. İzmir, http://www.izto.org.tr/NR/rdonlyres/B942DEAC-917E-4200-81F5-2D065/74DF75/4914/YabBanka1.pdf (20.10.2009).
• TEKEBAŞ, O.G. (2005). “Türkiye’de Finansal Entegrasyon Süreci ve Bankacılıkta Yabancı Sermaye”, Türkiye Stratejik Araştırma Merkezi Stratejik Raporu, 12: 12–43.
• ÜNVER, M. (2007). Türkiye’den Seçilmiş Makroekonomik Göstergelere Yabancı Banka Girişlerinin Olası Etkileri: 1990-2005. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• YAYLA, M., KAYA, T. Y. ve EKMEN, İ. (2005). “Bankacılık Sektörüne Yabancı Girişi: Küresel Gelişmeler ve Türkiye”, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ARD Çalışma Raporları, 2005/6: 1–41.