Tiles of Manisa Muradiye Mosque

Yıl 2020, Sayı: 63, 191 - 205, 22.01.2020

Timur Bilir

Öz

Tile, which creates an organic
connection with the buildings by emphasizing the architectural features of the
building in Mimar Sinan monuments, is the leading decoration element of the
classical  period Ottoman architecture.
Tiled monuments are generally concentrated in Istanbul and Edirne. Muradiye
Mosque, the only work of Mimar Sinan in the Aegean region, is the most
important architectural monument of Manisa, known as the city of princes.
Although it is possible to see all kind of decoration in the 16th century
architecture, the most important of these are the tiles. In this paper, the
tiles of the mosque, which belong to the most mature period of tile art,
processed in multi-colored red underglaze technique are examined with
photographs and drawings.

Anahtar Kelimeler

Tile, Architecture, Ornament, Mosque, Underglaze

Manisa Muradiye Camii Çinileri

Öz

Mimar Sinan’ın eserlerinde yapının
mimari özelliklerini vurgulayarak yapıyla organik bir bağ oluşturan çini,
klasik dönem Osmanlı mimarisinin başta gelen süsleme unsurudur. Çiniyle bezeli
yapılar genellikle başkent İstanbul ve Edirne’de yoğunlaşmıştır. Ege
Bölgesi’nde bulunan tek Mimar Sinan eseri olan Muradiye Camii, şehzadeler kenti
olarak bilinen Manisa’nın en önemli mimari yapısıdır. Camide 16. yüzyıl
mimarisindeki tüm süsleme türlerini görmek mümkünse de bunların arasında en
ilgi çekici olanı çinilerdir. Bu makalede, caminin çini sanatının en olgun
dönemine ait olan çok renkli kırmızılı sıraltı tekniğinde işlenmiş olan
çinileri, fotoğraf ve çizimlerle ele alınarak değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çini, Mimari, Süsleme, Camii

Kaynakça

• Acun, H. (1999). Manisa’da Türk Devri yapıları. VI. Dizi, Sayı: 56. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayını. Aksu, H. (2008). Âşıklar mekânı; Muradiye Camii. İSMEK El Sanatları Dergisi, 5, 129-131.
• Altun, A., & Arlı, B. D. (2008). Anadolu toprağının hazinesi çini, Osmanlı Dönemi. İstanbul: Kale Grubu Yayınları.
• Derman, U. (1988). Mimar Sinan eserlerinde hat sanatı. VI. Vakıf Haftası Türk Vakıf Medeniyeti Çerçevesinde Mimar Sinan Dönemi Sempozyum Bildirileri, 287-292.
• Gök, S. (2013). Manisa Muradiye Camii kayıp çinileri. Ege Üniversitesi Sanat Tarihi Dergisi, 21(1), 87-96.
• Işık, E. (1997). Haşr Sûresi. TDV İslam Ansiklopedisi içinde, ( C.16, s.424-426). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayını. Işık, E. (2000). İhlas Sûresi. TDV İslam Ansiklopedisi içinde, (C.21, s.537-538). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayını.
• Karakaya, E. (2006). Muradiye Külliyesi. TDV İslam Ansiklopedisi içinde (C.31, s.201-203) İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayını.
• Öztürk, F. (2008). Manisa Muradiye Camii süslemeleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara .
• Su, K. (1940). Mimar Sinan’ın eserlerinden Manisa Muradiye Camii. CHP Manisa Halkevi Yayını.
• Sülün, M. (2013). Sanat eserlerine vurulan Kur’an mührü. İstanbul: Kaynak kültür yayın grubu.
• Turan, S. (1997). 16. yüzyılın ikinci yarısında İznik çini desenlerinde renklendirme. Antik & Dekor, 41, 104-109.
• Yenişehirlioğlu, F. (1988). Mimar Sinan yapılarında çini kullanımı. VI. Vakıf Haftası Türk Vakıf Medeniyeti Çerçevesinde Mimar Sinan ve Dönemi Sempozyumu, 301-314. Yetkin, Ş. (1988). Mimar Sinan'ın eserlerinde çini süsleme düzeni. Mimarbaşı Koca Sinan: yaşadığı çağ ve eserleri 1, 479-498.
• Yücel, E. (1964). Manisa Muradiye Camii restorasyonu. Arkitekt, 15, 88-90.
• Yücel, E. (1968). Manisa Muradiye Camii. Vakıflar Dergisi, 7, 207.