Sermaye Yeterlilik Rasyosu ile Dolar Kuru, Altın Fiyatları ve Risk İştahı İlişkisi: Türk Bankacılık Sektöründe Bir İnceleme

Yıl 2020, Sayı: 66, 220 - 233, 26.10.2020

Hatice Elanur Kaplan

Öz

Sermaye yeterlilik rasyosu (SYR), bankaların yüklendiği risklere yönelik gerekli olan minimum sermayeyi ya da mevcut sermaye ile yüklenilebilecek maksimum riski tanımlar. Basel uzlaşıları çerçevesinde sunulan öneriler bağlamında ilk olarak kredi riski ve piyasa riski olarak değerlendirilen söz konusu risklerin mevcut kapsamı yeni Basel önerilerine bağlı olarak genişletilmiş ve operasyonel riskler de sermaye yeterliliği hesaplanmasında dikkate alınmaya başlamıştır. Şüphesiz, bankaların risk yüklenme davranışları piyasada mevcut çeşitli makroekonomik faktörlerin hareketliliğinden etkilenebilmektedir. Bu bağlamda, bu çalışmanın amacı SYR üzerinde döviz kuru, altın fiyatları ve risk iştahı dalgalanmalarının anlamlı bir etki yaratıp yaratmadığının saptanmasıdır. Buna göre, günlük verilerden yararlanılarak Ocak 2010 - Aralık 2019 dönemleri için TL/ Dolar kuru, altın fiyatı ve risk iştahı verilerinin aylık standart sapmaları hesaplanmış ve bunların SYR üzerinde etkili olup olmadığı analiz edilmiştir. Gerçekleştirilen regresyon analizi sonucunda TL/Dolar kuru standart sapmasının SYR değişimi üzerinde pozitif ve anlamlı etkisi olduğu tespit edilmekle birlikte, risk iştahı standart sapmasının SYR değişimini negatif yönde etkilediği, altın piyasası standart sapmasının is SYR değişimini etkilemediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bankacılık Sektörü, Sermaye Yeterlilik Rasyosu, Risk İştahı, Döviz Kuru, Altın Fiyatları, Türkiye

Relationship of the Capital Adequacy Ratio with Dollar Exchange Rate, Gold Prices and Risk Appetite: An Analysis of the Turkish Banking Sector

Öz

The capital adequacy ratio (CAR) defines the minimum capital required for the risks assumed by banks or the maximum risk level considering the existing capital. In the context of the proposals submitted within the framework of Basel Accords, the current scope of these risks (credit and market) has been expanded in compliance with newer Basel Accords and operational risks have been considered in calculating the capital adequacy. Undoubtedly, the risk-taking behavior of banks is influenced by the mobility of various macroeconomic factors in the market. In this context, this study aims to detect whether the foreign exchange rate fluctuations, gold prices, and risk appetite have significant impacts on the CAR. Accordingly, monthly standard deviations of TL/USD exchange rate, gold price, and risk appetite data are calculated throughout January 2010 - December 2019 and analyzed whether they have impacts on the CAR. The regression analysis results assert a significant and positive impact of TL/USD exchange rate on the change in the CAR, whereas the risk appetite has a negative impact, and the gold market does not affect the change in the CAR.

Anahtar Kelimeler

Turkish Banking Sector,, Capital Adequacy Ratio, Risk Appetite,, Exchange Rate,, Gold Prices.

