An Examinaton of Family Values of Universıty Students: The Case of Afyonkarahisar

Yıl 2021, Sayı: 67, 103 - 124, 28.01.2021

Mehmet Erkol Meryem Şahin

https://doi.org/10.51290/dpusbe.781486

Cited By: 2

Öz

Üniversite Öğrencilerinin Aile Değerlerinin İncelenmesi: Afyonkarahisar İli Örneklemi

Öz

Üniversite gençliğinin aile değerlerini konu edinen bu çalışma, toplumda ailenin yapısını ve gelecekte alacağı muhtemel formu anlamaya dönük tarama desenine dayalı nicel bir araştırmadır. Küreselleşme ile birlikte aile yapısının giderek farklılaştığı günümüz Türkiye’sinde ailenin yapısı ve değerleri farklılaşma eğilimindedir. Özelikle alternatif aile modellerinin dillendirildiği ve görünür hale geldiği bu günlerde aileye ilişkin değerlerde değişim söz konusudur. Söz konusu değişimin izleri çalışmada toplumun en dinamik ve dönüşümden etkilenen kesimi olan üniversite gençliği üzerinden analiz edilmiştir. Aile değerleri; akraba ilişkileri, anne-çocuk ilişkisi, cinselliğe bakış, çocuğun değeri, duygusal bağ, evliliğe bakış, geleneksel aile değerleri, kadın rolleri, karar alma süreçleri, farklı yaklaşımlar, sadakat, sosyo-ekonomik değer, şiddet olmak üzere 13 farklı boyutta değerlendirilmiştir. 497 üniversite öğrencisi üzerinde gerçekleştirilen araştırmada öğrencilerin aile değerlerinde geleneksel eğilimlerle birlikte, gelenekselden uzaklaşan eğilimlerin de olduğu; cinsiyet, okunan bölüm, anne-baba birliktelik durumu, annenin çalışma durumunun aile değerlerinin bazı boyutlarında anlamlı farklılık oluşturduğu bulunmuştur. Çalışmada konuyla ilgili kavramsal ve kuramsal çerçeve sunulmuş, elde edilen bulgular değişim kavramı merkezinde analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal Değişim, Aile, Değerler, Aile Değerleri, Gençlik

