Tüketici ve Üretici Fiyatları Arasında Geçişkenliğin Alternatif Ölçümü: Alt Endeksler Ayrımında Türkiye Örneği

Yıl 2021, Sayı: 67, 12 - 27, 28.01.2021

Necmettin Alpay Kocak

https://doi.org/10.51290/dpusbe.739204

Cited By: 4

Öz

Bu çalışmada tüketici fiyatları ile üretici fiyatları arasındaki geçişkenlik ilişkisinin varlığı ve boyutları incelenmiştir. 2005 Şubat-2020 Nisan arasındaki dönemin analiz edildiği çalışmada, literatürden farklı olarak alt endeksler arasındaki zamana bağlı değişen (dinamik) geçişkenliğin varlığının ortaya konulmasında ve seviyesinin ölçülmesinde VAR-DCC-GARCH yöntemi; geçişkenlik katsayılarında farklılaşmayı irdelemek amacıyla K-Means kümeleme analizi; USD/TL kurunun alt endeksler arasındaki dinamik geçişkenlik katsayılarına etkilerinin ölçülmesinde dinamik panel ARDL hata düzeltme modeli kullanılmıştır. Elde edilen bulgular, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve Yurt içi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) alt endeksleri arasında geçişkenliğin var olduğunu göstermiştir. Yüksek geçişkenliğe sahip hizmet fiyatlarıyla ilişkili TÜFE alt endeksleri ve tüm Yİ-ÜFE alt endekslerinin bir kümede yoğunlaştığı görülmüştür. USD/TL kurunun geçişkenlik üzerinde her iki küme için de kısa ve uzun dönemde istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tüketici fiyatları, Üretici fiyatları, Dinamik koşullu korelasyon, Döviz kuru, Geçişkenlik

An Alternative Measurement of Transmission Between Consumer and Producer Prices: Disaggregated Indices in Turkey

Öz

The existence and dimensions of the transmission between consumer prices and producer prices are examined in this study. Unlike the literature, the following methods are used in the study in which the analysis period covers between February 2005 and April 2020; the VAR-DCC-GARCH method to determine the existence of the time varying (dynamic) transmission among sub -indices and to measure theirs level; the K-Means cluster analysis to examine the differentiation in the transmission; the dynamic panel ARDL error correction model to measure the effects of USD/TL exchange rate on the transmission. The findings point out that there is a valid transmission between the Consumer Price Index (CPI) and the Domestic Producer Price Index (D-PPI) sub-indices. The CPI sub-indices which are related to service prices and all D-PPI sub-indices are concentrated in a cluster. USD/TL exchange rate is found to have a positive effect on the transmission between the sub-indices in both short and long term for both clusters.

Anahtar Kelimeler

Consumer prices, Producer prices, Dynamic Conditional Correlation, Exchange rate, Transmission

