KAZAK HALK EDEBİYATINDA HİKMETLİ BİR DEYİŞ: ŞEŞENDİK SÖZLER

Yıl 2013, Sayı: 37, - , 01.06.2013

Fatma Değirmenci

Öz

Oral literature was pursued from mouth to mouth before the invention of writing, after that from generation to generation.One of the most known one that the oral literature progressed very much was Kazakh Literature.Kazakh people lived as nomads until earlier Twentieth Century.Due to this, their oral culture was developed more than written culture.Kazakhs' folk literature is devil a lot.Oral culture examples such as Anız-Angime (legends), ertegi (tales), makal-metel (proverbs), şeşendik saying, ölenler (folk songs), aytıs (battle of words) are widespread.In this study, focus' are şeşendik sayings and their structure of sort to oral literature of Kazakh Literature

Anahtar Kelimeler

Şeşendik sayings, şeşen, Kazakh, proverb

KAZAK HALK EDEBİYATINDA HİKMETLİ BİR DEYİŞ: ŞEŞENDİK SÖZLER

Öz

Yazının bulunmadığı dönemlerde meydana gelmiş sözlü edebiyat ürünleri ağızdan ağza, sonrasında ise kuşaktan kuşağa aktarılarak varlığını devam ettirmiştir. Kazak edebiyatında sözlü edebiyat çok gelişmiştir. Kazaklar, XX. yüzyılın başlarına kadar göçebe olarak yaşamaktaydılar. Bundan ötürü onlarda yazılı kültürden çok, sözlü kültür gelişmiştir. Kazakların halk edebiyatı ürünleri bir hayli fazladır. Anız-Angimeler (efsaneler), ertegiler (masallar), makal-meteller (atasözleri), şeşendik sözler, ölenler (türküler), aytıslar (atışmalar) gibi sözlü kültür ürünleri yaygındır. Bu çalışmada Kazak edebiyatının sözlü edebiyatında yer alan şeşendik sözler ve bu sözlerin tür yapısı üzerinde durulacaktır

Anahtar Kelimeler

Şeşendik Söz, Şeşen, Kazaklar, Atasözü

Kaynakça

• ADAMBAYEV, Bantabay, Kazak Şeşenderi, 2008 Almatı.
• ÇAĞBAYIR, Yaşar, Türkçe Sözlük, 2007 İstanbul.
• ÇINAR, Ali Abbas, “Kazak Anlatı Sanatında “Şeşendik (Hikmetli)” Sözler”, KSÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2004.
• DOĞRU,Abdülmecit; KAYNAK, İsmail, Gagavuz Türkçesinin Sözlüğü, 1991 Ankara.
• GRÖNBECH.K, çev. Kemal Aytaç, Kuman Lehçesi Sözlüğü, 1992 Ankara.
• İSMAİL, Zeyneş, Kazak Türkleri, 2002 Ankara.
• KENJEBAYNI, Beysembay, Tımpu, 2004 Türkistan.
• Kırgız Sözlüğü C. I, 1994 Ankara.
• KOÇ, Kenan; BAYNİYAZOV, Ayabek, Kazak Türkçesi-Türkiye Türkçesi Sözlüğü. KOSİMOVA, G., Şeşendik Önerdin Negizderi, 2007 Almatı.
• ÖZKAN, İsa, “Türk Boylarının Sözlü Edebiyatındaki “Çeçen/Şeşen/Sesen” Teriminin Etimolojisi”, Uluslar Arası Türk Dünyası Halk Edebiyatı Kurultayı Bildirileri, Kültür Bak. Yay., 2000 Mersin.
• PRÖHLE, Wilhelm, çev. Kemal Aytaç, Karaçay Lehçesi Sözlüğü, 1991 Ankara.
• SAKAOĞLU, Saim, Efsane Araştırmaları, 1992 Konya.
• Türk Dünyası Edebiyat Kavramları ve Terimleri Ansiklopedik Sözlüğü C. 6, 2006 Ankara.
• Türkçe—Kırgızca-Orusça Sözlük, 2006 Bişkek.
• Türkçe Sözlük, TDK yay, 1998 Ankara.
• YARDIMCI, Mehmet, Türk Halk Edebiyatında Nesir, 2004 İzmir. http://sokum.turksoy.org. http://ekitap.kultur.gov.tr.