18.VERGİ ALGISI ÜZERİNE BİR ALAN ARAŞTIRMASI: KIRKLARELİ İLİNDE YAŞAYAN İNSANLARIN VERGİ ALGISI

Yıl 2015, Sayı: 43, 0 - 0, 20.06.2015

Adil Akıncı Oğuz Başol

Öz

The individuals’ attitude and behaviors towards tax have an important place while they fulfill their responsibilities related with tax. This research has tried to determine the tax perception, tax consciousness, and tax attitude of the individuals living in Kirklareli city and to explain which steps may set forth to improve the tax consciousness. As a result of this research made with 396 participants; it is determined that there has not been a difference in the tax perception, tax consciousness, tax attitude and the levels to improve the tax consciousness for male and female; the tax perception of married individuals is higher than the tax perception of single ones (Mann-Whitney U test value: 16800,500; p: 0,019); the tax consciousness of the individuals working in public sectors is higher than the tax consciousness of the individuals working in private sectors (Mann-Whitney U test value: 13650,000; p: 0,030); the education status has not made any difference on the tax perception, tax consciousness, attitude towards tax and the variables of improving tax consciousness, and also, the meaning of the variable for improving tax consciousness is different for the participants in different tax brackets (Kruskal Wallis test value: 11,032; p: 0,004)

Anahtar Kelimeler

Tax perception, Tax consciousness, Tax Highness, Tax Equity, Tax Attitude

18.VERGİ ALGISI ÜZERİNE BİR ALAN ARAŞTIRMASI: KIRKLARELİ İLİNDE YAŞAYAN İNSANLARIN VERGİ ALGISI

Öz

Bireylerin vergi ile ilgili sorumluluklarını yerine getirmesinde, vergiye karşı olan tutum ve davranışlarının önemli bir yeri vardır. Bu çalışma Kırklareli ilinde yaşayan bireylerin vergi algısını, vergi bilincini, vergiye karşı tutumlarını belirlemeyi ve vergi bilincini arttırmak için hangi adımların atılması gerektiğini açıklamaya çalışmaktadır. 396 kişinin katılımıyla gerçekleştirilen anket sonucunda; kadın ve erkekler için vergi algısı, vergi bilinci, vergiye karşı tutum ve vergi bilinci arttırma seviyeleri arasında bir fark bulunmadığı; evli bireylerin vergi algısının, bekâr bireylerin vergi algısından daha yüksek olduğu (Mann-Whitney U test değeri: 16800,500; p: 0,019); devlet kurumlarında çalışan bireylerin vergi bilincinin, özel kurumlarda çalışan bireylerin vergi bilincinden daha yüksek olduğu (Mann-Whitney U test değeri: 13650,000; p: 0,030); eğitim durumunun vergi algısı, vergi bilinci, vergiye karşı tutum ve vergi bilinci arttırma değişkenleri üzerinde fark yaratmadığı ve farklı vergi diliminde olan katılımcıların vergi bilinci arttırma değişkenine yükledikleri anlamın farklı olduğu (Kruskal Wallis test değeri: 11,032; p: 0,004) sonuçlarına ulaşılmıştır

