MALİYETLERİN STRATEJİK YÖNETİMİNE İLİŞKİN BİR YAKLAŞIM: FAALİYET TABANLI BÜTÇELEME

Yıl 2012, Sayı: 34, - , 20.06.2015

Metin Yılmaz Ali Coşkun

Öz

The markets experiencing a continuous increase in competition encourages long term planning over short term planning in terms of the strategic management of enterprises. Current traditional budgets applied for financial budgeting of an enterprise is prepared solely at a financial level, which makes this budgeting come into being without any considerations on the market conditions the enterprises face. The traditional budgeting process which is based on a fixed and stable nature fails to address the need of an enterprise. The enterprises are to be ready to face the possible future obscurities to achieve their goals. Activity-based budgeting is a technique based on the goal to reduce the disadvantages of the traditional budgeting process. In order to achieve strategic goals and improve the current performance, activity-based budgeting makes a plan and a budget through combining strategic planning and budgeting with activity-based methods. In this way, it will be possible to determine the need for resources to supply for the future demand for goods and thus it will be possible to procure funds in a more effective way

Anahtar Kelimeler

Traditional Budgeting, Activity-Based Budgeting, Planning, Operational Stability, Financial Stability

MALİYETLERİN STRATEJİK YÖNETİMİNE İLİŞKİN BİR YAKLAŞIM: FAALİYET TABANLI BÜTÇELEME

Öz

Rekabetin sürekli olarak arttığı piyasalarda, işletmelerin stratejik yönetim açısından planlama yaparken, kısa dönemli planlar yerine uzun dönemli planlar yapmaları önem kazanmaktadır. İşletmelerin finansal planlaması için yapılan mevcut geleneksel bütçeler sadece finansal boyutta hazırlanmaktadır. Finansal boyutta hazırlanan bu bütçeleme çalışmaları, işletmelerin içinde bulunduğu piyasa koşulları dikkate alınmadan yapılmaktadır. Sabit ve durağan bir anlayışa sahip geleneksel bütçeleme süreci işletmenin içinde bulunduğu rekabetçi ortamın ihtiyaçlarını karşılayamamaktadır. İşletmeler ise belirledikleri amaçlara ulaşmak için gelecekteki belirsizliğe karşı hazırlıklı olmalıdır. Faaliyet tabanlı bütçeleme ise geleneksel bütçeleme sürecinin dezavantajlarını azaltmak amacıyla tasarlanmış bir bütçeleme tekniğidir. Faaliyet tabanlı bütçeleme, stratejik hedeflere ulaşmak ve mevcut performansı iyileştirmek amacıyla planlama ve bütçelemeyi, faaliyet tabanlı yöntemler ile birleştirerek bir plan ve bütçe oluşturmaktadır. Bu şekilde gelecekteki mamul ve hizmetlere olan talebi karşılamak için gerekli kaynak ihtiyaçlarının tespit edilmesi ve böylece kaynakların daha etkin bir şekilde temin edilebilmesi mümkün olabilecektir

Anahtar Kelimeler

Geleneksel Bütçeleme, Faaliyet Tabanlı Bütçeleme, Planlama, Operasyonel Denge, Finansal