Kaynakça

• Akdağ, S., İskenderoğlu, Ö., & Karadeniz, E. (2019) Sermaye yeterlilik rasyosu üzerinde etkili olan dışsal faktörler: Türkiye örneği. J. S. Oran & M. Ulusan Polat (Ed.), 23. Finans Sempozyumu Bildiri Kitabı içinde (ss. 622-632).
• Akhtar, S., & Ahmad, N. H. (2016). Assessing the effect of asset quality, income structure and macroeconomic factors on insolvency risk: an empirical study on islamic banking system of Pakistan. Pakistan Journal of Social Sciences (PJSS), 36(1), 63-73.
• Akhter, S., & Daly, K. (2009). Bank health in varying macroeconomic conditions: A panel study. International Review of Financial Analysis, 18(5), 285-293.
• Altunbaş, Y., Carbo, S., Gardener, E. P., & Molyneux, P. (2007). Examining the relationships between capital, risk and efficiency in European banking. European Financial Management, 13(1), 49-70.
• Asarkaya, Y., & Özcan, S. (2007). Determinants of capital structure in financial institutions: The case of Turkey. Journal of BRSA Banking and Financial Markets, 1(1), 91-109.
• Asteriou, D., & Hall, S. G. (2015). Applied econometrics. Macmillan International Higher Education.
• Babihuga, R. (2007). Macroeconomic and financial soundness indicators: An empirical investigation. (No. 7-115). International Monetary Fund, 1-34.
• Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurumu – BDDK. (2019). Yerli, özel, kamu, yabancı tüm mevduat bankaları için hesaplanan sermaye yeterlilik rasyoları. Erişim Adresi: https://www.bddk.org.tr/ContentBddk/dokuman/duyuru_0789_01.pdf. Erişim Tarihi: 23.05.2020.
• Benink, H., Danielsson, J., & Goodhart, C. (2009). The future of banking regulation: the Basel II accord. John Wiley & Sons.
• Bialas, M., & Solek, A. (2010). Evolution of capital adequacy ratio. Economics & Sociology, 3(2), 48.
• Demirgüç¸-Kunt, A., & Detragiache, E. (1998). The determinants of banking crises in developing and developed countries. IMF Staff Pap., 45 (1), 81–109.
• Deryol, A., & Yıldırım, Y. (2017). Kur gelişmeleri ve sermaye yeterlilik oranı, TCMB merkezin güncesi blog. Erişim Adresi: http://tcmbblog.org/wps/wcm/connect/blog/tr/main+menu analizler/kur_gelismeleri_ve_sermaye_yeterlilik_orani, Erişim Tarihi: 05.05.2020.
• Dickey, D. A., & Fuller, W.A. (1979). Distribution of the estimators for autoregressive time-series with a unit root. Journal of the American Statistical Association, 74(366), 427-431.
• Dickey, D. A., & Fuller, W.A. (1981). Likelihood ratio statistics for autoregressive time-series with a unit root. Econometrica, 49(4), 1057-1072.
• Frisch, R. (1934). Statistical confluence analysis by means of complete regression systems. Universitetets Økonomiske Instituut, 5.
• Furlong, F. T., & Keeley, M. C. (1989). Capital regulation and bank risk-taking: A note. Journal of Banking and Finance, 13(6), 883-891.
• Goddard, J., Molyneux, P., & Wilson, J. O. (2004). The profitability of European banks: A cross-sectional and dynamic panel analysis. The Manchester School, 72(3), 363-381.
• Hortlund, P. (2005). Do inflation and high taxes increase bank leverage? Stockholm School of Economics, Stockholm (Working Paper Series in Economics and Finance, No 612). web sitesinden erişildi: https://core.ac.uk/download/pdf/7088891.pdf
• Jiménez-Martín, J. Á., McAleer, M., & Pérez-Amaral, T. (2009). The ten commandments for managing value at risk under the Basel II accord. Journal of Economic Surveys, 23(5), 850-855.
• Jones, D. (2000). Emerging problems with the Basel capital accord: Regulatory capital arbitrage and related issues. Journal of Banking & Finance, 24(1-2), 35-58.
• Kahane, Y. (1977). Capital adequacy and the regulation of financial intermediaries. Journal of Banking and Finance, 1(2), 207-218.
• Kennedy, P. A. (2003). Guide to econometrics (5th ed.). Cambridge: The MIT Press.
• Koehn, M., & Santomero, A.M. (1980). Regulation of bank capital and portfolio risk. Journal of Finance, 35(5), 1235-1244.
• Lee, C. C., & Hsieh, M. F. (2013). The impact of bank capital on profitability and risk in Asian banking. Journal of International Money and Finance, (32), 251 - 281.
• Merkezi Kayıt Kuruluşu-MKK .(2020). Tüm yatırımcı gruplarını kapsayan risk iştahı verisi. Erişim Adresi: https://www.mkk.com.tr/risk-index. Erişim Tarihi: 22.05.2020.
• Mili, M., Sahut, J. M., Trimeche, H., & Teulon, F. (2017). Determinants of the capital adequacy ratio of foreign banks’ subsidiaries: the role of interbank market and regulation. Research in International Business and Finance, (42), 442-453.
• Ogege, S., Williams, H., & Emerah, A. (2012). An empirical analysis of capital adequacy in the banking sub-sector of the Nigerian economy. International Journal of Economics and Finance, 4(5), 208-215.
• Ortino, M. (2019). Thirty years after the Basel accord and ten after the financial crisis: the Basel committee on banking supervision and its place in international economic law. Journal of International Economic Law, 22(2), 159-161.
• Pant, A., & Nidugala, G. K. (2017). Macro determinants of car in Indian banking sector. The Journal of Developing Areas, 51(2), 59-70.
• Phillips, P. C. B., & Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time-series regression. Biometrika, 75(2), 335-346.
• Riaz, S., Liew, V. K. S., & Rahim, R. A. (2019). Basel accords, bank capital and portfolio risk behavior. Cambridge Scholars Publishing.
• Rossignolo, A. F. (2019). Basel iv a gloomy future for expected shortfall risk models: Evidence from the Mexican stock market. Revista Mexicana de Economía y Finanzas Nueva Época REMEF, 14, 559-582.
• Ruckes, M. (2004). Bank competition and credit standards. Review of Financial Studies, 17(4), 1073-1102.
• Saraç, T. B., İskenderoğlu, Ö., & Akdağ, S. (2016). Yerli ve yabancı yatırımcılara ait risk iştahlarının incelenmesi: Türkiye örneği. Sosyoekonomi, 24(30), 29-44.
• Shrieves, R. E., & Dahl, D. (1992). The relationship between risk and capital in commercial banks. Journal of Banking & Finance, 16(2), 439-457.
• Türkiye Bankalar Birliği – TBB. (2019). Sermaye yeterlilik rasyosu verileri. Erişim Adresi: https://www.tbb.org.tr/Content/Upload/Dokuman/7598/Faaliyet_Raporu_2018-2019.pdf. Erişim Tarihi: 14.05.2020.
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası. (2019) ABD doları günlük alış döviz kurları. Erişim Adresi: https://www.turkiye.gov.tr/doviz-kurlari Erişim Tarihi: 15.05.2020.
• Williams, B. (1998). A pooled study of the profits and size of foreign banks in Australia. Journal of Multinational Financial Management, 8(2-3), 211-231.
• www.investing.com. Günlük gram altın fiyatları. Erişim Tarihi: 20.05.2020.
• www.tradingview.com.Günlük gram altın fiyatları. Erişim Tarihi: 20.05.2020.