Kaynakça

• Abay, A., & Demir, S. A. (2014). Belli parametrelere göre kuşaklararası sosyal değişme (Aile değerleri üzerine bir karşılaştırma). Akademik İncelemeler Dergisi, 9(1), 125-151.
• Aluş, Y., & Selçukkaya, S. (2015). Türk ailesinde mutluluk algısı ve değerleri. Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi, 1(2), 151-175.
• Arslan, A. (2017). Felsefeye giriş. (24. Baskı). Ankara: BB101 Yayınları.
• Avcı, N. (2013). Üniversite gençliğinin bireysel ve toplumsal değerlere ilgi ve bakışı (Süleyman Demirel Üniversitesi örneği). R. Kaymakcan, S. Kenan, H. Hökelekli, Z. Ş. Arslan, M. Zengin (Ed.), Değerler ve Eğitimi içinde (ss.819-851). İstanbul: DEM Yayınları.
• Aydın, M. (2011). Değerler, işlevleri ve ahlak. Eğitime Bakış Dergisi, 7(19), 39-45.
• Bahadır, A. (2017). Din psikologlarının dindarlık, değerler ve ruh sağlığı konusunda temel yaklaşımları: W.James, S.Freud, G. Jung ve V. Frankl Örneği. H. Hökelekli (Ed.), Din, Değerler ve Sağlık içinde (ss.13-63). İstanbul: DEM Yayınları.
• Balcı-Arvas, F. (2017). Dindarlığın evlilik doyumu üzerindeki etkileri ve değerlerin, dindarlık ve evlilik doyumu ilişkisi üzerindeki arabulucu rolü. H. Hökelekli (Ed.), Din, Değerler ve Sağlık içinde (ss.307-346). İstanbul: DEM Yayınları.
• Bayer, A. (2013). Değişen toplumsal yapıda aile. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4(8), 101-129.
• Beşirli, H. (2013). Gençlik sosyolojisi: Politik toplumsallaşma ve gençlik. Ankara: Siyasal Yayınları.
• Bilgin, N. (1995). Sosyal psikolojide yöntem ve psikolojik çalışmalar. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Cevizci, A. (1999). Paradigma felsefe sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Durkheim, E. (1994). Sosyolojik metodun kuralları. (E. Aytekin, Çev.). İstanbul: Sosyal Yayınları.
• Durkheim, E. (2006). Toplumsal işbölümü. (Ö. Ozankaya, Çev.). İstanbul: Cem Yayınevi.
• Durkheim, E. (2013). İntihar. (Z. Z. İlkgelen, Çev.). İstanbul: Pozitif Yayınları.
• Ekşi, H., Demirci, İ., Yıldız, C., & Ekşi, F. (2015). Almanya'da yaşayan Türk göçmenlerin aile değerleri. Değerler Eğitimi Dergisi, 13(29), 41-82.
• Ekşi, H., Erkilet, A., Otrar, M., Durmuş, A., Sunar, L., Erdoğan, A., vd. (2010). Medya profesyonellerinin ve medyanın aile algısı. Ankara: ASAGEM.
• Ersoy, E. (2006). Değer farklılaşmasının sosyolojik boyutu: Malatya örneği. Yayımlanmamış doktora tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• Fromm, E. (1994). Erdem ve mutluluk. (2. Baskı) (A. Yörükan, Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for windows step by step: A simple guide and reference. Boston: Pearson.
• Giddens, A. (2008). Sosyoloji. (C. Güzel, Yay. Haz.). İstanbul: Kırmızı Yayınları.
• Gittins, D. (1991). Aile sorgulanıyor. (T. Erdem, Çev.). İstanbul: Pencere Yayınları.
• Goody, J. (2004). Avrupa’da aile: Bir tarihsel-antropolojik deneme. (S. Arısoy, Çev.). İstanbul: Literatür Yayınları.
• Groves, R. M., Fowler Jr, F. J., Couper, M. P., Lepkowski, J. M., Singer, E., & Tourangeau, R. (2004). Survey methodology. New Jersey: John Wiley & Sons.
• Güngör, E. (1993). Değerler psikolojisi. Amsterdam: Hollanda Türk Akademisyenler Birliği Vakfı Yayınları.
• Güngör, E. (1995). Ahlak psikolojisi ve sosyal ahlak. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Güngör, E. (2000). Değerler psikolojisi üzerine araştırmalar. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Gürbüz, S., & Şahin, F. (2017). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: Felsefe-Yöntem-Analiz. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E., & Tatham, R. L. (2013). Multivariate data analysis. Pearson Education Limited.
• Kılıç, R. (2015). Değerin mahiyeti/neliği üzerine. R. Kaymakcan (Ed.), Değerler ve Eğitimi-II içinde (ss.83-90). İstanbul: DEM Yayınları.
• Korkmaz, S. (2014). Din psikolojisinde değerler ve Erol Güngör’ün değerler hakkındaki görüşleri. KSÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, 24, 177-200.