Anahtar Kelimeler

Vergi algısı, Vergi bilinci, Vergi yüksekliği, Vergi adaleti, Vergi tutumu

Kaynakça

• AKTAN, C.C. (2006), Vergi Psikolojisinin Temelleri ve Vergi Ahlakı, Vergileme Ekonomisi ve Psikolojisi, Editörler: Coşkun C.
• Aktan, Dilek Dileyici ve İstiklal Y. Vural, Seçkin Yayıncılık, Ankara. ALM, J., TOGLER, B. (2004), Culture Differences and Tax Morale in the United States and in Europe, Center for Research in
• Economics, Management and the Arts (CREMA), Working Paper No. 2004-14.
• AYGÜN, R. (2012), Vergi Afları ve Vergi Uyumuna Etkisi, Vergi Dünyası, Sayı: 369, ss. 88-92.
• BAYRAM, N. (2012), Sosyal Bilimlerde SPSS ile Veri Analizi, 3. Baskı, Ezgi Kitabevi.
• BAZART, C., BONEIN, A. (2014), Reciprocal Relationships in Tax Compliance Decisions, Journal of Economic Psychology, No: 40, pp. 83-102.
• BUYRUKOĞLU, S., ERASA, İ. (2012), Vergi Bilincinin Oluşmasında Mükellef Haklarının Yeri ve Önemi, Vergi Dünyası, Sayı: 375, ss. 116-127.
• ÇİÇEK, H. (2006), Psikolojik ve Sosyal Yönden Yükümlülerin Vergiye Karşı Tutum ve Tepkileri (İstanbul İli Anket Çalışması),
• İSMMMO Yayınları, No: 65, İstanbul. ÇİÇEK, H., KARAKAŞ, M., YILDIZ, A. (2008), Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Vergi Yükümlülerinin Vergiyi Algılama ve Tutum Analizi: Bir Alan Araştırması, T.C. Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Yayın No: 2008/381, Ankara.
• İZGİ, K., SARUÇ, N. T. (2011), Sosyo-Kültürel Faktörlerin Vergi Ahlakı Üzerindeki Etkisi: Üniversite Öğrencileri ile Yapılan
• Anket Çalışması, Ekonomi Bilimleri Dergisi, Cilt:3, No:2, ss. 133-142. ORGAN, İ., YEGEN, B. (2013), Vergi Bilinci ve Vergi Ahlakı Oluşumunda Muhasebe Meslek Mensuplarının Rolü: Adana
• Örneği, Atatürk Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt: 27, Sayı: 4, ss. 241-271. ORVISKA, M., HUDSON, J. (2002), Tax Evasion, Civic Duty and The Law Abiding Citizen, European Journal of Political Economy, Vol: 19, pp. 83-102.
• ÖMÜRBEK, N., ÇİÇEK, H. G., ÇİÇEK, S. (2007), Vergi Bilinci Üzerine Bir İnceleme: Üniversite Öğrencileri Üzerinde Yapılan
• Anketin Bulguları. Maliye Dergisi, Sayı: 153, ss. 102-122. SAĞLAM, M. (2013), Vergi Algısı ve Vergi Bilinci Üzerine Bir Araştırma: İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğrencilerinde
• Vergi Algısı Bilinci, Sosyo Ekonomi, Ocak-Haziran, 2013-1, ss. 315-334.
• SCHMÖLDERS, G. (1976), Genel Vergi Teorisi Çev. Salih TURHAN, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• TORGLER, B. (2004), Tax Morale in Asian Countries, Journal of Asian Economics, Vol: 15, pp. 237-266.
• TORGLER, B. (2005), Tax Morale and Direct Democracy, European Journal of Political Economy, Vol: 21, pp. 525-531.
• TORGLER, B., SCHNEİDER, F. (2004), Does Culture Influence Tax Morale? Evidence from Different European Countries,
• Center for Research in Economics, Management and the Arts, Working Paper No: 2004-17, pp. 1-38.
• TUNCA, E. (2011), Sosyo-Psikolojik Açıdan Vergi Mükelleflerinin Vergi Karşısındaki Tutum ve Davranışları (Nevşehir İli Örneği), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• TUNCER, M. (2002), Hükümet-Birey İlişkilerinin Vergi Uyumuna Etkisi ve Türkiye, Ankara Üniversitesi S.B.F. Dergisi, Cilt: 57, Sayı: 3, ss. 107-127.
• TURHAN, S. (1993), Vergi Teorisi ve Politikası, Filiz Kitabevi, 5. Baskı, İstanbul.
• VOGEL, J. (1974), Taxation and Public Opinion in Sweden: An Interpretation of Recent Survey Data, National Tax Journal, Vol: 27, No: 4, pp. 499-513. İnternet Kaynakları http://www.tdk.gov.tr (Erişim Tarihi: 19.05.2014) http://www.gib.gov.tr (Erişim Tarihi: 09.05.2014) http://www.surveysystem.com/sscalc.htm (Erişim Tarihi: 19.05.2014) http://www.tuik.gov.tr (Erişim Tarihi: 20.05.2014)