25)1980 SONRASI YOKSULLUKLA MÜCADELENİN BAŞLICA ARACI OLARAK SOSYAL YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMAYI TEŞVİK FONU'NUN KURULUŞ VE VARLIK NEDENLERİNE İLİŞKİN BAZI TESPİTLER

Yıl 2014, Sayı: 42, 0 - 0, 20.06.2015

Yılmaz Demirhan Nazım Kartal

Öz

The Social Aid and Solidarity Promotion Fund was founded by the first Turgut Özal Government to enable the state struggle with the poverty effectively. The Fund has been at the center of struggling with the poverty since then and also an instrument that used by the government after the Özal era. However, the fund has been subject to criticism due to the understanding of poverty on which it has been constructed. Particularly, during the elections a great deal of allegations have been reflected about the abuse of fund sources by the visual and written media. This study aims to focus on the foundation of fund, which shapes the poverty policy of Turkey and is the keystone for struggling with the poverty, and also on the views about its raison d’être. Given the relevant literature it is seen that the foundation and existence reasons for the fund can be analyzed under three topics

Anahtar Kelimeler

-

25)1980 SONRASI YOKSULLUKLA MÜCADELENİN BAŞLICA ARACI OLARAK SOSYAL YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMAYI TEŞVİK FONU'NUN KURULUŞ VE VARLIK NEDENLERİNE İLİŞKİN BAZI TESPİTLER

Öz

Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu Birinci Turgut Özal Hükümeti döneminde devletin yoksullukla kapsamlı olarak mücadele etmesi için kurulmuştur. Fon o tarihten beri yoksullukla mücadelenin merkezinde yer almış ve Özal sonrası bütün hükümetlerin istifade ettiği bir araç olmuştur. Ama bir o kadar da, üzerine inşa edilen yoksulluk anlayışı nedeniyle eleştirilen bir yapıya sahiptir. Özellikle seçim dönemlerinde Fon kaynaklarının amaç dışı kullanıldığına dair pek çok düşünce yazılı ve görsel basına yansımaktadır. Bu çalışma kurulduğu tarihten itibaren Türkiye’nin yoksulluk politikasını yönlendiren ve yoksullukla mücadelenin temel yapı taşı olan Fon’un kuruluş gerekçelerini tespit etmeyi amaçlamaktadır. İlgili yazın bağlamında Fon’un üç gerekçe ile kurulmuş olabileceği varsayımları ileri sürülmekte ve bu savlar bu alanda yazılan bazı görüşler doğrultusunda temellendirilmeye çalışılmaktadır