• Macionis, J.J. (2008). Sociology. New Jersey, USA: Pearson.
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Maslow. A. H. (1996). Dinler, değerler, doruk deneyimler (H. Koray Sönmez, Çev.). İstanbul: Kuraldışı Yayınları.
• Mehmedoğlu, A. U. (2013). Üniversite öğrencilerinin değer yönelimleri ve dindarlık. R. Kaymakcan, S. Kenan, H. Hökelekli, Z. Ş. Arslan, M. Zengin (Ed.), Değerler ve Eğitimi içinde (ss. 799-817). İstanbul: DEM Yayınları.
• Ogburn, W.F. (1953). The changing function of family. R. Winch & H. R. Barringer (Ed.), Selected Readings in Marriage and Family içinde (ss.70-85). New York: Harper and Pow Publishers.
• Önder, Ö. R., Yalçın, A. S., & Göktaş, B. (2013). Sağlık kurumları yöneticiliği bölümü öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(1), 55-78.
• Özdoğan, Ö. (2005). Din psikolojisi ve manevi değerler. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2(15), 159-180.
• Özen, Y. (2018). Değerler psikolojisi bağlamında optimal terapi. The Journal of Social Science, 2(4), 183-194.
• Özensel, E. (2013). Liseli kız ve erkek öğrencilerin değer yargıları ve Türk toplumunun temel toplumsal kurumlarına bakış açıları. R. Kaymakcan, S. Kenan, H. Hökelekli, Z. Ş. Arslan, M. Zengin (Ed.), Değerler ve Eğitimi içinde (ss.743-769). İstanbul: DEM Yayınları.
• Özensel, E. (2014). Türk gençliğinin değerleri: Liseli gençlik üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Özpulat, F. (2017). Hemşirelik öğrencilerinin şiddet eğilimleri ile toplumsal cinsiyet algıları arasındaki ilişki. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi-BÜSBİD, 2(2), 151-161.
• Özyürek, A., Özpınar, H., Okcu, A., Kabakuş, B. S., Öksüzoğlu, Ş., Fikir, S., vd. (2019). Yetişkinlerin aile değerlerinin kişisel bazı değişkenlere göre incelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi (1), 121-134.
• Ritzer, G. (2012). Modern sosyoloji kuramları. (H. Hülür, Çev.). Ankara: Deki Yayınları.
• Subaşı, N. (2014). Toplumsal değişme, aile ve yeni risk alanları. M. Aydın (Ed.), Aile sosyolojisi yazıları içinde (ss. 101-117). İstanbul: Açılım Kitap.
• Sunar, L. (2018). Değişim sosyolojisi: Kavramlar, kuramlar ve yaklaşımlar. Ankara: Nobel Yayınları.
• Şentürk, Ü. (2008). Aile kurumuna yönelik güncel riskler. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 14(14), 7-32.
• Tan, M. (1981). Toplumbilimine giriş: Temel kavramlar. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
• Tarhan, N. (2013). Güzel insan modeli. İstanbul: Timaş yayınları.
• TC Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı. (2011). Türkiye aile yapısı araştırması TAYA 2011. Ankara.
• TESEV. (2005). Sıcak aile ortamı: Demokratikleşme sürecinde kadın ve erkekler. İstanbul: TESEV Yayınları.
• Tezcan, M. (1998). Toplumsal değişme ve eğitim. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
• Turgut, M., Topçuoğlu A., Koçak, A., Özensel, E., Bozgeyikli, H., Alver, K. vd. (2010). Türkiye’de aile değerleri araştırması. Ankara: ASAGEM.
• Türk Dil Kurumu (2011). Türkçe sözlük. (Kollektif). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Türkiye İstatistik Kurumu. (2006). Aile yapısı araştırması. Ankara.
• Ünlü, S. (2014). 1+1 stüdyo yaşamlar: Küreselleşen dünyada yeni kentsel kurgular. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Vefikuluçay, D. Y., Zeyneloğlu, S., Kocaöz, S., Kısa, S., Taşkın, L., & Eroğlu, K. (2009). Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin görüşleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 775-792.
• Vincent, D. (2016). Mahremiyet: Kısa bir tarih. Ankara: Epos Yayınları.
• Weber, M.(2012). Ekonomi ve toplum. (L. Boyacı, Çev.). İstanbul: Yarın Yayınları.
• Yükseköğretim Bilgi Yönetim Sistemi. (2020). Öğrenim düzeyine göre öğrenci sayısı. 14 Ağustos 2020, https://istatistik.yok.gov.tr/ adresinden erişildi.