Kaynakça

• Abdioğlu, Z., & Korkmaz, Ö., (2012). Tüketici ve üretici fiyat endekslerinde fiyat geçişkenliği: alt sektörler. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2), 65-81.
• Akçay, S., (2011). The causal relationship between producer price index and consumer price index: empirical evidence from selected European countries. International Journal of Economics and Finance, 3(6), 227–232.
• Akdi, Y., Berument H., & Cilasun, S.M., (2006). The relationship between different price indices: evidence from Turkey. Physica A: Statistical Mechanics and Its Applications, 360(2), 483–492.
• Altunöz, U. (2020). Pass-through effects of exchange rate on inflation: The case of Turkey. Journal of Ekonomi, 2(2), 71–75.
• Antonakakis, N. (2012). Business cycle synchronization during US recessions since the beginning of the 1870s. Economics Letters, 117 (2), 467–472.
• Arellano, M., & Bond, S. (1988). Dynamic panel data estimation using dpd-a guide for users. Institute for Fiscal Studies, London.
• Arellano, M., & Bond, S., (1991). Some tests of specification for panel data: Monte carlo evidence and an application to employment equations. The Review of Economic Studies, 58(2), 277–297.
• Arsova, A. (2020). Exchange rate pass-through to import prices in Europe: A panel cointegration approach. Empirical Economics. Published Online: 10/4/2020 https://doi.org/10.1007/s00181-020-01858-8.
• Blomberg, S.B., & Harris, E.S., (1995). The commodity-consumer price connection: fact or fable?. Economic Policy Review, 1(3), 21-38.
• Bollerslev, T. (1986). Generalized autoregressive conditional heteroskedasticity. Journal of econometrics, 31(3), 307-327.
• Blundell, R., & Bond, S., (1998). Initial conditions and moment restrictions in dynamic panel data models. Journal of Econometrics, 87(1),115–43.
• Caselli, F. G., & Roitman A., (2019). Nonlinear exchange-rate pass-through in emerging markets. International Finance, 22(3), 279–306.
• Christodoulakis, G. A., & Satchell, S. E. (2002). Correlated ARCH (CorrARCH): Modelling the time-varying conditio nal correlation between financial asset returns. European Journal of Operational Research, 139(2), 351-370.
• Clark, T., (1995). Do producer prices lead consumer prices?. Economic Review, 80(III), 25–39.
• Engle, R. F. (1982). Autoregressive conditional heteroscedasticity with estimates of the variance of United Kingdom inflation. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 987-1007.
• Engle, R. F. (2002,). Dynamic conditional correlation: a simple class of multivariate generalized autoregressive conditional heteroskedasticity models. Journal of Business & Economic Statistics, 20(3), 339–350.
• Erdem, F., & Yamak, R. (2014). Üretici fiyat endeksi ve tüketici fiyat endeksi arasındaki geçişkenliğin derecesi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi , 14 (4) , 1-13.
• Hartigan, J. A., & Wong, M. A. (1979). Algorithm as 136: A K-means clustering algorithm. Journal of the Royal Statistical Society. Series C (Applied Statistics), 28(1), 100–108.
• Hosking, J. R. M. (1980). The multivariate portmanteau statistic. Journal of the American Statistical Association, 75(371), 602–608.
• Kara, H. & Öğünç, F. (2011). Doviz kuru ve ıthalat fiyatlarinin enflasyona etkisi. CBRT Research Notes in Economics, 1114.
• Lütkepohl, H. (2005). New introduction to multiple time series analysis. Springer Science & Business Media.
• Nidhaleddine, B. C., & Louhichi, W. (2016). Revisiting the role of inflation environment in exchange rate pass-through: a panel threshold approach. Economic Modelling, 52(A), 233–238.
• Öner, H. (2018). Tüketici ve üretici fiyat endeksleri arasindaki ı̇lişkinin granger nedensellik testi yoluyla ı̇ncelenmesi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(1), 318-327.
• Özmen, M. U., & Topaloğlu, M. (2017). Disaggregated evidence for exchange rate and import price pass-through in the light of identification issues, aggregation bias and heterogeneity. Central Bank of the Republic of Turkey Working Papers, 1708.
• Rousseeuw, P. (1987). A graphical aid to the interpretation and validation of cluster analysis. Journal of Computational and Applied Mathematics, 20 (November), 53–65.
• Saatçioğlu, C., & Karaca O. (2017). Türkiye’de üretici fiyatları ı̇le tüketici fiyatları arasındaki nedensellik ı̇lişkisi: 2005-2016. Sakarya İktisat Dergisi 6 (2), 1–16.
• Saraç, T.B., & Karagöz K. (2010). Türkiye’de tüketici ve üretici fiyatları arasındaki ı̇lişki: yapısal kırılma ve sınır testi. Maliye Dergisi, 159, 220–232.
• Shahbaz, M., Tiwari, A.K., & Tahir, M.I. (2012). Does CPI granger-cause WPI? New extensions from frequency domain approach in Pakistan. Economic Modelling, 29(5), 1592–1597.
• Sui, J., & Yuerong, Li. (2019) Internal driving mechanism between CPI and PPI on the view of regime switching causality. Systems Engineering - Theory & Practice, 39(4), 1001.
• Şahin, A., & Doğan, İ. (2017). İstanbul Ticaret Odası tefe genel endeksi enflasyonu ve alt bileşenleri arası ı̇lişki: Türkiye üzerine asimetrik sabit koşullu korelasyon analizi, 1968-2015. Journal of Yaşar University, 12(47), 216–236.
• Şahinöz, S., Demirhan A. A., & Coşar, E. E. (2007). Üretici fiyatlarından tüketici fiyatlarına geçişkenliğin farklı yaklaşımlarla incelenmesi: Türkiye örneği. TISK Akademi, 2(4) 224-247.
• Terzi̇, H., & Tütüncü, A. (2017). Türkiye’de üretici fiyat endeksi ve tüketici fiyat endeksi arasındaki ilişkinin incelenmesi: ARDL sınır testi yaklaşımı. Sosyoekonomi, 25(34), 173–186.
• Tiwari, A. K. (2012). An empirical investigation of causality between producers’ price and consumers’ price indices in Australia in frequency domain. Economic Modelling 29(5), 1571–1578.
• Tiwari, A. K., Mutascu, M. & Andries, A. M. (2013). Decomposing time-frequency relationship between producer price and consumer price indices in Romania through wavelet analysis. Economic Modelling 31(1),151–159.
• Tiwari, A. K., & Shahbaz, M. (2013). Modelling the relationship between whole sale price and consumer price indices: cointegration and causality analysis for India. Global Business Review, 14(3),397–411.
• Tiwari, A. K., Suresh, K. G. , Arouri, M. & Teulon, F. (2014). Causality between consumer price and producer price: evidence from Mexico. Economic Modelling, 36(1), 432–440.
• Topuz, Y. V., Yazdifar, H., & Sahadev, S. (2018). The relation between the producer and consumer price indices: a two-country study. Journal of Revenue and Pricing Management, 17 (3), 122–130.
• Yamak, R., & Topbaş, F. (2008). Fiyat endeksleri arasındaki geçişkenlik ı̇lişkisi: enders-ludlow nonlineer eş bütünleşme analizi. Dokuzuncu Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu’nda sunulmuş bildiri, İzmir.
• Yıldırım, Z. (2015). Enflasyon Rejimleri ve üretici enflasyonundan tüketici enflasyonuna geçişkenlik. Central Bank Review, 15 (3), 89–114.
• Yüncüler, Ç. (2011). Pass-through of external factors into price ındicators in Turkey. Central Bank Review, 11(2), 71–84.
• Zortuk, M. (2008). Türkiye de tüketici ve toptan eşya fiyat ı̇ndeksleri arasındaki nedensellik ı̇lişkisi: 1986 2004. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 181-190.