Kaynakça

• 3 Faaliyet İhtiyacı FAALİYETLER Faaliyet Maliyeti Ürün/Hizmete MALİYET OBJELERİ Talep Ürün/Hizmet Maliyeti ve Karlılığı Kaynak: Kaygusuz, 2002: 8
• FTM ve FTB modelleri Şekil 1’de görüldüğü gibi ters yönlü ilişki içindedir (Kaygusuz, 2002: 14). FTB sürecindeki analizleri açıklayacak olursak;
• Kaplan ve Cooper, önerdikleri FTB modelinin aşamalarını ise şöyle açıklamışlardır (Kaplan ve Cooper, 1998: 303- 304);
• BLEEKER, R. (2002). “CAM-I Cost Management Systems Program Research Report”, Journal of Cost Management, 15, 4: 5-8.
• BRADLEY, G. and MOZJERIN, C. (2002). “An Introduction to Activity Based Costing and Activity Based Budgeting”, http://www.usask.ca/tabbs/documents/An%20Introduction %20to%20Activity
• %20Based%20Costing%20and%20Activity%20Budgeting, (08.09.2011).
• BRIMSON, J.A. (1991). Activity Accounting: An Activity Based Costing Approach. New York, USA: John Wiey&Sons.
• BRIMSON, J.A., ANTOS, J. and COLLINS, J. (1999). Driving Value Using Activity-Based Budgeting. New York,
• USA: John Wiley&Sons, Inc. COKINS, G. (2001).Activity-Based Cost Management: An Executive’s Guide. Jonh Wiley&Sons.
• COOPER, R. and SLAGMULDER, R. (2000). “Activity Based Budgeting-Part I”, Strategic Finance, 82, 3: 85-88.
• COŞKUN, A. ve GÜNGÖRMÜŞ, A. H. (2008). “Özel İnşaat (Yap-Sat) İşletmelerinde Faaliyet Tabanlı Maliyetleme
• Yönteminin Uygulanması”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 2: 213-232. HANSEN, S.C. and TOROK, R.G. (2004). The Closed Loop: Implementing Activity-Based Planning and Budgeting.
• Martionsville: CAM-I, Bookman Publishing. HORNGREN, C.T., DATAR, S.M. and FOSTER, G. (2003). Cost Accounting: A Managerial Emphasis. New Jersey:
• Pearson Education International, Prentice Hall. INNES, J. and MITCHELL, F. (1995). “A Survey of Activity-Based Costing in The U.K.’s Largest Companies”,
• Management Accounting Research, 6, 2: 137-153. KAPLAN, R.S. and COOPER, R. (1998). Cost&Effect; Using Integrated Cost Systems to Drive Profitability and Performance. Boston: Harvard Business School Press.
• KAYGUSUZ, S.Y. (2002). “Maliyet Yönetim Aracı Olarak Faaliyet Tabanlı Bütçeleme”, Active Bankacılık ve Finans Dergisi, 24: 1-18.
• LA LONDE, B.J. and. GINTER, J.L. (1999). A Summary of Activity-Based Costing Best Practices. The Ohio State
• University’s The Supply Chain Management Research Group: Ohio State Publications. LIU, L.Y.J., ROBINSON J.J. and MARTIN, J. (2003). “An Application of Activity-Based Budgeting: A UK
• Experience”, Cost Management, 17, 5: 30-36. MCLEMORE, I. (1997). “The New Frontier in Budget”, http://businessfinancemag.com/article/new-frontier-budget- 0901, (19.09.2011).
• NEWING, R. (1994). “Out with the old, in with the new”, Accountancy, 114, 1211: 49-50.
• ÖKER, F. (2003). Faaliyet Tabanlı Maliyetleme; Üretim ve Hizmet İşletmelerinde Uygulamalar. İstanbul: Literatür Yayınları.
• ÖZER, G. (2001). “Ürün Geliştirme Süreçlerinde Faaliyete Dayalı Tekniklerin Kullanımı”, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 5: 79-97.
• SANDİSON, D., HANSEN, S.C. and TOROK, R.G. (2003). “Activity-Based Planning and Budgeting: A New
• Approach from CAM-I”, Journal of Cost Management, 17, 2: 16-22. STEVENS, M.E. (2004). “Activity-Based Planning and Budgeting: The Coming of Age of the “Consumption-Based”
• Approach”, Journal of Corporate Accounting and Finance, 15, 3: 15-28. TURNEY, P.B.B. (2000). “The State of 21st Century Cost Management”, Journal of Cost Management, 14, 5: 45-47.
• TÜRK, Z. (2000). “Modern Bütçeleme Teknikleri: Faaliyet Esasına Dayalı Bütçeleme”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 2, 4: 37-50.
• VAN DER MERWE, A. and KEYS, D.E. (2002). “The case for resource consumption accounting”, Strategic Finance,83, 10: 31-36.
• YILMAZ, M. ve COŞKUN, A. (2012). “Ortaöğretim Kurumlarında Öğrenci Birim Maliyetlerinin Hesaplanmasında
• Modern Bir Yöntem”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, 33: 277-290. YILMAZ, M. (2012). “Zamana Dayalı Faaliyet Tabanlı Bütçeleme Ve Bir Üretim İşletmesinde Uygulanması”,
• Yayımlanmamış Doktora Tezi.