Anahtar Kelimeler

Yoksulluk, Sosyal Devlet, Fon, Neo-liberalizm

Kaynakça

• Aktan, C. C. ve Vural, İ.Y. (2002). Yoksulluk: Terminoloji, temel kavramlar ve ölçüm yöntemleri, yoksullukla mücadele stratejileri, (ss. 39-69), Aktan, C.C (ed), Hak-iş yayınları, Ankara.
• Altuntaş, B. (2010). Yoksulluk, sosyal dışlanma ve Türkiye’nin sosyal yardım sistemi, 11. Çalışma ekonomisi ve endüstri ilişkileri kongresi bildiriler kitabı, (130-142) Türk-İş, Ankara.
• Aydın, E. (2010 Ağustos 6). Fak fuk fon’dan Akp’ye oy satın aldılar, Hürriyet, www.hurriyet.com.tr.
• Aksoy, Ş. (2003). Yeni sağ ve devletin değişimi, Türkiye’de kamu yönetimi (seçilmiş makaleler), (ss. 545-559), Aykaç, B., vd.
• (ed) , Yargı yayınları, Ankara, s.545-559. Arın, T. (1997). Anayasal iktisat ve refah devleti: Tisk ve Tüsiad’ın asgari devlet raporlarının eleştirisi, Ekonomide durum, bahar- yaz, 41-106.
• Berzeg, K. (2000). Liberalizm demokrasi kapıkulu geleneği, Liberte yayınları, Ankara.
• Boratav, K. (2005). Türkiye iktisat tarihi 1908-2002, İmge kitabevi, Ankara. Buğra, 002014,http://www.obarsiv.com/cagdas_turkiye_seminerleri_0809.html. Kapitalizm,
• Buğra, A. (2007). Yoksulluk ve sosyal haklar, Tes-iş dergisi, Haziran, 75-80.
• Chossudovsky, M. (1999). Yoksulluğun küreselleşmesi, (Çev. Domaniç N.), Çiviyazıları, İstanbul.
• Çakır, M. (2014). Neo-liberalizmin egemenlik aracı sağ popülizm Avrupa’daki sağ popülist parti ve hareketler, (Der. Çakır M.),
• Erişim tarihi, 7.7.2014, www.kozmopolit.com.
• Demir, F. (1996). Sosyal politika tartışmaları 1 (Sosyal devlet ve sosyal güvenlik kuruluşları), Cemiyet yayınları, İzmir.
• Demir, O. (1997). Ekonomide devlet, Sermeye piyasası kurulu yayını, Ankara.
• Demirhan, Y. ve Kartal, N. (2013). Turgut Özal dönemi yoksulluk politikaları ve yoksulluğun yönetimi”, Uluslararası Turgut
• Ekim, B. (2007). Sosyal mücadelede hak temelli yaklaşım: Avrupa yoksulluk ile mücadele ağı, Tes-iş dergisi, 81-82.
• Emiroğlu, İ. (2009). SYD vakıfları ve sosyal devlet, Dayanışma, 1(2), 56-58.
• Erdoğan, M. (2006). Aydınlanma modernlik ve liberalizm, Orion yayınevi, Ankara.
• Eurostat, (2013). European social statistics 2013 edition, Belgium.
• Gözübüyük, Ş. (1995). Anayasa hukuku, Turhan kitabevi, Ankara.
• Gözübüyük, Ş. (1996). Yönetim hukuku, Turhan kitabevi, Ankara.
• Gül, S. S. (2002). Türkiye’de yoksulluk ve yoksullukla mücadelenin sosyolojik boyutları: göreliden mutlaklığa, Özdek, Y. (ed),
• Yoksulluk şiddet ve insan hakları (Sempozyum), (s.107-118), Todaie (İnsan hakları merkezi), Ankara. Güngör, F. ve Özuğurlu, M. (1997). İngiliz yoksul yasaları: paternalizm, piyasa ya da sosyal devlet, AÜ SBF, Gelişim ve toplum araştırmaları merkezi tartışma metinleri. yoksulluk ve Türkiye’de sosyal politika, Erişim tarihi,
• Gürses, D. (2007). Türkiye’de yoksulluk ve yoksullukla mücadele politikaları, Balıkesir üniversitesi sosyal bilimler dergisi, 17(1), 59-74.
• Hayek, F. A. V. (1999). Kölelik yolu, (Çev: Feyzioğlu, T. ve Arsan, Y.), http://www.sosyalyardimlar.gov.tr/tr/16932/Sosyal-yardimlar-genel-mudurlugu, Erişim Tarihi: 7.6.2014. http://www.wacapnetwork.org/, (Erişim Tarihi: 20.5.2014).
• Kara, U. (2004). Sosyal devletin yükselişi ve düşüşü, Özgür üniversite, Ankara.
• Mahiroğulları, A. (2010). Yoksullukla mücadelede sosyal politika önlemleri: Sivas örneği, 11. Çalışma ekonomisi ve endüstri ilişkileri kongresi bildiriler kitabı, (s.115-129), Türk-İş, Ankara.
• Memiş, H. Kara, M. ve Tayfur, L. (2010). Yoksulluk, yapısal uyum programları ve sahra altı Afrika ülkeleri, Mustafa Kemal üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü dergisi, 7(14), 325-346.
• Özbek, N. (2002). Osmanlı’dan günümüze sosyal devlet, Toplum ve bilim, 92, 7-33.
• Özdek, Y. (2002). Küresel yoksulluk ve küresel şiddet kıskacında insan hakları, Yoksulluk şiddet ve insan hakları (sempozyum),
• (s.1-44), Özdek Y. (ed), Todaie (İnsan hakları merkezi), Ankara. Özeroğlu, H. N. (1989). Sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıfları, Mülkiyeliler birliği dergisi, 109 (Temmuz), 62-67.
• Resmi Gazete (1986 Haziran 14). 3294 Sayılı sosyal yardımlaşma ve dayanışmayı teşvik fonu kanunu, Sayı: 9134.
• Resmi Gazete (1986 Temmuz 17). Sosyal yardımlaşma ve dayanışmayı teşvik fonu yönetmeliği, Sayı: 19167.
• Resmi Gazete (2004 Aralık 9), 5263 sayılı sosyal yardımlaşma ve dayanışma genel müdürlüğü teşkilat ve görevleri hakkında kanun, Sayı: 25665.
• Resmi Gazete (2011 Haziran 8). 633 Sayılı aile ve sosyal politikalar bakanlığının teşkilat ve görevleri hakkında kanun hükmünde kararname, sayı: 27958.
• Sam, N. (2008). Yoksulluğa bir yaklaşım biçimi: Kapasite yaklaşımı, Uludağ üniversitesi iktisadi ve idari bilimler fakültesi dergisi, 27 (1), 59-70.
• Sayar, A. (2003). Sosyal siyaset açısından yoksulluğa karşı mücadele, yoksulluk sempozyumu, Deniz feneri, İstanbul, Erişim tarihi, 4.4.2014, http://www.sosyalsiyaset.net/documents/yoksulluga_karsi_mucadele.htm.
• SYDGM (2007). 2006 yılı faaliyet raporu, Sosyal yardımlaşma ve dayanışma genel müdürlüğü, Ankara. Sosyal 2014,www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d17/c029/tbmm17029111ss0454.pdf,
• SYDGM (2008). 2007 yılı faaliyet raporu, Sosyal yardımlaşma ve dayanışma genel müdürlüğü, Ankara.
• Şaylan, G. (2003). Değişim küreselleşme ve devletin yeni işlevi, İmge kitabevi, Ankara.
• Şaylan, G. (2000). Kamu yönetimi disiplininde bunalım ve yeni açılımlar üzerine düşünceler, Amme idaresi dergisi, 33(2), 1-22.
• TDK (2014). Büyük Türkçe sözlük, Erişim tarihi, 17.4.2014, www.tdk.gov.tr.
• UN (2014). The millenium development goals, United nations, New York. UNDP http://www.tr.undp.org/content/dam/turkey/docs/Publications/hdr/T%C3%BCrkiye%20De%C4%9Ferlendirmesi.pdf.
• Uzun, A. M. (2003). Yoksulluk olgusu ve dünya bankası, C.Ü. iktisadi ve idari
• Yalman, G. (2007). Tarihsel bir perspektiften sosyal politika ve yoksulluk, Tes-iş dergisi, Haziran,70-74.
• Yayla, A. ve Seyitdanlıoğlu M. (1998). Türkiye’de liberalizm, Liberal düşünce, Bahar-yaz, 52-64.
• Yılmaz, B. (2008). Türkiye’de sınıf-altı: nöbetleşe yoksulluktan müebbet yoksulluğa, Toplum ve bilim: 113, 127-143.
• Zabcı, F. Ç. (2003). Sosyal riski azaltma projesi: Yoksulluğu azaltmak mı, zengini yoksuldan korumak mı? AÜ SBF dergisi, 58 (1), 215-239.
• World Bank (2014). World development indicators, Erişim tarihi, 20.05.2014, http://data.worldbank.org/topic/poverty. tarihi, (2014). 2013 insani gelişme raporu, Erişim tarihi, 2014, bilimler dergisi, 4( 2), 155-173.